Бидний тухай
Багш ажилтан
Хүн төрөлхтний өдөр тутмын амьдралд нанотехнологи нэвтрэн орсоор байна. Ялангуяа анагаах ухаан болон технологийн салбарт нанотехнологи өндөр дэвшилтүүдийг авчирсан. Нано бөөм нь нанотехнологийн судалгааны гол цөмд тооцогддог. Одоо цагт судлаачид нано бөөмийг хүрээлэн буй орчинд илүү ээлтэй замаар гарган авахад анхаарлаа хандуулж байна. Нано бөөм гадаргуугийн талбай, хэмжээ, хэлбэрээрээ бусад балк материалуудаас ялгарч чаддаг. Энэ онцгой чанарын улмаас нано бөөмийн хэрэглээ өргөн хүрээтэй байдаг (Kumar, S. Prem; , S. Rubavathi; , J. Philip Robinson, 2017). Манай гариг дээр мөнгө нь цэвэр болон нэгдэл байдлаар тохиолддог ба мөнгө дэлхий дээр алтнаас 20 дахин их байдаг. Мөн цахилгаан болон дулааныг бүх металлаас илүү сайн дамжуулдаг. Мөнгө нь Ag0, Ag+2, Ag+3 исэлдлийн зэрэгтэй. Ag0 ба Ag+2 исэлдлийн зэрэгтэй мөнгө түгээмэл олддог тогтвортой металл, харин Ag+3 нь усан орчинд тогтворгүй байдаг (M Ramya, M.S.S., 2012). Мөнгө усанд уусдаггүй, харин мөнгөний нитрат (AgNO3) болон хлорт мөнгө нь усанд уусдаг (ДЭМБ, 2002). Мөнгийг мэс заслын багаж хэрэгсэл, хиймэл эрхтэн хийхэд, зоосны үйлдвэрлэлд ашигладаг. Усанд уусдаг мөнгөний нэгдлийг сэтгэл мэдрэлийн эмгэг, татаж унах өвчин, никотины хамаарал, тэмбүү, заг хүйтэн өвчнийг анагаахад хэрэглэдэг. Анагаахын салбар, хуванцар бүтээгдэхүүн болон нэхмэл эдлэлийн салбарт мөнгөний хэрэгцээ, хэрэглээ улам нэмэгдэж байна (M Ramya, M.S.S., 2012).
Хүн төрөлхтний өдөр тутмын амьдралд нанотехнологи нэвтрэн орсоор байна. Ялангуяа анагаах ухаан болон технологийн салбарт нанотехнологи өндөр дэвшилтүүдийг авчирсан. Нано бөөм нь нанотехнологийн судалгааны гол цөмд тооцогддог. Одоо цагт судлаачид нано бөөмийг хүрээлэн буй орчинд илүү ээлтэй замаар гарган авахад анхаарлаа хандуулж байна. Нано бөөм гадаргуугийн талбай, хэмжээ, хэлбэрээрээ бусад балк материалуудаас ялгарч чаддаг. Энэ онцгой чанарын улмаас нано бөөмийн хэрэглээ өргөн хүрээтэй байдаг (Kumar, S. Prem; , S. Rubavathi; , J. Philip Robinson, 2017). Манай гариг дээр мөнгө нь цэвэр болон нэгдэл байдлаар тохиолддог ба мөнгө дэлхий дээр алтнаас 20 дахин их байдаг. Мөн цахилгаан болон дулааныг бүх металлаас илүү сайн дамжуулдаг. Мөнгө нь Ag0, Ag+2, Ag+3 исэлдлийн зэрэгтэй. Ag0 ба Ag+2 исэлдлийн зэрэгтэй мөнгө түгээмэл олддог тогтвортой металл, харин Ag+3 нь усан орчинд тогтворгүй байдаг (M Ramya, M.S.S., 2012). Мөнгө усанд уусдаггүй, харин мөнгөний нитрат (AgNO3) болон хлорт мөнгө нь усанд уусдаг (ДЭМБ, 2002). Мөнгийг мэс заслын багаж хэрэгсэл, хиймэл эрхтэн хийхэд, зоосны үйлдвэрлэлд ашигладаг. Усанд уусдаг мөнгөний нэгдлийг сэтгэл мэдрэлийн эмгэг, татаж унах өвчин, никотины хамаарал, тэмбүү, заг хүйтэн өвчнийг анагаахад хэрэглэдэг. Анагаахын салбар, хуванцар бүтээгдэхүүн болон нэхмэл эдлэлийн салбарт мөнгөний хэрэгцээ, хэрэглээ улам нэмэгдэж байна (M Ramya, M.S.S., 2012).
