Бидний тухай
Багш ажилтан
Компьютерийн сүлжээний төхөөрөмж хичээлийг үзсэнээр оюутан: Салаалагч төхөөрөмжийн ажиллагааны зарчим, үндсэн тохиргоо, чиглүүлэгч төхөөрөмжийн ажиллагааны зарчим, үндсэн тохиргоо, статик, динамик чиглүүлэлтийн протоколууд тэдгээрийн ажиллагааны зарчим, тохиргоо, чиглүүлэлтийн хүснэгтийн нууцлаг функцууд, хуурмаг дотоод сүлжээ үүсгэх, хуурмаг дотоод сүлжээний дамжуулалтын протоколын тохиргоо, хоёрдугаар түвшний асуудлаас сэргийлэхийн тулд spanning tree protocol ашиглаж сурах, хуурмаг сүлжээ хооронд чиглүүлэлт хийх аргачлалуудыг сурах мөн дунд буюу томоохон сүлжээний хувьд дизайн гаргах чадвартай болно. Мөн шинээр гарч ирж буй технологийн талаар болон тэдгээрийн тохиргоог хийх ур чадвар, мэдлэгтэй болно.
IP суурьт сүлжээний үндсэн төхөөрөмжүүд болох салаалагч (switch), чиглүүлэгч (router)-ийн ажиллагаатай дэлгэрэнгүй танилцаж жижиг дунд түвшний байгууллагын сүлжээний тохиргоог хийж сурах үндсэн зорилготой. Хичээлийн практик дадлагыг Cisco болон бусад үйлдвэрлэгчийн төхөөрөмж болон виртуал орчинд гүйцэтгэх бөгөөд ингэснээр ажлын орчноос үл хамааран сурсан тохиргоог хийх чадварт суралцах ач холбогдолтой.
Сүлжээний төлөвлөлт зохион байгуулалтын суурь аргатай танилцах ба тус аргачлалын хүрээнд томоохон хэмжээний сүлжээ байгуулах төсөл боловсруулж, байгуулсан сүлжээнийхээ менежментийн бодлого боловсруулан ажиллах ур чадварыг эзэмших болно. Сүлжээний менежмент нь тохиргооны менежмент, гамшгийн менежмент, аюулгүй байдлын менежмент, бүртгэлийн менежмент гэх зэрэг салбарласан төлөвлөлт зохион байгуулалтын бүтэцтэй байна.
Компьютерийн сүлжээний сервер систем, дамжуулалтын төхөөjөмжүүдийн үйл ажиллагаа тогтвортой найдвартай байхын тулд зөв зохистой зохион байгуулж, тэдгээрийн хянаж, гэмтэл тасалдал илэрвэл хэрхэн сайжруулах зэрэг үйлдлүүд хийгддэг. Өөрөөр хэлбэл сүлжээний төлөлвлөлт, зохион байгуулалт, суурилуулалт, тэдгээрийг сайжруулах арга хэмжээг цогцод нь сүлжээний менежментээр шийддэг. Энэхүү хичээлээр сүлжээний хяналт, хяналтын үр дүнг сайжруулах төлөвлөлт зохион байгуулалтыг хийх арга техниктэй танилцах болно.
Энэхүү хичээлийг оюутан судалсанаар сүлжээний аюулгүй байдлын үндсэн зарчмуудыг ойлгож шатласан загвар бүхий дизайн гаргах чадвартай болох төдийгүй сүлжээний төхөөрөмжүүд болох router, switch-ийн аюулгүй байдлыг хангаж сурах, Linux систем болон router ашиглан authorization, authentication, accounting зэрэг систем, серверийг зохион байгуулах мөн стандарт, өргөтгөсөн, хугацааны тохируулгатай, рефлекст гэх мэт access control list тохируулж сурах, халдлага илрүүлэх болон эсэргүүцэх системийн тохиргоо сайжруулалт, ажиллагааны зарчим зэргийг судлахаас гадна сүлжээний урсгалд аюулгүй байдлын шинжилгээ хийж сурна. Мөн хувийн хуурмаг сүлжээ ашиглан нууцлалтай мэдээлэл дамжуулах чадварыг эзэмшинэ. Үүнээс гадна шинэ технологиуд аюулгүй байдлын шийдэлд хэрхэн нөлөөлж буй талаарх ойлголтыг авах болно.
Компьютерын сүлжээний аюулгүй байдлыг хангах галт хана, шифрлэлт зэрэг аюулгүй байдлын шийдлүүдийг мэддэг, бодит орчинд хэрэглэж чаддаг болох, сүлжээний олон түвшинт загварын аюулгүй байдлыг хангах, мэдээллийн аюулгүй байдлын үндсэн ойлголт болох CIA-ийн талаар мэдлэгтэй болоход энэхүү хичээлийн зорилго оршино.
Энэхүү хичээлээр дараах агуулгуудыг үзнэ. Үүнд: Интернэт сүлжээний архитектур, аюулгүй байдал, клиент-сервер ажиллагааны зарчим, TCP/IP архитектур, түүний түвшингүүд болон тэдгээрт ажиллах протоколуудын тухай үзнэ. Аппликейшн түвшин: Клиент-сервер протоколын стандарт ба HTTP, FTP, E-Mail, DNS. Тээвэрлэлтийн түвшин: UDP, TCP. Сүлжээний түвшин: packet switching, IPv4 болон IPv6 хаяглалт болон ICMP, mobile IP, чиглүүлэтийн алгоритм, чиглүүлэлтийн протоколууд. Төхөөрөмжүүд ба VLAN: switch, router, VLAN. Утасгүй сүлжээний хувьд Wi-Fi, 4G, 5G, хиймэл дагуулын холбоо.
Компьютерын сүлжээний суурь ухагдахуун, архитектур зохион байгуулалт, Интернэт холболтын технологийн талаар ойлголттой болж, сүлжээний протоколуудтай танилцан, сүлжээний энгийн функцүүдийн тохиргоог хийх чадвартай болох зорилготой.
Оюутан уг хичээлийг судалснаар дижитал ур чадварын суурь ойлголтууд, дижитал технологийн хөгжил, мэдээлэл хайх, үнэлэх, удирдах арга зүй, дижитал харилцаа ба хамтын ажиллагаа, цахим орчин дахь хувийн нууц ба аюулгүй байдал, зохиогчийн эрх ба ёс зүй, өгөгдлийн суурь ойлголт, шинээр гарч буй технологиуд (хиймэл оюун, их өгөгдөл гэх мэт)-ын талаарх суурь мэдлэгийг олгоно. Мөн дижитал орчинд сэтгэл зүйн эрүүл мэндээ хамгаалах, дижитал ул мөрөө нягтлах, дижитал мэдээлэлтэй зохистой ажиллаж сурах зэрэг практик ур чадварыг олгоно.
Энэхүү хичээлийн үндсэн зорилго нь оюутнуудыг орчин үеийн дижитал нийгэмд үр дүнтэй, ёс зүйтэй, аюулгүй оролцох, суралцах, ажиллах, харилцахад шаардлагатай суурь мэдлэг, ур чадвар, хандлагыг эзэмшүүлэхэд оршино. Оюутнууд дижитал технологийг ухамсартайгаар ашиглах, аливаа мэдээлэлд шүүмжлэлтэй хандах, цахим орчинд хувийн нууц, аюулгүй байдлаа хангах, бусадтай үр дүнтэй хамтран ажиллах зэрэг чадваруудыг хөгжүүлэхэд чиглэнэ. Энэхүү хичээл нь оюутнуудыг: • Академик орчинд амжилттай суралцах, судалгаа шинжилгээ хийхэд дижитал хэрэгслүүдийг үр дүнтэй ашиглах; • Ирээдүйн ажлын байранд шаардагдах дижитал ур чадваруудыг эзэмшиж, өрсөлдөх чадвараа нэмэгдүүлэх; • Мэдээллийн үнэн зөвийг ялгаж, цахим залилан, хуурамч мэдээллээс сэргийлэх; • Дижитал иргэний хувьд ёс зүйтэй, хариуцлагатай байж, нийгэмд эерэгээр нөлөөлөх; • Аливаа цахим донтолтоос өөрийгөө хамгаалах; • Насан туршдаа суралцах, өөрчлөлтөд дасан зохицох чадварыг хөгжүүлэхэд чухал ач холбогдолтой байна.
Уг хичээлийг үзснээр дараах ур чадварыг эзэмшинэ. Үүнд: VLAN, Inter-VLAN routing тохируулах, асуудал илрүүлэх, аюулгүй байдлын суурь ойлголттой болно. STP болон EtherChannel ашиглан redundancy тохируулж асуудал илрүүлж сурна. First-hop redundancy протокол болон бусад аргачлал ашиглан сүлжээний найдвартай байдлыг хангаж сурна. WLC болон L2 ашиглан WLAN-ийн аюулгүй байдлыг хангах үндсэн ойлголттой болно. Дотоод сүлжээний орчинд аюулгүй байдлыг хангах үндсэн ойлголттой болно. IPv4 болон IРv6-ууд ашиглан статик чиглүүлэлт тохируулж сурна.
Статик чиглүүлэлт, Дотоод сүлжээний чиглүүлэлтийн протоколууд, Чиглүүлэлтийн протоколуудын нэмэлт тохиргоо
Дотоод сүлжээний чиглүүлэлтийн протоколууд болон статик, динамик чиглүүлэлтийн протоколуудыг судлах. Тэдгээр дундаас дотоод сүлжээний чиглүүлэлтийн протоколуудыг тохируулж сурахад хичээлийн гол зорилго оршино.
