Бидний тухай
Багш ажилтан
future perspective cooperation between Mongolia and the Republic of Korea in information and technology, also in innovation. Korea is a high developed country in terms of innovation and technology development and can be a role model for Mongolia at this field.
Ураны салбарын ОУ-ын хамтын ажиллагаа сайжруулах хэтийн төлөвийг тодорхойлох
Монгол Хятадын уул уурхайн салбарын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх нүүрсний салбарын экспортыг нэмэгдүүлэх асуудалд тэр дундаа коксжих нүүрсний экспортыг нэмэгдүүлэх цаашид угааж экспортлох асуудлыг хөндөх
Монгол улс дэлхийн хүчирхэг гүрнүүд болох ОХУ, БНХАУ-тай мөнхийн хөршүүд билээ. Тус улсуудын зүгээс өөрийн улсын хөгжил дэвшил, мөн бүс нутаг, дэлхий дахины хамтын ажиллагаанд идэвхитэй оролцон, эдийн засгийн санаачлагууд гаргасан билээ. Манай улсын хувьд хөрш 2 орны дэвшүүлсэн санаачлагад нэгдэн өөрийн улсын нийгэм, эдийн засагт тус дөхөм үйл ажиллагаанд оролцох явдал нь бүс нутаг болон дэлхийн зах зээлд гарах нэгэн чухал алхам болоод байна. “Бүс ба зам” санаачлагийн хүрээнд улс орнууд өөрийн улсад ашигтай санаачлага, хамтын ажиллагаанд нэгдэж байна. Манай улсын хувьд ч мөн адил “Гурван улсын эдийн засгийн коридор” хөтөлбөрөөр дамжуулан дэд бүтэц, хөрөнгө оруулалт, бүс орчмын хөгжил, аялал жуулчлал, эдийн засгаа солонгоруулах зэрэг олон зорилтуудыг тавьсан.
дэлхий нийтийн хүн амын өсөлт 2023 онд 8 тэрбумд хүрсэн явдал нь дэлхийн улс орнуудын өмнө тулгамдсан асуудлуудын нэг болоод байна.
Манай улс 1992 онд бүс нутгийн хамтын ажиллагааны гэрээ, 2010 онд Азийн цөмийн хамтын ажиллагааны форумд нгэдэн орсноор цөмийн технологийн түвшинд хүний наац бэлдэх төсөл хөтөлбөрт өргөнөөр оролцох болсны үр дүнд цөмийн технологийг энхийн зорилгоор ашиглах болсон.
Цөмийн эрчим хүчний хамтын ажиллагаа, өнөөгийн байдал
Хүн төрөлхтөнд заналхийлж буй хамгийн аюултай үйл явцын нэг нь дэлхийн дулаарал буюу уур амьсгалын өөрчлөлт эргэлт буцалтгүй явагдаж байгааг цаг уур судлалын хүрээлэнгүүд анхааруулж байна. Цаг уур судлаачдынхаар дэлхийн температур өнгөрсөн мянгантай харьцуулахад ихээхэн нэмэгдсэн бөгөөд цаг агаарын энэхүү огцом, хурдацтай дулаарал нь хүний хүчин зүйлээс ихээхэн шалтгаалж байгаа нь дэлхийн хэмжээнд нэн тулгамдсан асуудал болоод байна. Дулаарлын энэ өөрчлөлт нь дэлхийд нүүрлэж буй цаг агаарын эрс тэс өөрчлөлтийн нэг шалтгаан болоод зогсохгүй дэлхийн мөс, цасан бүрхүүл хайлснаас далай, тэнгисийн усны түвшин ихээхэн нэмэгджээ. Түүнчлэн дэлхийн хурдацтай дулаарлын нөлөөгөөр Хойд мөсөн далайн мөсний дор хуримтлагдсан асар их метан хий дэгдэх аюул тулгараад байгаа талаар АНУ-ын Сансар судлалын үндэсний төвөөс (NASA) сэрэмжлүүлж байна Сүүлийн 100 жилд дэлхийн дундаж агаарын температур 0.74 хэмээр нэмэгдсэн төдийгүй үүнтэй холбогдон үүсэх олон улсад тулгамдаж буй асуудлууд, эдийн засгийн эрсдэлт нөхцөл байдал зэрэг нь уур амьсгалын өөрчлөлт, дэлхийн дулааралтай холбоотой эсрэг арга хэмжээг яаралтай хэрэгжүүлэх шаардлагатайг харуулж байна.
