Бидний тухай
Багш ажилтан
Astract: Higher education is an effective important factor in accelerating the social, economic and technological development of any countries. Therefore, the quality of higher education depends on the job satisfaction of teachers and staffs. The purpose of the survey is to trend the job satisfactions of teachers and staffs of Orkhon aimag universities based on salaries, bonuses, working environment, working conditions, organizational decision-making, management attention, care, interpersonal relationships and self-esteem. A total of 107 participants, including teachers and staff of the Erdenet School of the National University of Mongolia, the Erdenet Complex Institute of the University of Science and Technology and the Margad University in Orkhon aimag, are randomly selected in the survey. According to the results of the survey analysis, it is approved that the main measure of job satisfaction has a significant impact on the satisfaction of teachers and staffs.
Дээд боловсрол нь аливаа улс орны нийгэм, эдийн засаг, технологийн хөгжлийг хурдасгадаг чухал хүчин зүйл бөгөөд дээд боловсрол олгож буй институцийн боловсролын чанар нь багш, ажиллагсдын ажлын байрны сэтгэл ханамжаас багагүй хамаардаг. Энэхүү судалгааны ажил нь Орхон аймгийн их, дээд сургуулийн багш, ажиллагсдын ажлын байрны сэтгэл ханамжийг цалин, урамшуулал, ажлын орчин, ажлын нөхцөл, байгууллагын шийдвэр гаргалт, удирдлагын анхаарал, халамж, хувь хүн хоорондын харилцаа, өөрийгөө үнэлэх үнэлэмж зэрэгт үндэслэн судлахад чиглэсэн. Орхон аймагт үйл ажиллагаа явуулж буй МУИС-ийн Эрдэнэт сургууль, ШУТИС-ийн харьяа Эрдэнэт цогцолбор дээд сургууль, Маргад дээд сургуулийн багш, ажиллагсдаас 107 судалгаанд оролцогчийг санамсаргүй түүврийн аргаар сонгон судалгаанд хамрууллаа. Шинжилгээний үр дүнгээс үзвэл ажлын байрны сэтгэл ханамжийн үндсэн хэмжүүрүүд нь багш, ажиллагсдын сэтгэл ханамжид чухал нөлөөтэй байна.
Төрөөс хөдөлмөр эрхлэлтийн талаар баримтлах бодлого (2015-2025), МУИС-ийн Эрдэнэт сургуулийг 2020-2024 он хүртэл хөгжүүлэх хөгжлийн төлөвлөгөөнд төгсөгчдийн ажил эрхлэлтийг нэмэгдүүлэх зорилт дэвшүүлсэн. Бид эдгээр бодлогын баримт бичигт үндэслэн “Санхүү” хөтөлбөрөөр төгсөгчдийн мэдлэг, ур чадвар, хандлагад тулгуурлан ажил олгогчдын сэтгэл ханамжийг тодорхойлж, сургалтын үйл ажиллагаанд хэрэгцээ бүхий үр дүн боловсруулан гаргах зорилгоор уг судалгааны ажлыг хийж гүйцэтгэлээ. Судалгааны мэдээллийг Microsoft Forms ашиглан цуглуулж, үр дүнг нь Microsoft Excel программын Pivot table хэрэглүүрийг ашиглаж боловсруулсан. Судалгааны үр дүнд ажил олгогчид “дунд” зэргийн сэтгэл ханамжтай, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэгч нэгж төгсөгчдийн гадаад хэлний мэдлэг, компьютер, мэдээллийн технологийн практик ур чадварыг дээшлүүлэхэд анхаарч ажиллах шаардлагатай болох нь харагдсан. Ажил олгогчдын мэргэжилтэнд тавих шаардлага, цаашид хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэгч нэгжтэй хамтран ажиллах сонирхолд үндэслэн хэд хэдэн зөвлөмж санал болголоо.
Энэхүү судалгааны ажлаар Орхон аймгийн арилжааны банкнуудын цахим үйлчилгээний чанарыг үнэлж, үйлчилгээний чанарт нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг тодорхойлохыг зорьсон. Орхон аймагт үйл ажиллагаа явуулж буй 7 банкны харилцагчдыг түүвэрлэн асуулга судалгаа авч, цахим үйлчилгээний чанарыг тодорхойлох e-SQ аргачлал ашиглан чанарын үнэлгээ хийлээ. Цахим үйлчилгээний чанарт банкны техникийн болон үйл ажиллагааны хүчин зүйлс нөлөөтэй эсэхийг хүчин зүйлийн шинжилгээгээр тодорхойлсон. Харилцагчид банкнуудын цахим үйлчилгээний чанарыг “сайн” гэж үнэлсэн ч анхаарах нийтлэг асуудлууд байгааг судалгааны үр дүн харуулж байна. Хүчин зүйлсийн шинжилгээгээр банкны цахим үйлчилгээний чанарт найдвартай байдал, хариуцлагатай байдал, зохион байгуулалт, үр ашиг, хэрэглэгчийн үнэнч байдал нөлөө үзүүлдэг болохыг тодорхойлсон.