Монгол улсын Шинжлэх Ухаан Технологийг 2007-2020 онд хөгжүүлэх Мастер төлөвлөгөөнд "Нийгэм эдийн засгийн тэргүүлэх салбарын нэг ХАА-г (хөдөө аж ахуй) хөгжүүлэхэд биотехнологи болон физик, химийн салбар дундын шинжлэх ухааны ололтыг ашиглах, түүнчлэн суурь судалгааг шинэ мэдлэг, шинэ дэвшилтэт технологи инновацийн санаа сэдлийг бий болгох түвшинд хөгжүүлэх" гэсэн чухал зорилтыг дэвшүүлсэн. Хүн төрөлхтний өмнө тулгарч буй газар тариалан, хүнсний эх үүсвэрийн нөөцийн болон генетик өөрчлөлтөнд (genetic modified organism-GMO) ороогүй органик бүтээгдэхүүний хэрэглээний хомсдолыг шийдвэрлэхэд биотехнологи, физик, химийн салбар шинжлэх ухаан, шинэ дэвшил, хөгжлийг авчирaх гол найдвар болж байгаа бөгөөд судлаачид энэ чиглэлд эрчимтэй ажиллаж байна. Сүүлийн жилүүдэд химийн болон генетик инженерчлэлийн аргаар ургамлын өсөлт хөгжил, стресс тэсвэрлэх чадварыг сайжруулах судлгаа, тухайлбал ус чийг, температур, давсны нөлөө, мөн хортон шавьжид өртөх гэх мэт орчны стресст тэсвэрлэх чадварыг өөр организмын ген шилжүүлэн суулгах, өөрөөр хэлбэл генийн өөрчлөлтөнд оруулах, эсвэл химийн бордоо ашиглах туршилт өргөнөөр хийгдэж ирлээ. Гэвч эсрэгээр хүн төрлөхтөн химийн бордоо, генийн өөрчлөлтөнд орсон ургамлын бүтээгдэхүүнээс татгалзах хандлага эрчимжиж байна. Иймээс ХАА-н гарц арвин, хүн амьтны биед элдэв гаж нөлөөгүй бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэхийн тулд хор хөнөөлгүй аргаар ургамлын стресс тэсвэрлэх чадварыг нэмэгдүүлэх зорилт эрдэмтдийн өмнө чухлаар тавигдаж байна. Энэ асуудлыг шийдэхэд физик хүчин зүйл болох цахилгаан соронзон орноор үйлчилж ургамлын стресс тэсвэрлэх чавдарыг нэмэгдүүлэх боломж, арга зүйг судалж тогтоох нь ихээхэн ач холбогдолтой гэж дэлхийн эрдэмтэд үзэж, энэ чиглэлийн судалгаа судлаачдын анхаарлыг татаж байна. Хэт бага давтамжийн цахилгаан соронзон орон байгальд ээлтэй, амьд организмд хоргүй, био зохицуулгын өндөр үүрэгтэй байх давуу талтай
Монгол улсын Шинжлэх Ухаан Технологийг 2007-2020 онд хөгжүүлэх Мастер төлөвлөгөөнд "Нийгэм эдийн засгийн тэргүүлэх салбарын нэг ХАА-г (хөдөө аж ахуй) хөгжүүлэхэд биотехнологи болон физик, химийн салбар дундын шинжлэх ухааны ололтыг ашиглах, түүнчлэн суурь судалгааг шинэ мэдлэг, шинэ дэвшилтэт технологи инновацийн санаа сэдлийг бий болгох түвшинд хөгжүүлэх" гэсэн чухал зорилтыг дэвшүүлсэн. Хүн төрөлхтний өмнө тулгарч буй газар тариалан, хүнсний эх үүсвэрийн нөөцийн болон генетик өөрчлөлтөнд (genetic modified organism-GMO) ороогүй органик бүтээгдэхүүний хэрэглээний хомсдолыг шийдвэрлэхэд биотехнологи, физик, химийн салбар шинжлэх ухаан, шинэ дэвшил, хөгжлийг авчирaх гол найдвар болж байгаа бөгөөд судлаачид энэ чиглэлд эрчимтэй ажиллаж байна. Сүүлийн жилүүдэд химийн болон генетик инженерчлэлийн аргаар ургамлын өсөлт хөгжил, стресс тэсвэрлэх чадварыг сайжруулах судлгаа, тухайлбал ус чийг, температур, давсны нөлөө, мөн хортон шавьжид өртөх гэх мэт орчны стресст тэсвэрлэх чадварыг өөр организмын ген шилжүүлэн суулгах, өөрөөр хэлбэл генийн өөрчлөлтөнд оруулах, эсвэл химийн бордоо ашиглах туршилт өргөнөөр хийгдэж ирлээ. Гэвч эсрэгээр хүн төрлөхтөн химийн бордоо, генийн өөрчлөлтөнд орсон ургамлын бүтээгдэхүүнээс татгалзах хандлага эрчимжиж байна. Иймээс ХАА-н гарц арвин, хүн амьтны биед элдэв гаж нөлөөгүй бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэхийн тулд хор хөнөөлгүй аргаар ургамлын стресс тэсвэрлэх чадварыг нэмэгдүүлэх зорилт эрдэмтдийн өмнө чухлаар тавигдаж байна. Энэ асуудлыг шийдэхэд физик хүчин зүйл болох цахилгаан соронзон орноор үйлчилж ургамлын стресс тэсвэрлэх чавдарыг нэмэгдүүлэх боломж, арга зүйг судалж тогтоох нь ихээхэн ач холбогдолтой гэж дэлхийн эрдэмтэд үзэж, энэ чиглэлийн судалгаа судлаачдын анхаарлыг татаж байна. Хэт бага давтамжийн цахилгаан соронзон орон байгальд ээлтэй, амьд организмд хоргүй, био зохицуулгын өндөр үүрэгтэй байх давуу талтай
