Бидний тухай
Багш ажилтан
Сургалтын технологи нь сурган хүмүүжүүлэх үйл ажиллагааны үр дүнг хангахад чиглэсэн багш, сурагчдын оролцоог нэмэгдүүлэх онол арга зүйг судалдаг. Хичээлээр Монголын болон гадаад улсын шилдэг сургалтын технологийн талаар мэдээлэл өгч, судлуулан, сургалтын өнөөгийн үйл явцыг сайжруулах арга замыг тодорхойлох, түүнийг хангахад шаардлагатай мэдлэг, чадварыг оюутан эзэмшинэ. Сургалтын технологи, түүний хөгжил, орчин үеийн сургалтын дэвшилтэт арга хэлбэрүүд. Ээлжит болон нэгж хичээлийн хөтөлбөр боловсруулан сурагчдын авъяас чадварыг хөгжүүлэх арга зүй эзэмшинэ. Ерөнхий боловсрол эзэмших эрэлт хэрэгцээг хангах зорилгоор хичээлд бэлтгэх, зохион байгуулах, сургалтын дэвшилтэт арга техникийг хэрэглэх талаар мэдээлэл өгч, өнөөгийн ЕБС-ийн туршлагад дүн шинжилгээ хийнэ.
Сургалтын технологийг судалснаар оюутан сургалтыг ерөнхий боловсролын сургуулийн түвшинд зохион байгуулах онол, аргазүйг эзэмшинэ. Сурагчдын сурах сэдлийг төрүүлэх, идэвхжүүлэх, бүтээлч, бие даасан сэтгэхүйг хөгжүүлэх аргазүйтэй танилцуулна. Ингэснээр мэргэжлийн дидактик судлах, багшлах дадлагад гаргах боломж бүрдэнэ.
Энэхүү хичээлийг судалсанаар суралцагч төрөл бүрийн богино харилцан яриа, урт харилцан яриа, лекцийн нэг хэсгийг сонсож, сонсоод ойлгох чадваруудыг сурч эзэмшинэ. Хичээлийн агуулга нь суралцагчийг хэлний чадвараас гадна насан туршид суралцахуйд хөтлөх, хариуцлагатай иргэн байхуйд суралцахад чиглэнэ.
Уг хичээлийн зорилго нь оюутны англиар сонсох чадварыг сайжруулан дунд шатанд хүргэхэд оршино. Ингэснээр оюутан англиар сэдвийн хувьд огт шинэ биш, бүтцийн хувьд ойлгомжтой бөгөөд тодорхой, өөрийн сонирхол болон мэргэжлийн чиглэлд нийцсэн лекц, яриа зэргийг ойлгох, харилцан яриа, энгийн үг хэллэгтэй лекцийг сонсох явцад зохих хэмжээний тэмдэглэл хөтлөх, харилцан яриа, лекц сонсоод хэлэх гэсэн далд санааг зохих төвшинд олох, ойлгох, дүгнэх, шинэ мэдээлэлийг хураангуйлан нэгтгэх, харьцуулах, цуглуулах, бусадтай хуваалцах чадварт суралцах ач холбогдолтой.
Унших дадлын хзрээнд оюутанд ямарваа бүтээл туурвилыг эх зохиолоох нь унших ойлгох чавдарыг хөгжүүлэн бий болгох түүнчилэн тусгай мэргэжлийн үгийн санг дотрох контекстээр нь таниу мэдэх мэдлэг чадварыг хөгжүүлэх зорилготой академик згсийн санг судлах болоод гадаад хэлний эх сурвалжтай бие даан ажиллах ур чадварыг хөгжүүлэн бүрдүүлэхэд тус хичээлийн ач холбогдол оршино. Бичих дадлын хүрээнд оюутнуудад найруулга зүйн үндсэн ойлголтыг өгч, зөв найруулан бичих дадлыг эзэмшүүлэх, бичих чадварыг хөгжүүлэхэд энэ хичээлийн зорилго оршино.
Унших дадлын хзрэнд оюутанд ямарваа бүтээл туурвилыг эх зохиолоох нь унших ойлгох чавдарыг хөгжүүлэн бий болгох түүнчилэн тусгай мэргэжлийн үгийн санг дотрох контекстээр нь таниу мэдэх мэдлэг чадварыг хөгжүүлэх зорилготой академик згсийн санг судлах болоод гадаад хэлний эх сурвалжтай бие даан ажиллах ур чадварыг хөгжүүлэн бүрдүүлэхэд тус хичээлийн ач холбогдол оршино. Бичих дадлын хүрээнд оюутнуудад найруулга зүйн үндсэн ойлголтыг өгч, зөв найруулан бичих дадлыг эзэмшүүлэх, бичих чадварыг хөгжүүлэхэд энэ хичээлийн зорилго оршино.