Аbstract: The government has approved and implemented the “Public Financial Literacy Program 2016-2021” and has done a number of activities for the public to raise awareness of insurance needs, and the ability to calculate future pensions payment plans, and possible future risks with social characteristics. The purpose of this study was to determine the level of knowledge and information needs of adolescents and the generation of the youths on social insurance, and to further identify the demand of citizens in this field in terms of knowledge and information sources towards the public. The survey data were collected using a questionnaire and the results were processed using SPSS software. The results of the survey clarified the level of knowledge of students about social insurance, their main sources of information, and the direction in which and through which information channels they are interested in obtaining information.
2009 онд орон сууцны үнийн хөөрөгдлөөс үүдэлтэйгээр банкны зээлийн эргэн төлөлт муудаж, чанаргүй зээлийн өсөлтөөс үүдэн дэлхий нийтийг хамарсан санхүүгийн хямрал бий болж байсан түүхтэй. Тиймээс бид чанаргүй зээлийн судалгааг хөгжингүй, хөгжиж буй, хил доторх зах зээлтэй улсуудын хувьд харьцуулан судалж, нөлөөлөх хүчин зүйлсийг тодорхойлсон. Энэхүү судалгаандаа хөгжингүй зах зээлтэй 24 улс, хөгжиж буй шинээр гарч ирж буй зах зээлтэй 45 улс, хил доторх зах зээлтэй 36 улсыг хамруулан банк, санхүүгийн болон эдийн засгийн зарим үзүүлэлтийг харьцуулан судалсан. Мөн, зах зээлийн хөгжлийн түвшнгээс шалтгаалан нөлөөлөх хүчин зүйл нь ялгаатай эсэхийг тодорхойлох зорилгоор хөгжингүй зах зээлтэй 16 улс, хөгжиж буй зах зээлтэй 23 улс, хил доторх зах зээлтэй 10 улсын 2015-2019 оны банк, санхүүгийн болон эдийн засгийн зарим үзүүлэлтийг ашиглан панел үнэлгээний загвараар үнэлсэн. Үнэлгээнээс харахад хөгжингүй зах зээлтэй орны хувьд чанаргүй зээлд макро эдийн засгийн үзүүлэлт илүү нөлөөлдөг бол хөгжиж буй болон хил доторх эдийн засагтай улсын хувьд тухайн банкны өөрийн хөрөнгийн өгөөж чухал нөлөө үзүүлж байсан
Аливаа нэг улсын хөгжлийн түвшинг нэг хүнд ногдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүн буюу орлогоор хэмждэг. Нэг хүнд ногдох орлого нь маш олон хүчин зүйлээс хамаарч байна. Тухайлбал, тухайн жилийн эдийн засгийн нутаг дэвсгэрт үйлдвэрлэсэн нийт бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, тухайн улсад шинээр төрсөн хүүхэд болон нас барсан хүний тоо, мөн, дэлхийн зах зээл дээрх түүхий эдийн үнэ, валютын ханш, хүүний түвшин, улс төрийн байдал зэрэг олон зүйлээс хамаарч байдаг. Тиймээс эдийн засгийн өсөлтөд нөлөөлөх хүчин зүйлсийн талаар эрт дээр үеэс судлаачдын анхаарлын төвд байж, олон төрлийн судалгааны ажил хийгдсэн байдаг. Тэр дундаа хүмүүн капиталыг зайлшгүй чухал хүчин зүйл болох боловсролоор төлөөлүүлэн авч үзсэн эдийн засагчдын хийсэн ажлууд үр дүнтэй гарсан байдаг. Гэхдээ эдийн засагт үзүүлж буй нөлөө нь ялгаатай байдаг. Тухайлбал: Mankiw, Romer, Weil (1992), Levine ба Renelt (1992), Barro (1991) зэрэг эрдэмтдийн хийсэн ажлуудаар хүмүүн капитал нь эдийн засгийн өсөлтөнд эерэг нөлөөтэйгээр гарч байсан бол Pritchett (1997), Islam (1995), Caselli, Esquivel, Lefort (1996) нарын хийсэн ажиллагааны үр дүн сөрөг гарсан. Эдийн засгийн өсөлтөнд гол нөлөө үзүүлдэг хүчин зүйлсийн нэг бол боловсрол байдаг. Тиймдээ ч дэлхийн олон орон боловсролын салбарт их хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийх замаар эдийн засгийн өсөлтийг урт хугацаанд өсгөх, тогтвортой барьж байх бодлогоо амжилттай хэрэгжүүлж байна. Манай улын хувьд боловсролын салбарт дорвитой хөрөнгө оруулалт хийж чадахгүй байгаа нь эдийн засгийн өсөлтийг тэр бүр боловсролоор дамжуулан дэмжиж чадахгүй байх эрсдэл байж болзошгүй юм. Тиймээс энэхүү судалгааны ажлаараа эдийн засгийг хөдөлгөгч хүч болох хүний хүчин зүйлээс хамааруулж эдийн засгийн өсөлтөд нөлөөлөх хүчин зүйлийг тодорхойлохыг зорьсон. Үүнийг Кобб-Дугласын үйлдвэрийн функцаар үнэлэж болох юм.
