МОНГОЛ УЛСЫН ИХ СУРГУУЛЬ

Бидний тухай


Багш ажилтан

 /  Бидний тухай  /  Багш ажилтан /  Дэлгэрэнгүй мэдээлэл

Дэлгэрэнгүй мэдээлэл


Судалгааны чиглэл:
Мэдээллийг профессор, багш, ажилтан МУИС-ийн мэдээллийн санд бүртгүүлснээр танд харуулж байна. Мэдээлэл дутуу, буруу тохиолдолд бид хариуцлага хүлээхгүй.
Зохиогч(ид): А.Алтангэрэл, Д.Сарангэрэл, Б.Сүхбаатар, Д.Номин-Эрдэнэ, N.Bayarmaa
"Mechanism of enhanced copper recovery from chalcopyrite in the presence of carbon black under ambient conditions" Mining Metallurgy&Exploration, vol. 1, pp. 1, 2024-5-22

https://link.springer.com/journal/42461

Хураангуй

The formation of a passive layer during the hydrometallurgical leaching of copper from chalcopyrite leads to a relatively low copper recovery owing to the halting of the leaching efficiency. Thus, the copper recovery during chalcopyrite leaching needs to be promoted and the formation of passive layers on the mineral surface must be reduced. Organic solvents and surfactants are used to thin the passive layer, improve electron transfer through the passive layer using electrical conductors, and improve leaching through the galvanic effect. Recent research that combined the galvanic effect and enhancement of the electrical conductivity of passive layers has been intensively discussed. Therefore, in this study, we determine the effect of carbon black on the leaching mechanism of chalcopyrite in the presence of manganese dioxide and pyrite. Chalcopyrite leaching is performed using a 1 M sulfuric acid solution under ambient conditions. Inductively coupled plasma-optical emission spectrometry is used to measure the mass concentrations of the copper and iron ions, and an X-ray diffraction pattern of the solid residue after leaching is obtained. Moreover, a cyclic voltammogram is obtained by measuring the current at the working electrode, which is prepared using pure chalcopyrite and pyrite, to reveal the role of carbon black in the leaching process. The copper recovery of our CuFeS2+FeS2+MnO2+C system (91.6%) is significantly higher than that of a CuFeS2+FeS2 system (1.0%) after 1 M sulfuric acid leaching owing to the galvanic effect. In addition, the results indicate that the electron transfer reaction associated with chalcopyrite, chalcocite, pyrite, and elemental sulfur occurs, which leads to the continuous leaching of chalcopyrite into copper minerals, including chalcopyrite and covellite. When chalcopyrite is leached in sulfuric acid with manganese dioxide, the passive layers are activated by the influence of carbon black. Carbon black served as the active site for the reaction, enhancing the effect of charge carriers and facilitating additional oxidation half-reactions. This ultimately led to improved chalcopyrite leaching and a continuous increase in copper recovery.

Зохиогч(ид): Б.Сүхбаатар, А.Алтангэрэл, Д.Сарангэрэл
"Sequential leaching of the synchysite-bearing oreby sulfuric acid and thio-bacteria" Bulletin of the Institute of Chemistry and Chemical Technology, vol. 11, pp. 1-8, 2023-12-3

https://mongoliajol.info/index.php/BICCT/article/view/3281/3306

Хураангуй

n recent years, the problem of the complete use of resources is critical because the demand for rare earth elements has increased due to the limited amount of non-renewable resources. Therefore, this research aimed to determine the possibility of increasing metal recovery by sequentially leaching rare earth elements by acid and bacteria of synchysite-bearing ore. We selected the ore of rare earth elements from the Lugiin gol deposit for the leaching and prepared it by grinding it to a 1-5 mm particle size. The X-ray diffraction, petrographic, and minerographic analysis determined that the Lugiin gol deposit consisted of carbonatite rock containing pyrite and synchysite minerals. The rare earth ore was leached in 1.0 M H2SO4for 6 weeks. After that, the bioleaching was carried out with a solid residue of acidic leaching after 42 days with thio-bacteria. The content of La, Ce, Pr,Nd, and Sm in the leachate was determined by the inductively coupled optical emission spectrometry. The metal recovery by acid leaching was 64-88% and as a result of bioleaching, the metal recovery increased by 10-15%.Furthermore, the total metal recovery reached 74.4-98.1% for La, Ce, Pr, Nd, and Sm. Consequently, under ambient conditions, thebioleaching following the acid leaching of the sample increased the rare earth metal recovery. Hence, it was possible to concentrate metal from ore with higher efficiency at mild conditions (1.0 M sulfuric acid, solid-to-liquid ratio of 1:6, room temperature and pressure).