Хичээлийн агуулга нь уншсан материалыг бүрэн ойлгох, олон төрлийн унших материалтай танилцах, шаардлагатай эсвэл тодорхой мэдээлэл, баримт авах зорилготой унших, нарийвчилсан, хайлт хийсэн, танин мэдэхүйн журмаар унших дадлыг хөгжүүлэх чиглэлийг багтаасан болно.
Бүтээл туурвилыг эх зохиолоос нь уншиж ойлгох, гол утга санааг тодорхойлох, мэдээлэлийг харьцуулах, шүүн тунгаах, үнэлгээ дүгнэлт өгөх, тусгай ба мэргэжлийн үгийн санг контекстээр мэдэх, цуглуулах, цэгцлэн томьёолох, эрдэм шинжилгээний үг хэллэг, үгсийн санг судлах, харьцуулах, дэлгэн харуулах, гадаад эх сурвалжтай бие даан ажиллах замаар оюутнууд англи хэлний унших чадварыг дундын дээд түвшинд, бичих чадварыг дунд түвшинд эзэмшихэд тус хичээлийн зорилго, ач холбогдол оршино.
Энэхүү хичээл нь англи хэлний үгийн сангийн бүтэц, гарал үүсэл, түүхэн хөгжил, онцлог, үгсийн утгын холбоо хамаарал, үг бүтэх ёс, үгийн хэрэглээний төрлүүд, нийгэм соёлын нөлөө, толь зүй гэсэн сэдвүүдийг хамарна.
Англи хэлний үгийн санг хэл шинжлэлийн ухааны үүднээс cудлан, онолын суурь ойлголтуудтай танилцан, тус хэлний үгийн сангийн түүх, зүй тогтол, тогтолцоо, цаашдын чиг хандлагыг ойлгон, танин мэднэ. Энэхүү хичээлийг судалснаар дараах ач холбогдолтой: 1. Англи хэлний үгийн сан судлалын онолын суурь мэдлэгтэй танилцах. 2. Англи хэлний үгийн сангийн зүй тогтол, тогтолцоо, цаашдын хандлагын талаар мэдэх. 3. Хэл шинжлэл, хэрэглээний хэл шинжлэлийн чиглэлээр эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажил хийхдээ үгийн сан судлалын хичээлээр олсон мэдлэгээ ашиглах.
Энэхүү ахисан шатны хичээл нь: (i) Унших ба Бичих чадвар (receptive skills), (ii) Сонсох ба Ярих (Productive skills) гэсэн хоёр үндсэн хэсгээс бүрдэнэ. Унших ба Бичих чадварын хичээл нь найман төрлийн салбар шинжлэх ухааны тэргүүлэх сэдвүүдийн хүрээнд оюутнуудын академик эх сурвалжуудтай (видео, текст г.м.) ажиллах, бусад эх сурвалжаас мэдээлэл цуглуулж, бүтцийн түвшинд анализ хийж унших, төрөл бүрийн бичвэрийн онцлог, ялгааг ойлгож судалгаа хийж, төлөвлөн бичих академик чадварыг хөгжүүлэхийн зэрэгцээ англи хэлний хэл зүй, үгсийн сан, өгүүлбэрийн бүтэц, утга зүйг оновчтойгоор хэрэглэж сургахад чиглэсэн цогц хичээлүүдээс бүрдэнэ. (ii) Сонсох ба Ярих (Productive skills) хичээл нь мөн адил найман салбар шинжлэх ухааныг тойрсон хамгийн сүүлийн үеийн асуудлуудын талаарх лекц, видео сонсох, анализ, дүгнэлт хийх, асуудлыг тодорхойлох, үнэлэх, шийдэл санал болгох академик чадварыг хөгжүүлэхэд чиглэх төдийгүй эдгээрт хэрэгтэй үгсийн сан, хэл зүй, өгүүлбэрийн бүтэц зэрэг хэлний чадварыг олгоход чиглэсэн агуулгатай.
