Бидний тухай
Багш ажилтан
Уртын дууг таван шугамт ноотод буулгахад багагүй бэрхшээл тулгардаг хэмээн манай хөгжим судлаачид олонтоо өгүүлсэн байдаг. Тодруулбал уртын дууны өнгө, хэл хоолойн урлал, тухайн дуучны өвөрмөц арга барилыг таван шугамт ноотод буулгах боломжгүй хэмээн үздэг. Тийм учраас уртын дуучид, хурлын унзадууд уртын дууг тэмдэглэх нэмэлт зурлага тэмдэглэгээг хэрэглэхийг санал болгон сургалт судалгаандаа ашиглаж байна. Эдгээр зурлага, тэмдэглэгээ нь уртын дуу дуулах бүх арга барилыг бүрэн хамарч чадахгүй, онол үзэл баримтлалын суурь зарим нь тодорхойгүй, хүн тус бүрийн санал болгож буй зурлага тэмдэглэгээ нь ялгаатайн дээр арав хүрэхгүй зурлага тэмдэглэгээ санал болгож байгаа нь уртын дуу, түүнийг дуулах арга барилыг бүрэн гүйцэд тэмдэглэхэд ихээхэн учир дутагдалтай хэвээр байна. Хэдий тийм боловч Ш.Чимэдцэеэ, Б.Батболд нарын эдгээр оролдлого, туршилтууд нь уртын дууны ноот тэмдэглэгээний шинэ систем бий болгох хэрэгцээ шаардлага байгааг илтгэж байгаа юм. Тиймээс бид XVI-XX зуунд бидний өвөг дээдэс Энэтхэг, Төвөдийн хөгжмийн онолд суурилан үүсгэн хэрэглэж байсан дүрст ноотны системийг таван шугамт ноотны системтэй хамтатган болон дангаар нь хэрэглэх тусгай дүрс, зурлага бүхий систем бий болгохыг зорьж байна. Энэхүү төслийн багт багтаж буй судлаачид нь өрнө, дорнын хөгжмийн онол, ноот тэмдэглэгээ, уртын дууны ая аялгуу судлалаар багадаа арван жил ажилласан учраас энэхүү судалгааг амжилттай хэрэгжүүлэх бүрэн боломжтой юм.
Mongolian musicologists have often stated that it is difficult to record the traditional Urtyn-Duu into staves of the five-line notation system. In particular, it is believed that the timbres of Urtyn-Duu, the craftsmanship of the tongue-vocal organs, and the unique style of the particular Urtyn-Duu singer cannot be fully recorded on a stave Therefore, Urtyn-Duu singers and Umzad - Chant masters of Buddhist prayers have proposed the use of additional strokes and markings for highlighting the features of Urtyn-Duu, and are using them in their instruction, training, and study. However, there is still a significant gap in notating its singing methods and techniques, because these strokes and markings cannot fully cover all the methods, techniques, and styles of singing Urtyn-Duu, its basic principles of theory and development are unclear, while the strokes and markings proposed by each person are dissimilar; and moreover, only a few, less than ten, strokes and markings are proposed. However, these attempts and experiments of Sh. Chimedtseye and B. Batbold indicate the need to create a new notation system for Mongolian Urtyn-Duu. Therefore, we aim to create an innovative notation system with special signs and marks that can be used both together and separately with the illustrative notation system, which was created and used by our ancestors in the 16th-20th centuries based on Indian and Tibetan music theory. The researchers included in this project team have a minimum 10-year experience of the Western and Eastern music theories, notation, and Urtyn-Duu music studies, thus, it is fully possible and potential to successfully implement this research.
Түлхүүр үгс:
