Бидний тухай
Багш ажилтан
Модны өсөлт, биомассын хуримтлал тухайн модны титмийн хөгжлөөс ихээхэн хамаардаг. Тус судалгааны ажлын зорилго нь ойжуулалтаар тарьж ургуулсан таримал нарсан ойн (Pinus sylvestris L.) моддын титмийн морфологи үзүүлэлтүүдийн ишний өндөр болон диаметрийн өсөлтөнд үзүүлэх нөлөөллийг илрүүлэхэд оршино. Судалгаанд Сэлэнгэ аймгийн Тужийн нарсны 12 настай таримал ойд судалгааны 50 м × 50 м (2500 м 2 ) хэмжээтэй 2 ширхэг дээж талбайг байгуулан моддын ишний өндөр, диаметр болон титмийн өндөр, титэм эхлэх өндөр, титмийн диаметрийг ишнээс баруун, зүүн, хойд, өмнөд чиглэлд хэмжиж тодорхойлов. Судалгааны үр дүнгээс үзвэл модны ишний өндөр болон диаметрийн өсөлтийн явцыг үзвэл ойжуулалт хийсний эхний жилүүдэд жилйн өсөлт харьцангуй бага боловч аажимдаа эрчимтэй нэмэгдэх хандлагатай байна. Энд тарилт хийгдсэн эхний 2 жилд дунджаар 5.9 – 7.8 см өссөн бол 3 дахь жилээс өсөлтийн хэмжээ эрчимтэй нэмэгдэн 12 насанд жилийн өсөлт 49.3±2.2 см хүрч байна. Мөн титмийн дундаж диаметр хойноос – урагш (122.4±1.5 см), зүүнээс - баруун (126.8±1.6 см) чиглэлд ойролцоо утгатай буюу титмийн хөгжил бүх чиглэлд тэгш хэмтэй явагдаж буй бөгөөд нийт модны титмийн дундаж өндөр 174.1±2.2 см буюу мөчрийн цэвэршилт энэ насанд ажиглагдахгүй байна. Түүнчлэн таримал модны ишний өндөр, диаметрийн үзүүлэлтүүд титмийн өндөр (r=0.92) болон диаметрээс (r=0.84) хүчтэй хамааралтай байгаа нь модны өсөлтөнд титмийн хөгжил чухал үүрэг гүйцэтгэж буйг илтгэж байна.
Tree growth and its biomass accumulation are dependent on their crown development. The aim of this study was to determine the relationships between tree stem growth and crown morphological parameters in the Scots pine (Pinus sylvestris L.) plantations. Two 12- years old 50 м × 50 м (2500 m2) sized sample plot were established in the Tujiin nars National park, Selenge province. In sample plots, tree height, stem diameter, crown base, crown diameter in four directions were measured. Our results showed a gradual increase in annual increment starting from third year following transplanting the seedlings in the field. Here, very little height increment was observed during the first 2 years (5.9 – 7.8 cm/year), and which gradually rise up to 49.3±2.2 cm/year at the 12 years of age. Therefore, we found symmetrical crown development on the plantation, where the crown radius in 4 directions had almost the same meaning. We conclude that stem growth dependents on crown height and diameter in the plantation.
Scots pine (Pinus sylvestris L.) forests are one of the main vegetation types in the Asian forest steppe zone. However, over-harvesting currently threatens the natural regeneration and sustainability of these forests. In this study, we examine the long-term effects of different logging intensities on soil properties and natural regeneration in a natural Scots pine forest in the West Khentii Mountains (Mongolia), 19 years after selective logging. Our experimental design included five treatments: clear cut (CC), treatments with high (HI), medium (MI), low (LI) intensities, and a reference parcel with no logging impact at all (RE). We described and quantified the harvest events and applied ANOVA and LMM modeling to analyze and explain the long-term impacts of the logging intensities on soil properties and natural regeneration. We found that logging has a significant negative influence on the physical and chemical properties of the soil because it increases soil compaction and reduces soil nutrients. The most critical impacts of logging were on soil bulk density, total porosity, organic matter, and total nitrogen and phosphorus. The LMM modeling showed that organic matter (OgM), total nitrogen (TN), Аvailable K (AK) and pH values are especially impacted by logging. Our study revealed that the values for all of these variables show a linear decrease with increasing selective logging intensity and have a level of significance of p < 0.05. Another finding of this study is that selective logging with low and medium intensities can promote natural regeneration of Scots pine to numbers above those of the reference site (RE). High intensity logging and clear-cuts, however, limit the regeneration of Scots pine, reduce overall seedling numbers (p < 0.05), and create conditions that are suitable only for the regeneration of deciduous tree species. This underlines the risk of Scots pine forest degradation, either by replacement by broad-leaf trees or by conversion into non-forest ecosystems.
