Дэлгэрэнгүй мэдээлэл

In the realm of global education, the concept of Academic Resilient Students (RS) has taken significant attention, particularly in East Asian countries, as a means to identify and support students from disadvantaged backgrounds who successfully excel academically. This paper studies the multifaceted nature of academic resilience by examining its definition, measurement, and influential factors, drawing from extensive literature and empirical evidence. Through data analysis from the Trends in International Mathematics and Science Study (TIMSS) and the Program for International Student Assessment (PISA), this study clarifies the socio-economic variables on students’ academic achievement and resilience. Moreover, the study identifies unique socio-cultural factors specific to Mongolia that impact students’ resilience. The paper focuses on the importance of early childhood education, family support, school environment, and socio-psychological skills in fostering academic resilience. Emphasizing factors shaping academic resilience, the research offers valuable insights for educational policymakers to formulate targeted interventions aimed at promoting equitable educational outcomes and enhancing socio-economic development.

Олон улсад сурлагын амжилт үзүүлж буй эрсдэлт бүлгийн сурагчдыг (эдгээр сурагчдыг “академик резилиенс сурагчид” [Resilience students] гэнэ) илрүүлэх замаар боловсрол дахь эрх тэгш байдлыг тодорхойлох замаар улс орныхоо нийгэм-эдийн засгийн хөгжлийг хурдасгахад бодитой нөлөө үзүүлж байна. Иймд PISA болон TIMSS судалгааны аргачлалаар Монгол Улс дахь 9 дүгээр ангийн сурагчдын математикийн тестийн үр дүн болон суурь асуумжид тулгуурлан резилиенс сурагчдын түвшинг илрүүлж, эрсдэлт бүлгийн хүүхдүүдийн хэв шинжийг практик судалгаагаар статистик дүн шинжилгээ хийж тодорхойлон, резилиенсийн талаарх онолын ойлголтыг судлаачдад танилцууллаа. 2016 оны байдлаар резилиенс сурагчдын эзлэх хувь нийт хүүхдүүдийн 245 (12.4%)-ийг эзэлсэн ба олон улсын дундажтай (OECD, 7.3, эх сурвалж, PISA, 2015) харьцуулахад дээгүүр, PISA-2022 судалгаагаар нийгэм-эдийн засгийн хүчин зүйлээс үл хамааран академик резилиенс болсон сурагчдын эзлэх хувь ердөө 9 хувь буюу олон улсын дундаж 10 хувиас доогуур байгаа нь Монгол Улсын хувьд хүүхдийн хөгжил, төлөвшил хангалттай боловсролын тогтолцоогоор дамжуулан хөгжихгүй, боловсролын эрх тэгш байдал алдагдаж байгааг харуулж байна. Дата мэдээллээр боловсролын тогтолцоонд казак хэлтэй, сургуулийн өмнөх боловсролд 1 жил ба түүнээс дээш хамрагдаж чадаагүй, өрхийн нийгэм эдийн засгийн хүчин зүйлийн хувьд эцэг эхийн боловсрол бүрэн дундаас бага, гэртээ компьютергүй, телевизоргүй, номын тоо бага болон номгүй, өөрийн өрөө болон интернэт холболтгүй хүүхдүүд эрсдэлт бүлэгт илүү их хамааралтай байна.

Хураангуй Боловсролын тогтолцоо нь сурагчдын нийгэм-эдийн засгийн хүчин зүйлээс үл хамааран сурагчдыг сурлагын амжилт үзүүлэхэд чиглэгдэх нь зүйн хэрэг билээ. Монгол Улсын сурагчдын сурлагын амжилт олон улсын дундажтай харьцуулагдахад доогуур, мөн эрх тэгш байдал алдагдсан талаарх мэдлээллийг PISA-2022 (OECD & Боловсрол, шинжлэх ухааны яам, 2022) оны судалгааны үр дүнд танилцуулсан. Тухайлбал, эмэгтэй болон эрэгтэй сурагчдын, мөн нийслэл, аймгийн төв, сумын сурагчдын тестийн үр дүн зөрүүтэй байгаа нь Монгол улсын боловсролын тогтолцоонд эрх тэгш байдал алдагдаж байгааг батлан харуулж байна. Тиймээс боловсролын тэгш байдал гэж юу вэ?, яагаад чухал болох, түүнийг хэмжих үзүүлэлтүүд болон бэхжүүлэх арга замын талаар хийгдсэн олон улсын судлаачдын хийсэн судалгаанд баримт бичгийн дүн шинжилгээ хийж үр дүнг танилцуулахаар энэхүү судалгааг явуулав. Хамгийн чухал нь амжилттай суралцаж буй эрсдэлт бүлгийн сурагчдын (академик резилиенс сурагчид) эзлэх хувийг илрүүлэх, түүнд нөлөөлөх нийгэм-сэтгэл зүйн хүчин зүйлсийг тодорхойлох нь боловсролын эрх тэгш байдлыг хэмжих олон улсад нэвтэрсэн чухал аргачлал юм.

Abstract This paper explores the role of Information and Communication Technology (ICT), particularly Artificial Intelligence (AI), in shaping the landscape of higher education, with a specific ocus in Mongola. Beginning with a historical overveiw of ICT’s evolution and its impact on education, the paper examines the legislative frameworks and policy initiatives guiding the integration of ICT in Mongolian higher education. A comprehensive literature reveiw highlights the diverse applications of ICT in university education, encompassing computer-based, Internet-based platforms, media tools, and AI-driven solutions. Drawing on survey data collected from university students and lecturers, the paper analyses current usage patterns, challenges, and opportunities associated with ICT adoption in Mongolia’s higher education sector. Key findings reveal disparities in access to ICT resources and highlight challenges and leveraging ICT to promote inclusive, accessible, and digitally empowered higher education in Mongolia. Key words: Information and Communication Technology (ICT), Artificial Intelligence (AI), higher education

Гурвансайхан уул Монголын нууц товчоонд холбогдох нь

Суварга хайрхан уул Монголын нууц товчоонд холбогдох нь

Abstract: Extensive reading (ER) in English has been shown to be an effective approach in helping second language (L2) learners learn to read the target language. Online reading, particularly attending in ER competition “Reading marathon” individually or in teams, provide L2 learners reading easy, interesting books that they select themselves. The study covers more than 4000 participants in nationwide ER marathons conducted in November 2019 (just before Covid spread in Mongolia), January 2021 (during the pandemic) and April 2022 (post Covid period), where three groups of learners have read online for 21 days. We have used the Xreading Library, an online subscription-based graded reader library that allows readers unlimited access to more than 1000 books on their computers, tablets or cell phones. Key words: extensive reading, pre-, during and post-Covid periods

The current study aimed to explore the linguistic use of neologism occurred in Mongolian in pre and post COVID era. The data collection covers popular daily press released in 2017 and 2022, two different periods of time. Time is always changing; it also carries the reflection of changes caused by global events, progress and sometimes crisis happened in society and in the nature, which are mirrored in language, building up new words and phrases in widely spoken languages. It means that neologism, or some words and phrases become increasingly familiar in the context of a definite span of timeline, or when a new reality breaks. However, the category of the neologism loses its popularity and novelty, and become less important or common regular term when the dynamics of the changes lessen. According to our research, the neologism occurred in Mongolian are created by different word formations such as acronym (using initials of different words), composition (joining two different words), parasynthesis (a combination of derivation and composition), and derivation (adding suffixes). Moreover, they can be classified into several types of neologism, including, semantic neologisms (through widening, narrowing or giving new meaning to an existing word or phrase), neologisms of form (morphologically modified words), functional neologisms (usually newly introduced foreign words to designate a situation, a thing, or a process), stylistic neologisms (words, expressed in sensitive tones becoming more frequently used), and technological neologisms (technical and technological terms, generally come from other languages). Furthermore, the research has revealed that the thematic difference between the linguistic corpus of the time frames referred to the study. Also, we attempted to give versions of translation and explanation to the raised neologisms. As we noticed the most neologisms appeared before COVID-19, belonged to PC and video games, also known as the computer games, gaming software, users’ manner and language. Then after 5 years, the most neologisms have become more related to healthcare, online job, education and personal self-development as the result of the pandemic affect. Therefore, the paper gives interesting data investigation on the linguistic corpuses, paper-based for 2017 and web-based for 2022, covering pre- and post-COVID 19 eras.

This chapter discusses the two cases of learning English as a foreign language by adult learners in two regions, both thousands of miles away from the homeland of this language. They are Mongolian and Tajik cases, similar in many senses, and different in many senses. The authors, all university practitioners and researchers living in the capitals of Mongolia and Tajikistan and working in top national universities describe historic and social contexts for language education in their countries. The two language policies sound like a dialogue of two cultures, and are reflected in the number of educational projects, eagerly sought and much needed by the population.

Хураангуй: Гоо сайхан ертөнцийг аварна гэдэг. Бүхий л цаг үеийн хүмүүс сайн сайханд итгэн тэмүүлсээр иржээ. Сайн сайхан гэсэн ойлголт нь хүний хувийн, нэгэн бүлэг иргэний, нийгмийн бүхэл бүтэн тогтолцооны эс ширхэг бүрт шингэсэн байдгаараа гоо зүйн, зөв зүйтэй амьдралын хамгийн өргөн хүрээг хамарсан, хүн бүрийн бий болгож, хамгаалж хадгалж, нандигнахыг хүсдэг тулгуур категори болдог. Энэ илтгэлд нийгмийн сайхан хэмээх ойлголтыг өнөөгийн Монгол улсын нийгмийн тулгамдсан асуудал болох албан тушаал, эрх мэдлээ хэтрүүлэн ашиглах, авилгын хэрэгтэй холбож, нийгмийн сайхан хэмээх ойлголт дээр тулгуурлан энэ асуудлаас ангижрах арга замын тухай өгүүлэхийг зорьсон болно. Монгол улсын иргэн бүрийн аж амьдралтай холбогдох авилгын тухай асуудлыг нийгмийн сайхантай холбон бид бүхэн сайхан нийгэмд амьдрах хүсэл зорилгыг бодит болгох авилгатай тэмцэх, авилгыг үл тэвчих үзэл бопол, сэтгэлийн чанга зоригийг бий болгоход тогтолцоотой бодлого, алсын бодолт төлөьлөгөөтэй хандахын чухлыг асуулга судалгаа, төрийн бодлого, нийтийн хандлагад үндэслэн авч үзсэн болно.

Extensive listening improves reading comprehension and communicating skill, bringing positive influence on learning outcome and further language development of the students. Thus, the purpose of this study was to investigate the effect of extensive listening on EFL learners’ reading comprehension through shadow extensive reading. To this end, the researcher selected two intact upper- intermediate classes as experimental groups. As the main tool for Extensive listening was used xreading.com, an online, virtual library with more than 1200 books from 20 ELT publishers such as Macmillan Language House, National Geographic-Cengage Learning, Cambridge University Press, ELI, and Compass Publishing. The experiment run for 8-weeks with pre- and post- one minute word count reading of academic texts, weekly classroom shadow reading of two books of 3000-5000 words for each, and regular retelling of the books just after reading. Also, during the experiment most of the students took part in nationwide 21-day Team reading marathon. Finally, the learners filled the questionnaire and gave interview to make self-assessment for their listening and speaking skill growth. The findings of the study revealed that there was a significant positive effect for listening skill. Moreover, there were some improvements in reading and speaking proficiency level, but also in language comprehension, vocabulary, and their further attitude to English learning. The implications are discussed in terms of the efficacy of Extensive Listening through shadow extensive reading in enhancing EFL learners’ language proficiency. Key words: Extensive listening, extensive reading, shadow reading

This chapter discusses the cases of learning English as a foreign language by adult learners in Mongolia, both thousands of miles away from the homeland of this language. The authors, all university practitioners and researchers living in the capitals of Mongolia and working in top national universities describe historic and social contexts for language education in their countries. The two language policies sound like a dialogue of two cultures, and are reflected in the number of educational projects, eagerly sought and much needed by the population.

Abstract Reading marathon can be considered as one form of informal education, particularly in the new era of education when online programs are essential in different levels and spheres of education. It provides a range of advantages in informal education activities, such as widening opportunities in language learning, building team-work skills, forming responsibility, time management, arranging individual and team objectives, opening new horizons for hobbies, bringing collaboration between children, parents and teachers, introducing new paths in language teaching and learning standards and curriculum, also working out new varieties of out-class activities in the form of Extensive reading marathon not only in Mongolia but also for the world informal education.

"Монголын нууц товчоон"-д арван настайгаасаа эхлэн насан өндөр болтлоо дурдагдсан Бөртэ үжин бол аливаад бүтээлчээр ханддаг, бусдыг удирдан манлайлдаг, эрх чөлөөг эрхэмлэдэг хүн байсан бөгөөд эр нөхөр Чингис хаанд амь нас, эрх хүч нь ноцтой аюул дор орж болох байсан цаг үед хоёр ч удаа чухал зөвлөгөө өгч авран хамгаалжээ. Түүний өгсөн хоёр зөвлөгөөг "Монголын нууц товчоон"-ы 118, 245-р зүйлүүдэд бичсэн байдаг. Эхний зөвлөгөө нь олон монголчуудын нэгтгэн захирагч хэн байхыг шийдсэн бол удаах үг нь төлөвшиж тогтсон Их Монгол улсын засаг төрийг, угтаа түүний анд нөхөр байсан боловч хожим нь хүмүүсийн сүсэг бишрэлийг далимдуулан булаах гэсэн бүлэг хүмүүсээс хамгаалсан байдаг. Өгүүлэлд Бөртэ үжиний зөвлөгөөг дагаснаар Чингис хаан, Монголын Эзэнт гүрэнд ямар ач тус ирснийг өгүүлсэн болно.

Аман илтгэлд англи хэлний сургалтын чанарыг сайжруулахад өргөн уншлагын аргыг хэрэглэх, цахим болон цаасан номын сан, ном унших арга, хэрхэн унших зэрэг олон асуудлыг авч хэлэлцсэн болно.

Дэлхий нийттэй хөл зэрэгцэн хамт хөгжих нэг суурь хэрэглээ бол гадаад хэлийг сайн сурах явдал юм. Англи хэлийг сонирхолтой, хурдан сургах, үр дүнг хэмжих хяналтын системтэй шинэ аргыг ИДС-ийн англи хэлний сургалтанд хэрхэн хэрэглэж буй туршлагаас хуваалцахад илтгэлийн зорилго оршино

This presentation aims to introduce some in-class and out-of-class activities of extensive reading, which can be used not only in secobndary schools, but also in the university English courses

This paper aims to give general understanding and detail description of a story composing activity entitled Story Generation (SG). The SG session can be run at the Writer’s group, where readers generate short stories comprised of ten to twenty sentences in small groups based on wordlists created by participants. Furthermore, the groups decide the demonstration styles of their stories, including role play, loud reading, reading in roles, or PowerPoint presentation. Each demonstration for audience is followed by groups’ self- and peer evaluation and feeling reaction expression. In this way, the activity not only develops creative and collaborative team work, reflecting readers’ knowledge and experience of different culture, but also brings positive outcomes of extensive reading (ER) in vocabulary enrichment, grammar, reading, writing, listening and speaking skills’ improvement. Moreover, SG can inspire the learners with senses of achievement and self-confidence.