Зохиогч(ид): Р.Улаанхүү, Д.Номин-Эрдэнэ, А.Алтангэрэл, Б.Сүхбаатар, Х.Оюунтунгалаг, Д.Сарангэрэл
"Зэс молибдены хүдрийн баяжуулалтын дараах хаягдлаас газрын ховор элементийг биологийн аргаар уусган баяжуулах боломж", Хими 2023, 2023-11-23, vol. 1, pp. 15

Хураангуй

Сүүлийн жилүүдэд стратегийн чухал ач холбогдолтой түүхий эдийн нэг болох газрын ховор элементийн эрэлт нэмэгдэж байгаа хэдий ч тэдгээрийн анхдагч, үл нөхөн сэргээгдэх байгалийн баялагийн нөөц хязгаарлагдмал учраас нэгэнт илрүүлсэн нөөцийг бүрэн ашиглах асуудал чухлаар тавигдаж байна. Ийм учраас газрын ховор элементийг өндөр металл авалттай, үр ашигтай, энергийн зарцуулалт багатай, байгаль орчинд ээлтэй аргаар уусган баяжуулах арга, технологийг оновчтой сонгон хэрэглэх шаардлага суддлаачдын өмнө тулгарч байна. Үүний нэг бол металлыг сонгомлоор уусгах, бага, сарнимал агуулгатай ядуу хүдрийг уусган баяжуулахад тохиромжтой, эдийн засгийн хэмнэлттэй арга болох биоуусгалт буюу био баяжуулалтын арга юм. Энэхүү судалгааны ажлаар зэс молибдены хүдрийн баяжуулалтын дараах хаягдал дахь газрын ховор элтементийг биологийн, химийн аргаар уусган баяжуулах боломжийг харьцуулан судаллаа. Зэс молибдены хүдрийн баяжуулалтын дараах хаягдал нь Си 852.1 мг/кг, Мо 37.17 мг/кг, Lа 21.20 мг/кг, Се 16.98 мг/кг, Nd 11.58 мг/кг, Рг 2.91 мг/кг агуулж байгааг химийн анализаар, халькозин, молибденит, халькантит, сейдит зэрэг эрдсүүд байгааг ретген диффракцийн шинжилгээгээр тодорхойллоо. Биоуусгалтыг тионы төрлийн болон газрын ховор элементийг уусгах чадвартай холимог бактерийн дөрвөн ялгаатай өсгөвөр хэрэглэн 35°С температурт хатуу шингэний харьцаа 1:6 үед 28 хоногийн турш явуулж, уусгалтын явцыг уусмалд шилжсэн газрын ховор элемент, зэс, молибдены агуулга, уусмалын рН, исэлдэх-ангижрах потенциалыг хэмжих замаар хянасан. Хүчлийн уусгалтад 1 М концентрацитай хүхрийн хүчлийг хэрэглэсэн. Уусмалын рН болон исэлдэх ангижрах потенциал нь уусгалтын явцад харьцангуй тогтмол буюу 1.0- 1.7, 373-395 мВ, харин хүчлийн уусгалтын хурд биоуусгалттай харьцуулахад 2.0-2.5 дахин их байсан. Түүнчлэн хаягдалд агуулагдаж байгаа зэс нь уусгалтын бусад системтэй харьцуулахад тионы бактерийн холимог өсгөвөртэй системд илүү уусаж байв. Баяжуулалтын дараах хаягдлын хүчлийн уусгалтаар Lа, Се, Рг, Nd, биоуусгалтаар Lа. Се, Nd зэрэг металлын уусгалтын хувь харьцангуй их байв. Хүчлийн болон биоуусгалтын хурдыг холимог болон химийн урвалын кинетик загвараар харьцуулан судлахад уусгалт нь диффузийн процессын холимог загвараар явагдаж байлаа.

Зохиогч(ид): D.Purevjargal, Б.Сүхбаатар, А.Алтангэрэл, Д.Сарангэрэл
"KINETIC MODELING OF ACID LEACHING OF RARE EARTH ELEMENTS FROM THE LUGIIN GOL DEPOSIT", RESAT, Монгол, 2023-6-19, vol. 2, pp. 48

Хураангуй

Researchers are interested in the treatment of the ores at a low cost because the industrial cost is high due to the origin of rare earth elements (REE), sparse occurrence, and low content. The demand for raw materials, especially REE, is significantly increasing due to the rapid development of technology. The REE, which includes lanthanoids, Sc, and Y, has different technology applications. The demand for REE oxides will reach 210,000 tons in 2025 because of the annual 5-8.6% increment. REE ore can be processed by chemical, biological, and physical-chemical (electrochemical) treatments. The kinetic modeling of these processes becomes the primary situation to consider economic efficiency and to control kinetically. Herein, this study aims to evaluate the kinetic modeling and mechanism of acid leaching of REE from the Lugiin gol deposit. The elemental composition and mineralization behavior of the solid residue was investigated by ICP-MS and XRD, respectively, before and after the acid leaching. Lanthanum, cerium, and neodymium were associated with calcium in the form of synchysite in the Lugiin gol deposit. Initially, the ore contained 1.46% of La, 2.11% of Ce, 0.18% of Pr, and 0.52% of Nd, where the percentage of total oxide was 5.24% (mass) of TR2O3. The recovery of the lanthanum, cerium, praseodymium, and neodymium was 80.17%, and 77.5%, 7.81%, and 27.8% respectively, where the optimal condition was 0.25 mm in size, 1 M of sulfuric acid, and 48 hours. As well as, the mixed control and internal diffusion control models were applied and fitted to the acid-leaching processes. A shrinking-core kinetic model was fitted to the leaching kinetics of lanthanum. It reveals that the diffusion stage is the rate-determining stage of overall acid leaching. The activation energy is 29.3 kJ mol-1, which is aligned with the diffusion-controlled process.

Зохиогч(ид): А.Алтангэрэл, Б.Баярбаясгалан, Д.Сарангэрэл, Д.Номин-Эрдэнэ
"The potential of microorganisms to leach rare earth elements from monazite", RESAT, Монгол, 2023-6-19, vol. 2, pp. 20

Хураангуй

Monazite is phosphate mineral that containing rare earth elements and one of the main sources to extract rare earth elements, and depending on its chemical and thermal stability, it is difficult to recover ores, being necessary to extract with sulfuric acid or sodium hydroxide at high temperature. As a result of sulfuric acid process, environmentally-friendly and cost effective biohydrometallurgical process have been developing due to its corrosion of equipment of factories, toxic gas and toxic waste generation. Therefore, researchers chose biohydrometallurgical technology as a technology for leaching low-grade and scattered ores, which has environmentally- friendly and cost-effectively. In the biohydrometallurgical process, is important to distinguish and use microorganisms that selectively leach the minerals and ores. The goal of this study was to isolate and culture the local strains of bacteria capable of leaching rare earth elements from the ore containing monazite mineral of the Mushgia khudag deposit. It has been observed that the growth of bacteria was conducted, based on the isolation of bacteria from ore that containing monazite mineral at 30℃ using bacteria mediums, such as Burkholderia cepacia, Enterobacter aerogenes, Pseudomonas aerigonasa etc. Changes of pH and ORP were measured with interval of 48 hours; bacteria cultivation was observed through optical microscope. As can be seen from the result, 2-3 types of local strains of bacteria that can be used for the bioleaching rare earth elements from the ore containing monazite were cultured, and it was determined that they are active in further dissolving rare earth elements.