The Scots pine (Pinus sylvestris L.) forest is one of major forest types in Mongolia, and overharvesting has threatened its natural regeneration and forest ecosystem sustainability. In present study we examined the effect of different logging intensity on natural regeneration and soil properties 20 year after logging using the experimental research plots established with a randomized block design. Here, we considered four treatments, including low (27.5% removal of growing stock volume), medium (51.6%), high (74.3%) intensities of selective cutting with non-cutting as the reference stand. Our findings revealed that logging under low and medium intensities ensures a successful natural regeneration of Scots pine, and high intensity logging and clear-cuts showed a limiting effect to the regeneration for Scots pine and created more suitable preconditions for broad-life tree regeneration, and development of abundant herbal and shrub coverage.
ХУРААНГУЙ Эгэл нарсан ой нь Монголын гол, томоохон ойдын нэг юм, гэвч хууль бус мод огтлолт хэт их явагдсанаар байгалийн нөхөн сэргээлт болон ойн экосистемийн тогтвортой байдалд маш муугаар нөлөөлж байна. Энэхүү судалгаагаар бид байгалийн нөхөн сэргээлт, хөрсний шинж чанарт нөлөөлсөн мод огтлолтын янз бүрийн нөлөөг судалсан. Уг судалгаагаар бид дөрвөн нөхөн сэргээлтийн аргыг авч үзлээ, үүнд бага эрчимтэй (27,5%), дунд эрчимтэй (51,6%), өндөр эрчимтэй (74,3%) болон хавтгайруулан огтлол хийсэн. Бидний судалгаагаар бага болон дунд эрчимтэй мод огтлолт нь нарсан ойн байгалийн сэргэн ургалтийг дэмждэг. Харин өндөр эрчимтэй мод огтлолт нь температурыг нэмэгдүүлж, хөрсөн дэх хөрсний чийгийг бууруулдаг. Тиймээс уг судалгааны үр дүнд үндэслэн энэ бүс нутагт бага, дунд эрчимтэй мод огтлолт хийхийг зөвлөж байна.
This article presents some results of experimental research conducted in Tegsh bag, Uulbayansoum, Sukhbaataraimag with the objective to rehabilitate degraded pasture between 2007-2014. Within this objective, several experiments were conducted including fencing and establishing sylvopasture at degraded area and rehabilitation processes were assessed with relevant mathematical estimations. Compared to controlling site, species numbers were increased by 3,7; and individual numbers were raised by 7.4 times respectively at the fencing sites. In parallel, species numbers were increased by 5,7; and individual numbers were raised by 11,4 times at the sylvopasture site in the study period. Nine indexes were applied to assess rehabilitations of vegetation from which 6 estimated as the highest at sylvopasture site. Three indexes were defined as the highest at fenced sites compared to others.
Ойн нөхөрлөлүүд олноор байгуулагдаж байгаа нь ойн санг хамгаалах, нөхөн сэргээх зүй зохистой ашиглах сонирхол орон нутгийн иргэдэд ой ан амьтан гол усаа хамгаалах нөхөн сэргээх ашиглах орлого олох боломжийг бий болгож багаа болно. Орон нутгийн иргэдэд эзэмшүүлж хамтын оролцоотойүйл ажиллагаа явуулах нь хамгийн гол чухал шийдэл
Улсын хэмжээнд хот суурин газрын ногоон байгууламжийн талаарх хууль эрх зүйн нэгдсэн орчин, зохицуулалт бүрдээгүй, зөвхөн орон нутгийн хэмжээнд холбогдох салбарын норм дүрэм, журмын хавсралтад заагдсанаар зохицуулагдаж ирсэн. Одоогоор Улаанбаатар хотын нийтийн эзэмшлийн ногоон байгууламжийг арчлах, хамгаалах, нөхөн тарих асуудлыг Нийслэлийн Захирагчийн Ажлын Албаны Тохижилт, Хог хаягдлын удирдлагын хэлтэс бодлогын хувьд зангидан хариуцаж байгаа хэдий ч бүтэц орон тооны хувьд дутмаг, харьяа байгууллагуудын ажлын уялдаа холбоо сул зэргээс шалтгаалан хөрөнгө оруулалт үр ашиггүй тарамдах, улсын хэмжээнд мөрдөх нэгдсэн бодлого зохицуулалт байхгүйгээс салбар хоорондын харилцааны үл ойлголцол, эрх зүйн орчинг сайжруулах нь тулгамдсан асуудлын нэг болоод байгаа.