Арилжааны банк нь санхүүгийн системийн гол субъект болохоос гадна санхүүгийн зах зээл дээрх зуучлагчийн үүргийг гүйцэтгэж, харилцагчдын итгэлцэл дээр тулгуурлаж үйл ажиллагаа явуулдаг. Энэхүү судалгааны ажлаар ХААН банкны ашигт ажиллагаанд нөлөөлөх хүчин зүйлсийг тодорхойлж, дүгнэлт өгөхийг зорьсон. Ингэхдээ ХААН банкны ашигт ажиллагааг илэрхийлэх гол үзүүлэлт болох өөрийн хөрөнгийн өгөөжийг хамааран хувьсагчаар сонгон авч, түүнд тус банкны дотоод болон зарим чухал макро хүчин зүйлс хэрхэн нөлөө үзүүлдгийг тодорхойллоо. Эмпирик шинжилгээнд ХААН банк болон сонгосон макро эдийн засгийн гол үзүүлэлтүүдийн 2010-2020 оны тоон өгөгдлийг улирлын давтамжтайгаар, үнэлгээг олон хувьсагчийн регрессийн шинжилгээний аргачлалыг ашиглан хийсэн. Судалгааны үр дүнгээс үзвэл тус банкны ашигт ажиллагаа буюу өөрийн хөрөнгийн өгөөжид чанаргүй зээл, хөрвөх чадвар, үйл ажиллагааны зардал, дотоодын нийт бүтээгдэхүүн, хэрэглээний үнийн индекс зэрэг хувьсагчид эерэг, сөрөг нөлөө үзүүлдэг байна.
Санхүүгийн тогтвортой байдал, санхүүгийн оролцоог хангах нэг чухал суурь нь санхүүгийн мэдлэг олгох явдал бөгөөд сүүлийн жилүүдэд ач холбогдол нь улам бүр нэмэгдэж байна. Иргэдийн санхүүгийн суурь мэдлэгийг дээшлүүлэх нь улс орон бүрийн бодлогын нэг зорилт болж, улам бүр чухлаар тавигдах болжээ. Ихэнх улс орнууд иргэдийнхээ санхүүгийн мэдлэгийн түвшинг дээшлүүлэх үндэсний хэмжээний бодлого боловсруулан хэрэгжүүлж байгаа хэдий ч санхүүгийн мэдлэгийг хэрхэн хэмжих талаар нэгдсэн ойлголт байдаггүй. Энэхүү судалгааны ажлаар иргэдийн санхүүгийн мэдлэгийг тодорхойлж, түүнд иргэдийн хувийн санхүүгийн менежменттэй холбоотой хүчин зүйлс болон хүн ам зүй, нийгэм, эдийн засгийн зарим хүчин зүйлс хэрхэн нөлөөлдгийг тодорхойллоо. Судалгаанд 18-аас дээш насны нийт 380 хүнийг хамруулж, судалгааны өгөгдлийг түүвэр судалгааны аргаар, цахимаар цуглуулсан ба шинжилгээнд олон хувьсагчийн регрессийн загварыг ашигласан. Судалгааны үр дүнгээс хөрөнгө оруулалтын ур чадвар, хадгаламж, өр, зардал, нас, хүйс, өрхийн орлого, өрхийн санхүүгийн шийдвэр гаргах байдал зэрэг нь санхүүгийн мэдлэгийн түвшинд чухал нөлөөтэй хүчин зүйл болох нь харагдаж байна.
With the growth of an economy, the banking industry expands and the competitiveness becomes intense with the increased number of banks in the economy. The objective of this research was to discover the influence of bank specific and macroeconomic determinants of non-performing loans (NPLs) in the entire banking system of Mongolia. We performed an analysis for the period from 2004Q1 to 2019Q2 by an Johansen test of co-integration and checked the robustness of the results in the vector error correction (VEC) model. The outcomes of this research suggest that both bank specific and macroeconomic factors influence NPLs significantly. Among the bank specific determinants capital adequacy negatively impact NPLs with statistical significance while bank return on assets have a significant positive affiliation with NPLs. Gross domestic product (GDP) growth have a negative connection with NPLs. Whereas, inflation rate and unemployment rates have a significant positive association with NPLs. The contribution of this research is that the outcomes found by means of econometric models can be used for predicting and measuring NPLs in upcoming years, not only for Mongolia but also for developing and emerging economies. Individual banks, as well as the banking sector, by and large, can get a guideline from this research.