Зохиогч(ид): А.Алтангэрэл, Д.Сарангэрэл, C.Delgersaikhan
"Formation of Arsenic Minerals in Aqueous Media During Electrocoagulation using Iron Electrodes" Chemistry Select, vol. 7, no. 48, pp. 1-8, 2022-12-20

https://chemistry-europe.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/slct.202202403

Хураангуй

Complex solid residuals can form during the electrocoagulation of arsenic from aqueous media based on the characteristics of the electrochemical system and cooccurring processes, such as adsorption, hydrolysis, chemical precipitation, and flotation. Herein, we study the composition and behaviors of solid residuals produced after electrocoagulation with iron electrodes in various solution media at pH 3, 7 and 10. The instrumental analysis including FTIR, XRD and SEM show that different minerals were formed by electrocoagulation depending on the pH of the solution, and they included scorodite (FeAsO4⋅2H2O), symplesite (Fe3(AsO4)2⋅8H2O), and parasymplesite (Fe3(AsO4)2⋅8H2O) under acidic conditions; scorodite and kaatialaite (Fe(H2AsO4)3⋅5H2O) under neutral conditions; and scorodite, symplesite, parasymplesite, and schneiderhoehnite (FeFe3As5O13) under alkaline conditions. The behaviors of solid residues on distilled water and acidic and alkaline solutions show that adsorption and chemical precipitation occurred simultaneously during the electrocoagulation of arsenic in aqueous media in the different reaction media.

Зохиогч(ид): А.Алтангэрэл, Д.Сарангэрэл, Б.Сүхбаатар, П.Дарамжав
"Газрын ховор элементийн хүдрийг тионы бактериар уусгах боломж", Уул уурхайн үйлдвэрлэл-уурхайн технологи, эрдэс боловсруулалт, менежмент, 2022-11-15, vol. 22(15)-303, pp. 105

Хураангуй

Эдийн засгийн үсрэнгүй хөгжилтэй зэрэгцэн өндөр техник технологид хэрэглэдэг түүхий эд, ялангуяа ховор элементийн хэрэглээ хурдацтай өсөж байна. Ховор элементийн геологийн үүсэл, тархацын сарнимал байдалтай холбоотой олборлолт, уулын ажлын зардал ихтэй тул хүдрийн биет дээр нь боловсруулалт явуулах сонирхол нэмэгдэж байна. Үүний нэг нь хүдрийн биоуусалтын технологи юм. Биоуусалт явуулахад тухайн бүс нутгийнхаа уур амьсгалд зохицсон микроорганизм сонгох явдал чухал байдаг. Ялангуяа, Монгол орны хувьд эрс тэс, хуурай уур амьсгалтай, хоногийн болон улирлын температурын хэлбэлзэл ихтэй нөхцөлд микроорганизмын нутгийн омгийг биоуусалтад хэрэглэх хэрэгтэй. Иймд бид Лугийн голын ховор элементийн хүдрийн уусалтад нутгийн омог Thiobacillus ferrooxidans-ыг хэрэглэх боломжийг судаллаа. Судалгаанд уусалтын явц дахь исэлдэх-ангижрах потенциал, рН-ыг потенциометрийн аргаар хугацаанаас хамааруулан хэмжиж, эх дээж болон хатуу үлдэгдлийн эрдэсжилтийн өөрчлөлтийг X-туяаны диффракцийн аргаар, ууссан элементийн агуулгыг индукцийн холбоост плазмын спектроскопийн аргаар тус тус тодорхойллоо. Судалгааны дүнгээс харахад Thiobacillus ferrooxidans нь ховор элементийн уусалтад биологийн идэвхтэй болох нь хүчлийн уусалттай харьцуулсан үр дүнгээр тогтоогдлоо. Хамгийн их агуулгатай лантан, цери, ниодим нь кальциттай хам ургалттай бастнезитын хэлбэрээр оршиж байгааг уусалтын дараах баян уусмалын найрлага болон X-туяаны диффракцийн шинжилгээний дүнгээр тогтоолоо. Биоуусалтын үр дүнд уусмалд микроорганизмын дасан зохицолт болон идэвхжилт явагдаж байгааг уусалтын үеийн рН болон исэлдэх-ангижрах потенциалын өөрчлөлт харуулж байна. Биоуусалтын дүнд 14 хоногийн дараа лантан, цери, ниодим, самари, иттри зэрэг элементүүд 58.6-82.3% уусаж байна. Микроорганизм нь газрын ховор элементийн уусалтад идэвхтэй байгаа тул цаашид нарийвчилсан судалгааг хийх шаардлагатай.