Сибирь шинэсний тарьц ургуулах судалгааны үр дүнг Монгол орны нөхцөлд ил талбай болон хүлэмжинд 8-10 нас хүртэл ургуулах, түүний өсөлт хөгжилт, амьдралтын харьцуулсан судалгааны үр дүнг илтгэн харууллаа.
Энэхүү судалгаагаараа Цэцэрлэгч мэргэжлээр төгсөгчид ажлын байранд тогтвортой ажиллаж байгаа эсэхэд дүн шинжилгээ хийх, тотвортой биш байдалд ямар хүчин зүйл нөлөөлж буйг илрүүлж, шийдвэрлэх арга замыг эрэлхийлэхийг зорилоо. Үүний тулд төгсөгчдийн ажил эрхлэлтийн судалгааны дүгнэлтээс таамаглал дэвшүүлж, таамаглалын дагуу хэд хэдэн судалгааг авч дүгнэлээ. Судалгааг хэд хэдэн зорилтот бүлэгээс асуулга, ярилцлагыг авч анализ хийсэн. Үүнд: 1. Сургалтын байгууллага 2. Гадаад улс орнуудад сурч амьдарч буй мэргэжлийн хүмүүс 3. Ажил олгогчид 4. Төгсөгчид 5. Эцэг эхчүүдийн төлөөллийг хамрууллаа. Судалгааны хүрээнд 3 зорилтын чиглэлээр 9 асуулга бэлтгэн авснаар үр дүнг харууллаа
Монгол орны ойн нөөц, ашиглалт, хамгаалалт
Энэхүү өгүүлэлд хуурай хээрийн бүсэд багтах Сүхбаатар аймгийн Уулбаян сумын “Тэгш” багийн нутагт 2007-2014 онд доройтсон бэлчээрийг нөхөн сэргээх зорилгоор явуулсан туршилт судалгааны ажлын үр дүнгээс оруулав. Бид доройтсон бэлчээрийг нөхөн сэргээх зорилгоор хашаалах болон ойн зурвас бүхий сильвобэлчээр байгуулах туршилт явуулж, ургамлан бүрхэвчийн нөхөн сэргэлтийг математик аргаар үнэлэхэд дараах үр дүн гарав. Үүнд: Хашаалж аж ахуйн үйл ажиллагаанаас чөлөөлсөн талбайг хяналтын талбайтай харьцуулахад зүйлийн тоо 3,7; хувь ургамлын тоо 7,4 дахин нэмэгдэж байна. Силвобэлчээрийг хяналтын талбайтай харьцуулахад зүйлийн тоо 5,7 дахин, хувь ургамлын тоо 11,4 дахин нэмэгдэж байна. Ургамлын бүрхэвчийн нөхөн сэргэлтийг 9 индексээр тооцоход силвобэлчээрт 6 индексийн утга, хашаалсан талбайд 3 индексийн утга хамгийн өндөр байна.
Энэхүү өгүүлэлд цөлөрхөг хээрийн бүсэд багтах Сүхбаатар аймгийн Баяндэлгэр сумын “Дэлгэр” багийн нутагт 2008-2015 онд доройтсон бэлчээрийг нөхөн сэргээх зорилгоор явуулсан туршилт судалгааны ажлын үр дүнгээс оруулав. Бид доройтсон бэлчээрийг нөхөн сэргээх зорилгоор хашаалах болон ойн зурвас бүхий сильвобэлчээр (ой, бэлчээрийн цогц) байгуулах туршилт явуулж, ургамлан бүрхэвчийн нөхөн сэргэлтийг математик аргаар үнэлэхэд дараах үр дүн гарав. Үүнд: Хашаалж аж ахуйн үйл ажиллагаанаас чөлөөлсөн талбайг хяналтын талбайтай харьцуулахад зүйлийн тоо 3,0; хувь ургамлын тоо 4,3 дахин нэмэгдэж байна. Силвобэлчээрийг хяналтын талбайтай харьцуулахад зүйлийн тоо 4,5 дахин, хувь ургамлын тоо 5,8 дахин нэмэгдэж байна. Ургамлын бүрхэвчийн нөхөн сэргэлтийг индексүүдээр тооцоход утгууд нь силвобэлчээрт хамгийн өндөр байна.
Энэхүү өгүүлэлд цөлөрхөг хээрийн бүсэд багтах Сүхбаатар аймгийн Баяндэлгэр сумын “Дэлгэр” багийн нутагт 2008-2015 онд доройтсон бэлчээрийг нөхөн сэргээх зорилгоор явуулсан туршилт судалгааны ажлын үр дүнгээс оруулав. Бид доройтсон бэлчээрийг нөхөн сэргээх зорилгоор хашаалах болон ойн зурвас бүхий сильвобэлчээр (ой, бэлчээрийн цогц) байгуулах туршилт явуулж, ургамлан бүрхэвчийн нөхөн сэргэлтийг математик аргаар үнэлэхэд дараах үр дүн гарав. Үүнд: Хашаалж аж ахуйн үйл ажиллагаанаас чөлөөлсөн талбайг хяналтын талбайтай харьцуулахад зүйлийн тоо 3,0; хувь ургамлын тоо 4,3 дахин нэмэгдэж байна. Силвобэлчээрийг хяналтын талбайтай харьцуулахад зүйлийн тоо 4,5 дахин, хувь ургамлын тоо 5,8 дахин нэмэгдэж байна. Ургамлын бүрхэвчийн нөхөн сэргэлтийг индексүүдээр тооцоход утгууд нь силвобэлчээрт хамгийн өндөр байна.
Сүүлийн 100 жилд хүний үйл ажиллагааны улмаас Монгол орны ойн экосистемд үзүүлсэн нөлөөллийг судлаж үзэхэд, улсын нийт ойн 40 орчим хувь нь хүний үйл ажиллагааны нөлөөлөлд ямар нэгэн хэмжээгээр өртсөн, 680,000 орчим га талбайн ой түймрийн дараагаар байгалийн аясаараа сэргэн ургаагүй, 250,000 га талбайн ой хавтгайруулан огтолсоны дараагаар нөхөн сэргээгүй, 1,730,000 га талбайн шилмүүст ой нь хус, улиангар зэрэг навчит модоор солигдон ургасан, 159,000 га ойн талбай хээршсэн буюу элстэй талбай болон хувирсан, 1,230,000 га талбайн ойн таваарлаг чанар нь муудаж доройтсон мэдээ бий.
Энэхүү өгүүлэлд цөлөрхөг хээрийн бүсэд багтах Сүхбаатар аймгийн Баяндэлгэр сумын “Дэлгэр” багийн нутагт 2008-2015 онд доройтсон бэлчээрийг нөхөн сэргээх зорилгоор явуулсан туршилт судалгааны ажлын үр дүнгээс оруулав. Бид доройтсон бэлчээрийг нөхөн сэргээх зорилгоор хашаалах болон ойн зурвас бүхий сильвобэлчээр (ой, бэлчээрийн цогц) байгуулах туршилт явуулж, ургамлан бүрхэвчийн нөхөн сэргэлтийг математик аргаар үнэлэхэд дараах үр дүн гарав. Үүнд: Хашаалж аж ахуйн үйл ажиллагаанаас чөлөөлсөн талбайг хяналтын талбайтай харьцуулахад зүйлийн тоо 3,0; хувь ургамлын тоо 4,3 дахин нэмэгдэж байна. Силвобэлчээрийг хяналтын талбайтай харьцуулахад зүйлийн тоо 4,5 дахин, хувь ургамлын тоо 5,8 дахин нэмэгдэж байна. Ургамлын бүрхэвчийн нөхөн сэргэлтийг индексүүдээр тооцоход утгууд нь силвобэлчээрт хамгийн өндөр байна.
Ойн ба тогтвортой хот сэдэвт ойн салбарын үндэсний 3-р хуралд "Ногоон хот ба боловсрол" сэдвээр аман илтгэл тавьж, хотын ногоон байгууламжийн ач холбогдол, тулгамдаж буй асуудал олон нийтийг ойн боловсролд хамруулахын ач холбогдлын талаар хэлэлцүүлсэн.
