Бидний тухай
Багш ажилтан
Оюутанд шууд ба дам орчуулгын онцлог, аргуудын талаар онолын ойлголт өгнө. Оюутны орос хэлнээс монгол хэл рүү, монгол хэлнээс орос хэл рүү аман орчуулга хийх чадварыг хөгжүүлэх, сайжруулах дасгал, даалгавар хийж гүйцэтгэнэ. Түүх, соёл, нийгэм, улс төр, эдийн засаг, урлаг спортын сэдэвтэй яриа, ярилцлага, мэдээ, нэвтрүүлэг үзэж, сонсож орос хэлнээс монгол хэл рүү, монгол хэлнээс орос хэл рүү аман орчуулга хийнэ. Энэ хичээлээр оюутны орос хэлнээс монгол хэл рүү дам орчуулга хийх чадварыг сайжруулахад түлхүү анхаарна.
Оюутан нийгэм, улс төр, эдийн засаг, урлаг спортын сэдвээр оросоос монгол руу, монголоос орос хэл рүү аман орчуулга хийх арга барилд суралцахад оршино.
Орос хэлний авиа зүйн тогтолцоо, түүний өвөрмөц онцлогтой танилцах, сонсож, ойлгох, зөв дуудах чадвар эзэмшүүлэхийн тулд дараах багц сэдвүүдийг үзнэ. Орос хэлний эгшиг, гийгүүлэгч авианы тогтолцоо, эдгээр нь хэлэхүйн явцад хэрхэн өөрчлөгдөх, үгийн өргөлт, өгүүлбэрийн аялга, өгүүлбэрийн утга бүхий хэсэгт хуваан зөв дуудах, бичвэрийг зөв унших, сонсож ойлгох зэрэг чадварыг монгол хэлний ойлголтуудтай зэрэгцүүлэн үзсэний үндсэнд эзэмших. Орчин цагийн орос хэлний авиа зүйн онолын үндсэн мэдлэг олгож, эхийг сонсож ойлгох, зөв дуудах чадвар дадал эзэмшүүлнэ.
Орос хэлний утга зохиолын хэлний авиа зүй, аялгын хэм хэмжээг эзэмшүүлнэ. Авиа зүйн онолын хичээлээр орос хэлний авианы тогтолцоо, түүний онцлог, авиа, авиалбарын хувилбар; хэлэхүйн хэмнэл; аялгын хэв шинж; өргөлт; галиг бичгийн тухай мэдлэг олгоно. Хичээлийн ерөнхий агуулга орос, монгол, хэлний авианы тогтолцоог зэрэгцүүлсэн судалгаан дээр үндэслэнэ.
Оюутан нь энгийн төвшинд (элементарный уровень) орос хэлний авиа зүй, үг бүтээвэр(үгийн бүтэц – үндэс, төгсгөл;үгийн язгүүр, залгавар), хэл зүй (нэр үг- аиьтай ба амьгүй, тоо ба хүйс;нэр үгйин тийн ялгаллын тогтолцоо,төлөөний үг, тэмдэг нэр, үйл үг, тооны үг, дайвар үг, туслах үг,өгүүлбэрзүй – энгийн ба нийлмэл өгүүлбэр;үгсийн сан – 780 нэгж бий болгоно.
Энэхүү хичээлийн агуулгын хүрээнд оюутан ОХУлс ALTE-ийн гишүүний хувьд боловсруулсан Төрийн стандартын зургаан төвшин (level) эхний буюу энгийн төвшины (элементарный) мэдлэгийг эзэмшиж суурь төвшины орос хэлийг судлах шаардлага хангасны илэрхийлэл болно. Оюутан нь дээрх хоёр төвшинийн шаардлага хангасан тохиолдолд хоёругаар семестрт 3 багц цагтай ТРКИ –2 (level-2) төвшинд суралцах боломжоор хангагдана.Цаашид 3 Бц ТРКИ-3(level-3) төвшинд суралцаж ОХУ-ын их дээд сургуульд магистр, мэргэжил дээшлүүлэх сургалтанд хамрагдаг боломжтой болно.