Зохиогч(ид): Д.Сарангэрэл, А.Алтангэрэл, Б.Сүхбаатар, Ц.Даржаа
"МУИС-ийн Химийн Тэнхимд Физик Химийн чиглэлээр хийгдсэн судалгааны тойм", МУИС 80 жилийн босгон дээр, 2022-9-28, vol. 1, pp. 103

Хураангуй

МУИС -д Химийн салбар үүссэн цагаас эхлэн физик химийн чиглэлээр судалгаа шавь сургалтын хүрээнээс судалгааны баг үүсэх хүртэл цар хүрээ нь өргөжин тэлсээр иржээ. Тухайлбал, тус тэнхимд 2000 онд “Өнгөт, үнэт металл, ховор элементийн химийн судалгаа”-ны баг, 2001 онд “Эрдэс түүхий эдийн биогеотехнологи, экологийн хавсарсан судалгаа“-ны баг, 2013 оноос “Физик химийн судалгаа”-ны бие даасан баг зэргээр химийн тодорхой чиглэлээр мэргэшин судалгаа явуулдаг судлаачдын нэгдсэн үйл ажиллагаа албан ёсоор эхэлсэн байна. Физик химийн чиглэлээр судалгаа хийдэг багш-судлаачид дотоод гадаадын их дээд сургууль, судалгааны хүрээлэнгүүдтэй хамтран онолын судалгааны зэрэгцээ физик химид суурилсан суурь болон хэрэглээний судалгааны ажил хийж, олон улсын болон дотоодын мэргэжлийн сэтгүүлд 250 гаруй өгүүлэл нийтлүүлэн 20 орчим патент, зохиогчийн эрх авч, 40 гаруй судалгааны төслийг амжилттай хэрэгжүүлээд байна. Химийн тэнхимийн багш-судлаачид физик химийн чиглэлээр 1960-аад оноос өнөөг хүртэл хийсэн хийсэн судалгааны ажлуудын тойм мэдээллийг электродын процесс-катализын судалгаа, гадаргуугийн үзэгдэл-коллоид химийн судалгаа, фазын тэнцвэрийн судалгаа, хүдэр, эрдсийг уусган баяжуулах физик химийн судалгаа гэсэн үндсэн сэдвүүдээр ангилан танилцуулж байна.

Зохиогч(ид): А.Алтангэрэл, Д.Сарангэрэл
"Optimization of Chromium(VI) removal using electrocoagulation with iron electrodes" Актуальная наука, vol. 2022-54, no. 2, pp. 1-9, 2022-5-22

https://www.actual-science.com/en/tekushij-nomer

Хураангуй

The electrocoagulation process can be modeled using an experimental design by conducting a few possible experiments, determining the relationship between factors, and their interrelationships, and determining the optimal conditions. In full factorial design analysis, the influence of factors such as pH, current density, and initial concentration was studied on the removal of Cr(VI) from an aqueous solution by electrocoagulation with iron electrodes. The removal efficiency of Cr(VI) was determined to be above 90% in this study at room temperature, pH 2.7-5.2, current density greater than 12 mA/cm2, and relatively low initial concentrations.

