Бидний тухай
Багш ажилтан
Хэл эзэмших онолын үндсийг бихевиоризм, танихуй, конструктивист чиг хандлагад тулгуурлан тайлбарлана. Хэл эзэмшихүйд нөлөөлдөг гол хүчин зүйлийг биологи, сэтгэл зүй, нийгэм соёл, хэлшинжлэлийн талаас авч үзэхийн зэрэгцээ эх ба хоёр дахь хэл эзэмшихүйн онцлог шинж, ижил ба ялгаатай талыг тодорхой хэлний жишээ баримтаар баяжуулан заана. Мөн хэл эзэмшихтэй холбоотой төрөлх чанарт тулгуурласан болон танин мэдэхүйн загвар, далд ба ил мэдлэгийн загвар, нийгмийн конструктивист загварын талаар тодорхой ойлголт, мэдлэг олгоно. Сурах сургах үйлийн талаар цогц мэдлэг олгож, сурахуйд нөлөөлдөг хувь хүний хүчин зүйлийг тодруулж авч үзнэ
Энэ хичээлээр эх хэл болон гадаад хэл эзэмших онол аргазүйтэй танилцаж, тодорхой хэлний баримтанд тулгуурлан ажиглалт дүгнэлт хийх замаар хүний хэлний мөн чанар, онцлог шинж, хэл эзэмших аргазүйд суралцана
Дэлхий даяар заагдаж байгаа англи хэл болон барууны соёлыг хэлээр дамжуулан хэрхэн түгээж байгаа мөн соёлын үнэт зүйл, ёс заншил, тус улсын нийгэм, шашин шүтлэгийн талаарх өнөөгийн бодлого, хөгжлийн чиг хандлага, нийгмийн бүтцийн өөрчлөлт, эдийн засгийн хөгжилт зэргийг судална.
Энэхүү хичээлийг судласнаар Британий нийгэм соёлын талаар ерөнхий цогц ойлголттой болно. Британий нийгмийн амьдрал, тус орны соёлын талаар эх сурвалжид тулгуурласан бодит ойлголттой болох, бие даан судалгааны ажил хийх, товчлол бичих, санал бодлоо илэрхийлэх, хэлэлцүүлэгт оролцох, нэгтгэн дүгнэх, задлан шинжлэх, шүүмжтэй сэтгэн бодох чадварт суралцах холбогдолтой.
Өгүүлбэр, догол мөр, бичвэрийн холбох хэрэглүүртэй танилцах, хэрэглэж сурах, төлөвлөгөөний дагуу бичвэр зохиох өөрийн товч намтар, хувийн болон албаны захидал, өдрийн тэмдэглэл,тодорхойлолт, өргөдөл бие даалт, товчлол бичиж сурна.
Энэ хичээлийн зорилго оюутан бичвэртэй ажиллах чадварт суралцах өгүүлбэр, догол мөр, бичвэрийн утга санаа, бүтцэд задаргаа хийх, тэдгээрт асуулт тавих, төрөл бүрийн төлөвлөгөө зохиож сурах, тулгуур үгийг олох, тэдгээрт түшиглэн өгүүлбэрийг өөрчлөн найруулах, товчлол хийх, дэлгэрүүлэх чадварт сургах. Өгүүлбэр, догол мөр, бичвэрийн холбох хэрэглүүртэй танилцах, хэрэглэж сурах, төлөвлөгөөний дагуу бичвэр зохиох, өөрийн товч намтар, хувийн болон албаны захидал, өдрийн тэмдэглэл, тодорхойлолт, өргөдөл бие даалт, товчлол бичиж сурахад оршино.
Сурах бичгийн дагуу англи хэлний дүрмийн дэс дараатай зааж эзэмшүүлэх бөгөөд хэлзүйн дөрвөн чадварыг хөгжүүлэх дасгал хийнэ. Мэргэжлийн түвшний эх бичвэрийг уншуулж, өөрийн үгээр ярицлж, бие даан ахисан түвшний бичвэр бичүүлэх дасгал хийнэ.
Шинэ үг тогтоох, шинэ ойлголтыг тайлбарлах, шинэ аргыг хэрэглэх замаар оюутнууд англи хэлний сонсох, унших, бичих, ярих чадварыг дундаас дээш түвшинд хүргэхийн зэрэгцээ давтах, бүтээн туурвих ажиллагаагаар англи хэл дээрх эх бичвэрийг унших ойлгох, задлан шинжлэх, өөрийн үгээр бусдад ярьж өгөх, эхийг сонсож ойлгох, уншиж эсвэл сонсож ойлгосон эхээ бичгээр илэрхийлэх, өөрийн үгээр бичвэр бичих зэрэг чадварыг эзэмшүүлэх ба цаашид гүйнзгийрүүлэн сурах суурийг тавина.
Англи хэлний бүтээвэрзүй, үг бүтэх арга, залгавар, бүтээвэр болон үг нийлэх аргаар үгсийн аймгийг шинээр үүсгэх, хэл шинжлэлийн бусад салбартай хэрхэн холбогдох талаарх ойлголтыг олгоно. Оюутнуудыг англи хэлний үгсийн үгзүйн задлан ялгал бие даан хийж сургах, мөн оюутнууд англи хэлний морфологийн үндсэн ойлголтууд, морфологийн үндсэн нэгжүүдийн талаархи онолын үндсэн таамаглалуудтай танилцах, англи хэл дээрх үг хэллэгийн янз бүрийн хэлбэрүүдийн дүрмийг бататгах, англи хэлний морфологи, түүний диахрон судлалын янз бүрийн арга барилыг ойлгох, морфологийн орчин үеийн онолын хандлагыг судлана.
Англи хэлний үг бүтэх ёс, үгийн бүтэц, тогтолцоо, залгаврын утга, үүрэг зэргийг судалж, орчуулгад зөв зохистой хэрэглэж сурна. Англи хэлний үгзүйн үндсэн нэгжүүд болон үг үүсгэх аргуудыг мэдэх, үгзүйн нэгжийн төрлийг тодорхойлох; инфлекцийн ба дериватив морфем, тэдгээрийн хоорондын ялгааг таних, орчин үеийн үг зүйн онолын ерөнхий чиглэлүүдтэй танилцана.
Aнгли хэлний сорилго, үнэлгээний түүхэн хөгжил, хэлэхүйн 4 чадварыг хэрхэн үнэлэх, сорилгын зохистой хэрэглээ, сорилгын бүтэц, сорилгыг хэл сургахуйтай хэрхэн холбох, үнэлгээний аргын талаар үзэж судална.
Англи хэлний сорилго, үнэлгээний түгээмэл аргын талаар тодорхой ойлголттой болохын зэрэгцээ цаашид энэ чиглэлээр эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажил хийх, сурган хүмүүжүүлэх дадлага хийх явцад үнэлгээ, сорилгын онол, зарчмыг шүүмжлэлт, бүтээлч сэтгэлгээний үүднээс ашиглан анги танхимын сорилго боловсруулах тухай суурь мэдлэг эзэмшинэ. Тус хичээлээр оюутнууд хэлэхүйн 4 чадварыг хэрхэн үнэлэх, сорилгыг хэл сургахуйтай холбох талаар үзэж судална. Түүнчлэн сурах арга барил, бүтээлч, бие даасан сэтгэхүйгээ хөгжүүлнэ.
Биологи, Зоологи, Экологи, Социологи, Иргэний инженерчлэл, Антропологи, Эрүүл мэнд, Түүх, Хувцас загвар, Эдийн засаг, Бизнес зэрэг шинжлэх ухааны холбогдолтой олон төрлийн сэдвийн хүрээнд шинэ үг хэллэгийг эзэмшинэ. Сонсох даалгаврын дагуу тэмдэглэл хөтлөх, эсрэгцүүлсэн санаа болон утга зүйн шилжилт үгсийг ялгаж сонсох, тухайн сонсох даалгаврын гол болон дэлгэрэнгүй мэдээллийг таних, учир шалтгаан ба үр дагаврыг дохио үгийн тусламжтайгаар сонсож ойлгох, няцаах үндэслэлийг ялган таних зэрэг суралцагсдын сонсох чадварыг хөгжүүлэх; Ярих чадварын хувьд асуудлын шийдлийг эрэлхийлэх олон талт асуулт дэвшүүлэх, өөрийн үзэл хандлага, сэтгэл хөдлөл болон бодол санаагаа илэрхийлэх, бусдын санаа бодлыг асуух, мэдээллийг нягтлах, шалтгааныг тодорхойлж нотолгоонд тулгуурлан байр сууриа илэрхийлэх; Унших даалгаврын дагуу тухайн эхийн зорилго болон уншигчийг тодорхойлох, текстийн гол агуулгыг дагалдах зураг дүрслэл дээр тулгуурлан таамаглах, тухайн эхийн гол болон дэлгэрэнгүй мэдээллийг таньж унших, үндэслэлтэй дүгнэлт хийх, обьектив, субьектив мэдээллийг ялгах, задлан шинжлэх, нэгтгэн дүгнэх, уншихын өмнө агуулгыг тоймлон харах, тэмдэглэл хийж унших, эшлэх, уншлагын гүйлгэж унших болон хайлт хийж унших аргачлалуудыг эзэмшинэ. Бичих даалгаврын дагуу академик эсээний бүтэц: удиртгал, өрнөл, дүгнэлт цогцолборуудыг бичих, удиртгал цогцолбор: дэгээ, суурь мэдээлэл болон эсээний гол санаа өгүүлбэрийг бичих, харьцуулах, эсээний төрлүүд: харьцуулах болон эсрэгцүүлэх эсээ, шалтгаан ба үр дагавар, асуудал шийдэл, тэнцвэртэй байр суурь илэрхийлэх эсээ, тайлбар эсээ, маргаан-няцаах байр суурь илэрхийлэх эсээ, задлан шинжлэх эсээг ялган таних, боловсруулах, найруулах, төлөвлөх, цэгцлэх чадвар эзэмшихэд чиглэсэн дасгал даалгаврууд, бие даалтын ажлуудыг хийж гүйцэтгэнэ
Энэхүү хичээлийн зорилго нь анхан дунд шатны англи хэлний мэдлэгтэй оюутнуудад тодорхой академик сэдвийн хүрээнд сонсож ойлгох, тэмдэглэл хөтлөх, ойлгосон агуулгын хүрээнд ярих, санаа бодлоо илэрхийлэх, харилцах, суурь шинжлэх ухааны салбаруудын сургалт судалгаанд түгээмэл хэрэглэгддэг үг хэллэг, нэр томьёо, өгүүлбэрзүйн бүтэц, найруулгын хэв шинжүүдтэй танилцаж, тэдгээрийг академик англи хэлний дунд түвшинд бүрэн ашиглаж сурахад шаардлагатай арга техникүүдийг эзэмшүүлэхэд оршино. Түүнчлэн судалж буй академик хичээлийн агуулгад гүнзгий нэвтрэх, бусдын үзэл бодлыг шүүн тунгааж, үнэлж дүгнэх, өөрийн ойлголт, бодол хандлагыг амаар болон бичгээр илэрхийлэх чадварыг эзэмшүүлэхэд чиглэнэ. Энэхүү мэдлэг чадварыг эзэмшсэнээр өөрийн суралцах үйл явцыг зөв үнэлж дүгнэх, академик ур чадваруудаа дараагийн түвшинд ахиулах боломж бүрдэх ач холбогдолтой.
Анхан дунд шатны хөтөлбөр нь суралцагчдын унших, бичих, сонсох, ярих чадварыг суурь шинжлэх ухааны салбарын академик англи хэлний бичвэрүүдэд тулгуурлан сайжруулна. Суралцагчид тодорхой сэдвүүдийн хүрээнд өгөгдсөн академик бичвэрүүдээс хэрэгтэй мэдээлэл хайж олох, гол санааг тодорхойлох, эх сурвалжуудаас авсан мэдээллийг харьцуулах, эсрэгцүүлэх, задлан шинжлэх, нэгтгэн дүгнэх, өөрийн туршлагатай холбох, баримт болон үзэл бодол илэрхийлсэн санааг ялган тодорхойлох, хэлэлцүүлэг хийх, тэмдэглэл хөтлөх зэрэг бичвэрийн ойлголтоо бататгах дасгалуудыг хийж гүйцэтгэнэ. Бичих чадварт зайлшгүй шаардлагатай англи хэлний өгүүлбэрийн үндсэн бүтэц, бичих үе шатууд, цогцолбор, түүний бүтэц, зохион байгуулалт, бичихэд тавигдах стандарт болон шаардлагатай хэлзүйн дүрмийн талаар суурь мэдлэг олгоно. Бүлэг сэдвүүдийн хүрээнд бичлэг үзэн тэмдэглэл хийх, хэлэлцүүлэг, лекц, ярилцлага сонсож гол санаа, туслах мэдээллийг ялгах, түлхүүр үгсийг таних, танилцуулга, илтгэл тавих, харилцан ярилцах зэргээр суралцагсдын сонсох, ярих чадварыг хөгжүүлэхэд чиглэсэн дасгалууд, мөн сэдвийн хүрээнд өргөн хэрэглэгддэг академик үгсийг зөв дуудаж, хэрэглээнд хэвшүүлэх дасгалуудыг хийж гүйцэтгэнэ.
Энэхүү хичээл нь англи хэлний анхан дунд түвшний мэдлэгтэй оюутнуудад суурь шинжлэх ухааны академик бичвэрт түгээмэл хэрэглэгддэг англи хэлний үг хэллэг, нэр томьёог эзэмшүүлэх, үгсийн санг баяжуулах, мэдээлэл олж авах зорилготой. Мөн судалгааны ажил, мэргэжлийн ном, сэтгүүл, интернэтээс англи хэл дээр мэдээлэл унших, ойлгох, ашиглах чадварыг хөгжүүлнэ. Үүний үр дүнд оюутнууд унших, бичих, сонсох, ярих гэсэн цогц чадвараа хөгжүүлж, академик орчинд англи хэлийг үр дүнтэй ашиглах чадвартай болно.