Энэхүү хичээлийн ерөнхий зорилго нь англи хэлний дунд шатны мэдлэгтэй оюутнуудад их дээд сургуульд амжилттай суралцахад шаардлагатай академик англи хэлний мэдлэг, ур чадварыг эзэмшүүлэхэд оршино. Энэ хичээлийн зорилгуудыг Унших, Бичих, Ярих болон Сонсох чадвараар задалвал: • Бичих чадварын хүрээнд: Академик үгсийн санг өргөжүүлэх, өгүүлбэрт оновчтой хэрэглэх, хэл зүйн дүрмүүдийг ашиглан зөв өгүүлбэр бичих, эссэний төрөл, бүтцийг зөв төлөвлөн бичих, эх сурвалжийг зөв ишлэх, бүтээлийн хулгайгаас зайлсхийж сурах. • Унших чадварын хүрээнд: Академик текстүүдийн бүтцийг таних, анализ хийх, гол санаа болон дэмжих санааг ялган таних, зохиогчийн байр суурийг ухаж ойлгох, эх сурвалжийн найдвартай байдал, холбогдлыг нягтлах, үнэлэх, нэр томъёо, шинэ үг хэллэгийн санг өргөжүүлэх. • Ярих чадварын хүрээнд: Академик илтгэл тавих, семинар хэлэлцүүлэгт үр дүнтэй оролцож, өөрийгөө илэрхийлэх, оновчтой асуулт асуух, хариулах, баримт нотолгоогоор дэмжих, дохио үгүүдийг яриандаа зөв ашиглах, англи хэлний дуудлага, өргөлтийг зөв хэрэглэх. • Сонсох чадварын хүрээнд: лекц, семинарын үеэр тэмдэглэл хөтлөх, гол санаа, дэмжих санааг ялган ойлгох, лекцээр авсан мэдээлэлдээ анализ хийх, дүгнэлт гаргах, дохио үгүүдийг зөв ойлгох, ярианы өнгө аяс, хандлагыг таних.
Анхан дунд шатны хөтөлбөр нь суралцагчдын унших, бичих, сонсох, ярих чадварыг суурь шинжлэх ухааны салбарын академик англи хэлний бичвэрүүдэд тулгуурлан сайжруулна. Суралцагчид тодорхой сэдвүүдийн хүрээнд өгөгдсөн академик бичвэрүүдээс хэрэгтэй мэдээлэл хайж олох, гол санааг тодорхойлох, эх сурвалжуудаас авсан мэдээллийг харьцуулах, эсрэгцүүлэх, задлан шинжлэх, нэгтгэн дүгнэх, өөрийн туршлагатай холбох, баримт болон үзэл бодол илэрхийлсэн санааг ялган тодорхойлох, хэлэлцүүлэг хийх, тэмдэглэл хөтлөх зэрэг бичвэрийн ойлголтоо бататгах дасгалуудыг хийж гүйцэтгэнэ. Бичих чадварт зайлшгүй шаардлагатай англи хэлний өгүүлбэрийн үндсэн бүтэц, бичих үе шатууд, цогцолбор, түүний бүтэц, зохион байгуулалт, бичихэд тавигдах стандарт болон шаардлагатай хэлзүйн дүрмийн талаар суурь мэдлэг олгоно. Бүлэг сэдвүүдийн хүрээнд бичлэг үзэн тэмдэглэл хийх, хэлэлцүүлэг, лекц, ярилцлага сонсож гол санаа, туслах мэдээллийг ялгах, түлхүүр үгсийг таних, танилцуулга, илтгэл тавих, харилцан ярилцах зэргээр суралцагсдын сонсох, ярих чадварыг хөгжүүлэхэд чиглэсэн дасгалууд, мөн сэдвийн хүрээнд өргөн хэрэглэгддэг академик үгсийг зөв дуудаж, хэрэглээнд хэвшүүлэх дасгалуудыг хийж гүйцэтгэнэ.
Энэхүү хичээл нь англи хэлний анхан дунд түвшний мэдлэгтэй оюутнуудад суурь шинжлэх ухааны академик бичвэрт түгээмэл хэрэглэгддэг англи хэлний үг хэллэг, нэр томьёог эзэмшүүлэх, үгсийн санг баяжуулах, мэдээлэл олж авах зорилготой. Мөн судалгааны ажил, мэргэжлийн ном, сэтгүүл, интернэтээс англи хэл дээр мэдээлэл унших, ойлгох, ашиглах чадварыг хөгжүүлнэ. Үүний үр дүнд оюутнууд унших, бичих, сонсох, ярих гэсэн цогц чадвараа хөгжүүлж, академик орчинд англи хэлийг үр дүнтэй ашиглах чадвартай болно.