Зохиогч(ид): Д.Сарангэрэл, А.Алтангэрэл, Д.Номин-Эрдэнэ
"Усан орчноос As(V) ионы агуулгыг бууруулах электрокоагуляцийн зохистой нөхцөлийг тогтоох судалгаа" ШУА, ХХТХ-ийн эрдэм шинжилгээний бүтээл, vol. 9, pp. 1-9, 2021-12-30

https://www.mongoliajol.info/index.php/BICCT/article/view/1811/2006

Хураангуй

Сүүлийн жилүүдэд эрдэс түүхий эдийн олборлолт, арсен агуулсан эрдэс чулуулгийн өгөршилөөр гадаргын болон гүний усан дахь арсены (As) агуулга хүлцэх агууламжаас ихсэх тохиолдлууд гарч байна. Энэ судалгааны ажлаар коагулянтаа орчинд нь тасралтгүй үүсгэдэг, нэмэлт урвалж шаарддаггүй, цахилгааны зарцуулалт багатай электрокоагуляцийн аргаар усан уусмал дахь As(V)-ыг тунадасжуулах зохистой нөхцөлийг тогтоох ажлыг хийж, үр дүнг спектрофотометр, индукцийн холбоост плазм-масс спектрометр, потенциометрийн аргаар тодорхойллоо. Зохистой нөхцөлийг тодорхойлох туршилтын дүнгээс харахад, усан орчноос As(V)-ын тунадасжуулалт рН=4-8-ын утганд >95%, электролитын концентрацийн 0.25 –0.75 г/л мужид >90%, гүйдлийн нягтын 15 –60 мА/см2мужид >96% бүтээмжтэй байв. Уусмалын рН ~7, NaCl-ын концентраци 0.5 г/л, гүйдлийн нягт 20 мА/см2үед 50 мг/л концентрацитай As(V)-ын зайлуулалт хамгийн их буюу 99.6% нь усан орчноос тунадасжиж байлаа. Исэлдэх ангижрах потенциал, рН-ын хугацаанаас хамаарах хамаарал, үүссэн тунадсын нил улаан туяаны спектрийн шинжилгээний үр дүнгээр, электрокоагуляциар As(V)-ын зайлуулалт нь химийн тунадасжилт (FeAsO4), адсорбц (Fe(OH)3×HAsO42-)-ийн процессоор явагддагийг тогтоолоо.

Зохиогч(ид): А.Алтангэрэл, Д.Сарангэрэл, Ч.Дэлгэрсайхан
"Хүнцэлийг тунадасжуулах электрокоагуляцийн процессийн кинетик, термодинамикийн судалгаа" Химийн нийгэмлэгийн бүтээл, vol. 15, pp. 1-17, 2021-5-24

http://www.icct.mas.ac.mn/

Хураангуй

Электрокоагуляцийн арга нь коагулянтыг урвалын орчинд тасралтгүй үүсгэдэг, нэмэлт урвалж шаарддаггүй, эдийн засгийн хувьд ашигтай учраас As(V) ионыг тунадасжуулахад хэрэглэгддэг аргуудын нэг юм. Электрокоагуляцийн процессийн кинетик болон термодинамикийг судалснаар процессийн хурд, тунадасжуулалтын хувийг ихэсгэх буюу хянах, удирдах, улмаар механизмыг тайлбарлахад чухал ач холбогдолтой. Энэхүү судалгааны ажлаар төмөр электрод хэрэглэн As(V) ионыг электрокоагуляцийн аргаар тунадасжуулах процессийн кинетик, тэнцвэр болон термодинамикийн судалгааг уусмалын орчноос хамааруулан судаллаа. As(V) ионыг электрокоагуляцийн аргаар тунадасжуулах процессийн кинетик зүй тогтол нь уусмалын орчноос хамааран рН=3 үед тэг, рН=7, 10 үед 1-р эрэмбийн гэсэн ялгаатай кинетик загвараар илэрхийлэгдэж байгааг тогтоолоо. Энэ нь электрокоагуляцийн процессоор As(V) ион нь анодын уусалтаас үүсэх төмөр (III)-ийн гидроксидын гадаргуу дээр адсорбцлогдох процессийг бодвол Fe(III) ионтой тунадасжих энгийн урвалын хурдаар электрокоагуляцийн хурд тодорхойлогдож байна гэж үзлээ. Төмөр электродтой As(V) ионы электрокоагуляци нь уусмалд тасралтгүй үүсэх коагулянтын гетероген гадаргууд As(V) ион давхар үеэр аяндаа (H<0, G<0 ) химийн болон электростатик хүчээр адсорбцлогдон Фрейндлихийн изотерм загварын зүй тогтлоор явагдах процесс юм.