Дэлхийн улс орнууд нүүрс, нефть, байгалийн хийг ашиглан эрчим хүчээ үйлдвэрлэхийг хязгаарлаж цөмийн эрчим хүч, сэргээгдэх эрчим хүчийг ихээр сонирхох болж байна. Үүнд бүс нутгийн хамтын ажиллагаа, тэр дундаа ОХУ, БНХАУ, Казахстан, Монгол зэрэг улс орнууд бүс нутгийн ураны хамтын ажиллагаанд голлон тоглогч болж байна. Цөмийн эрчим хүч гэдэг өнөөдөр хүн төрөлхтөнд байгаа эрчим хүч үүсгэх аливаа технологитой харьцуулахад үйлдвэрлэлийнхээ үед байгаль орчинд хамгийн бага хохирол учруулдаг, хямд өртөгтэй технологи. Цөмийн эрчим хүчний үйлдвэрлэлийн гол түлш нь уран. БНХАУ нь цөмийн эрчим хүчийг маш ихээр сонирхож өөрийнхөө өсөн нэмэгдэж байгаа эрчим хүчний хэрэгцээг хангахад зориулан энэ салбарт эрчимтэй ажиллаж байгаагийн сацуу ОХУ-ын хувьд цөмийн технологийн дэвшилтэт технологи, туршлагаараа дэлхийг тэргүүлж байна. Монгол улсын хувьд ураны нөөц 130 орчим мян/т гэж тогтоогдсон бөгөөд манай улс ураны нөөцөөрөө дэлхийд 16-д ази тивдээ 6-д орж байгаа боломжоо ашиглан гадаад орнууд тэр дундаа хөрш орнуудын зах зээлээс эрчим хүчний найдвартай эх үүсвэр олох асуудлыг чухалчлан үзэж улмаар Хятадын эрчим хүчний бодлого Монгол Улс руу хандаж байгаа хандлага, ОХУ-ын дэвшилтэт технологийг нутагшуулах асуудалд анхаарлаа хандуулах хэрэгтэй байна.
Дэлхийн улс орнууд нүүрс, нефть, байгалийн хийг ашиглан эрчим хүчээ үйлдвэрлэхийг хязгаарлаж цөмийн эрчим хүч, сэргээгдэх эрчим хүчийг ихээр сонирхох болж байна. Үүнд бүс нутгийн хамтын ажиллагаа, тэр дундаа ОХУ, БНХАУ, Казахстан, Монгол зэрэг улс орнууд бүс нутгийн ураны хамтын ажиллагаанд голлон тоглогч болж байна. Цөмийн эрчим хүч гэдэг өнөөдөр хүн төрөлхтөнд байгаа эрчим хүч үүсгэх аливаа технологитой харьцуулахад үйлдвэрлэлийнхээ үед байгаль орчинд хамгийн бага хохирол учруулдаг, хямд өртөгтэй технологи. Цөмийн эрчим хүчний үйлдвэрлэлийн гол түлш нь уран. БНХАУ нь цөмийн эрчим хүчийг маш ихээр сонирхож өөрийнхөө өсөн нэмэгдэж байгаа эрчим хүчний хэрэгцээг хангахад зориулан энэ салбарт эрчимтэй ажиллаж байгаагийн сацуу ОХУ-ын хувьд цөмийн технологийн дэвшилтэт технологи, туршлагаараа дэлхийг тэргүүлж байна. Монгол улсын хувьд ураны нөөц 130 орчим мян/т гэж тогтоогдсон бөгөөд манай улс ураны нөөцөөрөө дэлхийд 16-д ази тивдээ 6-д орж байгаа боломжоо ашиглан гадаад орнууд тэр дундаа хөрш орнуудын зах зээлээс эрчим хүчний найдвартай эх үүсвэр олох асуудлыг чухалчлан үзэж улмаар Хятадын эрчим хүчний бодлого Монгол Улс руу хандаж байгаа хандлага, ОХУ-ын дэвшилтэт технологийг нутагшуулах асуудалд анхаарлаа хандуулах хэрэгтэй байна.
: Аливаа улсын эрчим хүчний салбар нь аюулгүй байдлын баталгаа нь болдог. Дэлхийн улс орнууд нүүрс, нефть, байгалийн хийг ашиглан эрчим хүчээ үйлдвэрлэхийг хязгаарлаж цөмийн эрчим хүч, сэргээгдэх эрчим хүчийг ихээр сонирхох болж байна. Үүнд бүс нутгийн хамтын ажиллагаа, тэр дундаа ОХУ, БНХАУ, Япон, Монгол зэрэг улс орнууд бүс нутгийн эрчим хүчний хамтын ажиллагаанд голлон тоглогч болж байна. БНХАУлс нь өөрийнхөө өсөн нэмэгдэж байгаа эрчим хүчний хэрэгцээг хангахад зориулан эрчим хүчний салбарт анхаарлаа ихэд хандуулж байгаа билээ. Манай улсын хувьд газарзүйн байрлал, байгалийн баялаг, боломжуудыг ашиглан эрчим хүчний салбарт гадны хөрөнгө оруулалтыг татах цаашлаад нар, салхи, ус, цөмийн эрчим хүчийг үйлдвэрлэн дотоодын хэрэгцээгээ хангахаас гадна хөрш орнуудадаас эрчим хүч импортлогч улс биш харин экспортлогч орон болохыг эрмэлзэх хэрэгтэй. Үүнд юуны түрүүнд бүс нутгийн хамтын ажиллагаа тэр дундуу ЗХА-ийн улс орнуудтай хамтран ажиллах, Азийн супер сүлжээнд холбогдох асуудал их чухал.
Дэлхийн эдийн засгийн чиг хандлага: Сарс ба Ковид 19 жишээн дээр тайлбарласан.
Уран нь байгальд дангаар оршдоггүй бөгөөд дэлхий дээр газар сайгүй, тухайлбал, хөрс, чулуулаг мөн далайн усанд байдаг байгалийн метал юм. Уран хэмээх метал нь бага хэмжээний цацраг идэвхит чанартай ба түүнээс ялгарах дулаан нь дэлхийн бүрхүүлийн дулаан хэмийг хадгалж, хүйтрэлийг хязгаарладаг. Ураны энэ шинж чанараас шалтгаалж, түүнийг цөмийн эрчим хүчний салбарт цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэх түүхийн эд болгон ашигладаг. Байгаль дээр байгаа уран нэгэн төрлийн хүнд металл. Байгаль дээр ураны гурван төрөл зүйл нь оршдог. Уран- 238 дийлэнх нь байдаг бол уран-234 маш бага, одоо цөмийн түлшээр ашиглаж буй уран-235 нь 0,72 процентын агууламжтай.
Abstract: World countries are reducing their energy production source of coal, crude oil and natural gas and are proceeding to generate power with nuclear energy and renewable energy. In this situation, regional cooperation, including cooperation of Russia, China, Kazakhstan and Mongolia, on uranium is becoming a more important factor. Nuclear energy causes minimum damage to the environment and is a cost-effective technology. Uranium is the main source of nuclear energy production. China has been working intensively in favor of nuclear energy to meet its growing energy needs increase.In the case of Mongolia, Mongolia has nearly 130 thousand-uranium reserves and is placed 16th on highest uranium reserves in the world and 6th in Asia. Mongolia should to pay special attention to China’s energy policy, and adoption of Russian advanced technology.