Монголын нийгэм улс төрийн байдал, зан заншил, уламжлалтай танилцана. Шинжлэх ухааны тодорхойлолт, байгалийн үзэгдэл юмсын шинж чанарын харилцан үйлчлэл, судалгаа, хэрэглээг тодорхойлон бичсэн эх бичвэрүүдтэй танилцаж, хэл найрлагын бүтцийг (ТРКИ-3) судална.
Мэндлэх, танилцах, хэрэг зориг асуух, ажил мэргэжил, хичээл сургууль, боловсрол, нас, эрүүл мэнд, идээ ундаа, цаг хугацаа, орон зай, зүг чиг, орон гэр, сууц, цаг агаар, тэнгэрийн байдал, амралт чөлөөт цаг гэх мэт сэдвээр сонсох, ярианд оролцох, зөв ярихад сургана.
Тухайн хичээл нь ОХУ-ын ТРКИ-гийн анхан шат А1 (ТЭУ), суурь мэдлэг олгох А2 (ТБУ) түвшинд суралцагсад өдөр тутамд тохиолдох сонсох бичвэрийн гол агуулга, чухал мэдээллийг сонсож, ойлгох түүнчлэн өдөр тутмын сэдвээр асууж, хариулж сурах ба харилцан ярилцах арга барилд суралцана. Оюутан хичээлийг судалснаар 780 үгийг мэддэг, ярианд идэвхтэй хэрэглэж чаддаг болно.
Биологи, Зоологи, Экологи, Социологи, Иргэний инженерчлэл, Антропологи, Эрүүл мэнд, Түүх, Хувцас загвар, Эдийн засаг, Бизнес зэрэг шинжлэх ухааны холбогдолтой олон төрлийн сэдвийн хүрээнд шинэ үг хэллэгийг эзэмшинэ. Сонсох даалгаврын дагуу тэмдэглэл хөтлөх, эсрэгцүүлсэн санаа болон утга зүйн шилжилт үгсийг ялгаж сонсох, тухайн сонсох даалгаврын гол болон дэлгэрэнгүй мэдээллийг таних, учир шалтгаан ба үр дагаврыг дохио үгийн тусламжтайгаар сонсож ойлгох, няцаах үндэслэлийг ялган таних зэрэг суралцагсдын сонсох чадварыг хөгжүүлэх; Ярих чадварын хувьд асуудлын шийдлийг эрэлхийлэх олон талт асуулт дэвшүүлэх, өөрийн үзэл хандлага, сэтгэл хөдлөл болон бодол санаагаа илэрхийлэх, бусдын санаа бодлыг асуух, мэдээллийг нягтлах, шалтгааныг тодорхойлж нотолгоонд тулгуурлан байр сууриа илэрхийлэх; Унших даалгаврын дагуу тухайн эхийн зорилго болон уншигчийг тодорхойлох, текстийн гол агуулгыг дагалдах зураг дүрслэл дээр тулгуурлан таамаглах, тухайн эхийн гол болон дэлгэрэнгүй мэдээллийг таньж унших, үндэслэлтэй дүгнэлт хийх, обьектив, субьектив мэдээллийг ялгах, задлан шинжлэх, нэгтгэн дүгнэх, уншихын өмнө агуулгыг тоймлон харах, тэмдэглэл хийж унших, эшлэх, уншлагын гүйлгэж унших болон хайлт хийж унших аргачлалуудыг эзэмшинэ. Бичих даалгаврын дагуу академик эсээний бүтэц: удиртгал, өрнөл, дүгнэлт цогцолборуудыг бичих, удиртгал цогцолбор: дэгээ, суурь мэдээлэл болон эсээний гол санаа өгүүлбэрийг бичих, харьцуулах, эсээний төрлүүд: харьцуулах болон эсрэгцүүлэх эсээ, шалтгаан ба үр дагавар, асуудал шийдэл, тэнцвэртэй байр суурь илэрхийлэх эсээ, тайлбар эсээ, маргаан-няцаах байр суурь илэрхийлэх эсээ, задлан шинжлэх эсээг ялган таних, боловсруулах, найруулах, төлөвлөх, цэгцлэх чадвар эзэмшихэд чиглэсэн дасгал даалгаврууд, бие даалтын ажлуудыг хийж гүйцэтгэнэ
Энэхүү хичээлийн зорилго нь анхан дунд шатны англи хэлний мэдлэгтэй оюутнуудад тодорхой академик сэдвийн хүрээнд сонсож ойлгох, тэмдэглэл хөтлөх, ойлгосон агуулгын хүрээнд ярих, санаа бодлоо илэрхийлэх, харилцах, суурь шинжлэх ухааны салбаруудын сургалт судалгаанд түгээмэл хэрэглэгддэг үг хэллэг, нэр томьёо, өгүүлбэрзүйн бүтэц, найруулгын хэв шинжүүдтэй танилцаж, тэдгээрийг академик англи хэлний дунд түвшинд бүрэн ашиглаж сурахад шаардлагатай арга техникүүдийг эзэмшүүлэхэд оршино. Түүнчлэн судалж буй академик хичээлийн агуулгад гүнзгий нэвтрэх, бусдын үзэл бодлыг шүүн тунгааж, үнэлж дүгнэх, өөрийн ойлголт, бодол хандлагыг амаар болон бичгээр илэрхийлэх чадварыг эзэмшүүлэхэд чиглэнэ. Энэхүү мэдлэг чадварыг эзэмшсэнээр өөрийн суралцах үйл явцыг зөв үнэлж дүгнэх, академик ур чадваруудаа дараагийн түвшинд ахиулах боломж бүрдэх ач холбогдолтой.
Анхан дунд шатны хөтөлбөр нь суралцагчдын унших, бичих, сонсох, ярих чадварыг суурь шинжлэх ухааны салбарын академик англи хэлний бичвэрүүдэд тулгуурлан сайжруулна. Суралцагчид тодорхой сэдвүүдийн хүрээнд өгөгдсөн академик бичвэрүүдээс хэрэгтэй мэдээлэл хайж олох, гол санааг тодорхойлох, эх сурвалжуудаас авсан мэдээллийг харьцуулах, эсрэгцүүлэх, задлан шинжлэх, нэгтгэн дүгнэх, өөрийн туршлагатай холбох, баримт болон үзэл бодол илэрхийлсэн санааг ялган тодорхойлох, хэлэлцүүлэг хийх, тэмдэглэл хөтлөх зэрэг бичвэрийн ойлголтоо бататгах дасгалуудыг хийж гүйцэтгэнэ. Бичих чадварт зайлшгүй шаардлагатай англи хэлний өгүүлбэрийн үндсэн бүтэц, бичих үе шатууд, цогцолбор, түүний бүтэц, зохион байгуулалт, бичихэд тавигдах стандарт болон шаардлагатай хэлзүйн дүрмийн талаар суурь мэдлэг олгоно. Бүлэг сэдвүүдийн хүрээнд бичлэг үзэн тэмдэглэл хийх, хэлэлцүүлэг, лекц, ярилцлага сонсож гол санаа, туслах мэдээллийг ялгах, түлхүүр үгсийг таних, танилцуулга, илтгэл тавих, харилцан ярилцах зэргээр суралцагсдын сонсох, ярих чадварыг хөгжүүлэхэд чиглэсэн дасгалууд, мөн сэдвийн хүрээнд өргөн хэрэглэгддэг академик үгсийг зөв дуудаж, хэрэглээнд хэвшүүлэх дасгалуудыг хийж гүйцэтгэнэ.
Энэхүү хичээл нь англи хэлний анхан дунд түвшний мэдлэгтэй оюутнуудад суурь шинжлэх ухааны академик бичвэрт түгээмэл хэрэглэгддэг англи хэлний үг хэллэг, нэр томьёог эзэмшүүлэх, үгсийн санг баяжуулах, мэдээлэл олж авах зорилготой. Мөн судалгааны ажил, мэргэжлийн ном, сэтгүүл, интернэтээс англи хэл дээр мэдээлэл унших, ойлгох, ашиглах чадварыг хөгжүүлнэ. Үүний үр дүнд оюутнууд унших, бичих, сонсох, ярих гэсэн цогц чадвараа хөгжүүлж, академик орчинд англи хэлийг үр дүнтэй ашиглах чадвартай болно.