Зохиогч(ид): А.Алтангэрэл
"Эрдэнэтийн ядуу хүдэр болон зэсийн сульфидын эрдсүүдийн хими, биологийн уусалтын хавсарсан судалгаа" Химийн нийгэмлэгийн бүтээл, vol. 14, pp. 1-10, 2019-12-31

http://www.icct.mas.ac.mn/

Хураангуй

Энэхүү судалгааны ажилд Эрдэнэтийн ядуу хүдэр болон түүнд агуулагдах зэсийн үндсэн эрдсүүдийг биогидрометаллургийн аргаар хими, биологийн катализаторын оролцоотой хавсарсан уусалт явуулж, үр дүнг харьцуулан судаллаа. Биоуусалтыг бактерийн өсгөвөр, [Ag+], хатуу шингэн фазын харьцаа, эрдсийн жижиглэлт, тогтмол агааржуулалтын тохиромжтой нөхцөлд явуулсан бөгөөд судалгааны материал болгон 0.335%-ийн зэсийн агуулгатай ядуу хүдрийн дээж, харьцангуй цэвэр зэсийн эрдсүүд хэрэглэж, химийн катализатораар 50 г Ag/кг Cu байхаар тооцоолон Ag2SO4, биологийн катализатороор Thiobacillus ferrooxidans-ийг тус тус сонгож авсан. Ядуу хүдэрт мөнгөний сульфатыг нэмсэн туршилт нь [Ag+] оролцоогүй биоуусалттай харьцуулахад 5 дахин хурдан явагдсан ба зэс авалт 98.0% байлаа. Биоуусалтаар уусмалд шилжсэн зэсийн хэмжээ ихсэхэд, уусмалын орчны рН багассан нь тухайн хүдэр эрдэс дэх төмөр, хүхэр тионы бактериар исэлдсэний дүнд үүсдэг хүхрийн хүчлийн нөлөө гэж үзлээ. Судалгаанд хэрэглэсэн цэвэр эрдсүүдэд хими-биологийн хавсарсан уусалтыг явуулахад халькозин хамгийн сайн уусаж байсан бол халькопирит харьцангуй удаан уусаж байлаа. Эрдсүүдийн биоуусалтад орох дарааллыг уусмалд шилжиж байгаа зэсийн агуулгаар гаргахад дараах эгнээ гарсан юм. Үүнд: Халькозин (Cu2S) > Ковеллин (CuS) > Халькопирит (CuFeS2).

Зохиогч(ид): А.Алтангэрэл
"Усан орчноос As(V)-ыг тундасжуулах төмөр электродтой электрокоагуляцийн процессийн кинетикийн судалгаа", Хими 2023, 2019-11-15, vol. 2019, pp. 63

Хураангуй

Хөдөө аж ахуйн салбарт хэрэглэгдэж байгаа арсен агуулсан пестицидын зохисгүй хэрэглээ болон уул уурхайн үйлдвэрлэлээс гарах хаягдал усанд арсен их хэмжээгээр агуулагдаж байгаа нь хүрээлэн буй орчин ялангуяа гадаргын болон гүний ус арсенаар бохирдох нэг шалтгаан болж байна. Арсены бохирдлыг усан орчноос зайлуулах коагуляци, адсорбц, химийн тунадасжилт, электрокоагуляци зэрэг олон арга байдаг. Үүнээс электрокоагуляцийн арга нь хэрэглэгдэх багаж, тоног төхөөрөмж энгийн бөгөөд процессыг удирдан явуулахад хялбар байдаг. Бид өмнөх судалгаагаар төмөр электродтой электрокоагуляцийн аргаар i=20 мА/см^2, C_NaCl=0.5 г/л, C_0=50 мг/л, рН=7 үед арсены бохирдлыг 99.98%-тай зайлуулсан. Гэвч электрокоагуляцийн үед коагулянт нь тасралтгүй үүсч, адсорбци, химийн тунадасжилт, цахилгаан статик харилцан үйлчлэл зэрэг олон процесс нэгэн зэрэг явагддаг учраас механизмын судалгаа хийгдээгүй байсаар байна. Энэхүү судалгааны ажлаар хүчиллэг болон шүлтлэг орчинд төмөр электрод хэрэглэн электрокоагуляцийн аргаар арсеныг зайлуулах процесс нь ялгаатай механизмаар явагдаж байгааг тогтоолоо. Электрокоагуляцийн процесс хүчиллэг орчинд хуурмаг 2-р эрэмбийн кинетик зүй тогтлоор, харин шүлтлэг орчинд хугацааны эхний 8 минутад хуурмаг 2-р эрэмбийн, 8-аас 15 минутад 1-р эрэмбийн кинетик зүй тогтлоор явагдаж байна. Иймд механизмын хувьд электрокоагуляцийн үед хүчиллэг орчинд адсорбц давамгайлан, шүлтлэг орчинд химийн харилцан үйлчлэл болон адсорбцын процесс хослон явагдаж байна гэж үзлээ.

Зохиогч(ид): Д.Сарангэрэл, А.Алтангэрэл, Ч.Дэлгэрсайхан
"Усан орчноос As(V)-ыг тунадасжуулах төмөр электродтой электрокоагуляцийн процессийн кинетикийн судалгаа", Хими 2023, 2019-11-15, vol. 2019, pp. 63

Хураангуй

Хөдөө аж ахуйн салбарт хэрэглэгдэж байгаа арсен агуулсан пестицидын зохисгүй хэрэглээ болон уул уурхайн үйлдвэрлэлээс гарах хаягдал усанд арсен их хэмжээгээр агуулагдаж байгаа нь хүрээлэн буй орчин ялангуяа гадаргын болон гүний ус арсенаар бохирдох нэг шалтгаан болж байна. Арсены бохирдлыг усан орчноос зайлуулах коагуляци, адсорбц, химийн тунадасжилт, электрокоагуляци зэрэг олон арга байдаг. Үүнээс электрокоагуляцийн арга нь хэрэглэгдэх багаж, тоног төхөөрөмж энгийн бөгөөд процессыг удирдан явуулахад хялбар байдаг. Бид өмнөх судалгаагаар төмөр электродтой электрокоагуляцийн аргаар i=20 мА/см^2, C_NaCl=0.5 г/л, C_0=50 мг/л, рН=7 үед арсены бохирдлыг 99.98%-тай зайлуулсан. Гэвч электрокоагуляцийн үед коагулянт нь тасралтгүй үүсч, адсорбци, химийн тунадасжилт, цахилгаан статик харилцан үйлчлэл зэрэг олон процесс нэгэн зэрэг явагддаг учраас механизмын судалгаа хийгдээгүй байсаар байна. Энэхүү судалгааны ажлаар хүчиллэг болон шүлтлэг орчинд төмөр электрод хэрэглэн электрокоагуляцийн аргаар арсеныг зайлуулах процесс нь ялгаатай механизмаар явагдаж байгааг тогтоолоо. Электрокоагуляцийн процесс хүчиллэг орчинд хуурмаг 2-р эрэмбийн кинетик зүй тогтлоор, харин шүлтлэг орчинд хугацааны эхний 8 минутад хуурмаг 2-р эрэмбийн, 8-аас 15 минутад 1-р эрэмбийн кинетик зүй тогтлоор явагдаж байна. Иймд механизмын хувьд электрокоагуляцийн үед хүчиллэг орчинд адсорбц давамгайлан, шүлтлэг орчинд химийн харилцан үйлчлэл болон адсорбцын процесс хослон явагдаж байна гэж үзлээ.





Сул хараатай иргэдэд
зориулсан хувилбар
Энгийн хувилбар