Бидний тухай
Багш ажилтан
This article is an attempt to combine the basic theory of election and the practice in Japan and Mongolia. First, it reviews basic theory and argument, including three types of election method: single-member district, multi-member district, and proportional representation. It also looks at how different political party systems are related to different election systems. Second, we focus on the experience of Japan for about 150 years after modernization, especially the result of the reform of 1994, from multi-member districts to single-member districts in election for the House of Representatives, leading to the overrepresentation by the ruling party, LDP. Third, we turn to the situation in Mongolia, more and more votes are not reflected in the outcome of the election, thus "wasted". From these practical lessons, we conclude that the current electoral systems in Mongolia and Japan seem to contribute to disproportionate political power to the dominant ruling party. Therefore, we need to amend the electoral system which will reflect as much minority votes as possible to ensure fair representation.
This paper focuses on the 1992 Constitution and its subsequent amendments. It aims to determine the needs and natures of these amendments, the factors that influenced the drafting of amendments, the debates around them, and the socio-economic significance of the amendments. This paper has three main sections. The first chapter introduces an overview of Mongolia's constitutions. The second chapter analyzes Constitutional amendments in 2000 and 2019. Finally, it summarizes all the findings in the paper, attempt to assess pros and cons of the Constitutional amendments, and define the possible prospects of these amendments on the legal system of Mongolia. A complete list of both amendments is annexed in the paper.
Энэ өгүүллээр Үндсэн хууль болон бусад хууль, дүрэмд тусгагдсан “итгэл”-ийн тухай зохицуулалтыг авч үзэхийг зорилоо. Тодруулбал, “хувь хүний итгэл үнэмшил”, “итгэлд тулгуурласан гэрээний үүрэг”, “хуульчийн олон нийтэд хүндлэл, итгэл хүлээхүйцээр биеэ авч явах үүрэг”, “Ерөнхий сайдад итгэл хүлээлгэх” тухай асуудал зэрэг итгэлтэй холбогдох зохицуулалтууд хууль болон бусад хэм хэмжээнд цөөнгүй тусгагдсан байна. Итгэлийн талаарх ерөнхий ойлголтууд эдийн засаг, философи, шашин, сэтгэл судлалын салбарт нэлээд байгаа боловч хууль зүйн салбарт энэ талаарх эрдэмтэн, судлаачдын бүтээл ховор байна. Иймд итгэлийн тухай ойлголтын утга агуулгыг тодорхойлох, холбогдох хууль, эрх зүйн зохицуулалтыг тоймлох оролдлого хийсэн болно..
Сонгуулийн мажоритар тогтолцоо нь 1992 оноос хойш өнөөг хүртэл шүүмжлэл дагуулсаар байгаагийн нэг асуудал нь уг тогтолцоонд сонгуулийн эрхийн хэрэгжилт хангалтгүй байдагтай холбоотой. УИХ-ын 7 удаагийн сонгуулийн 6 нь буюу 1992, 1996, 2000, 2004, 2008, 2016 онуудад мажоритар тогтолцоогоор явуулахад сонгуульд санал өгсөн нийт сонгогчдын 41%-53,7%-ийн санал гээгдсэн үзүүлэлттэй байгаа нь сонгуулийн эрхийн хэрэгжилт хангалтгүй , сонгуулийн эрх зөрчигдөж байна гэж үзэх үндэслэлтэй байна. Мөнхүү сонгуулийн дүн гарах болгонд маш олон сонгогчид төлөөлөлгүй хоцордог (тэдний өгсөн санал гээгддэг ), нэр дэвшигчид сэтгэл дундуур үлддэг... зэрэг асуудал эцэстээ сонгуулийн тогтолцоотой холбогддог. Угтаа сонгуулийн эрхээ баталгаатай эдэлж байж хууль дээдлэх ёс оршин тогтноход нөлөөлж, нийгмийн амьдрал, улс төрийн байдлын хэв маягийг тодорхойлж үүний үр дүнд дур зоргын бус хуулийг дээдэлсэн парламент бүрдэх учиртай. Өөрөөр хэлбэл сонгуулийн эрх баталгаатай хэрэгжих нэг үндэс нь сонгуулийн тогтолцоо, түүний зохистой хувилбарыг сонгох явдал билээ. Сонгуулийн тогтолцоо, түүний хувилбарууд нь давуу болон сул талтай хэдий ч мажоритар бус холимог тогтолцоогоор УИХ-ын сонгуулийг зохион байгуулах нь сонгох, сонгогдох эрх баталгаатай хэрэгжих, хамгийн олон иргэдийн төлөөлөл парламентад сонгогдох боломж бүрдэж, улс төрийн хүчин болоод иргэд сонгуулийн үр дүнд сэтгэл ханамжтай байх нөхцөлийг бүрдүүлэх юм.
