Бидний тухай
Багш ажилтан
Энэхүү бэсрэг судалгааны өгүүллээр эдийн бус гэм хорыг мөнгөөр нөхөн төлүүлэхтэй холбоотой Иргэний хуулийн зохицуулалтын талаар Япон болон ХБНГУ-тай харьцуулан судалж, улмаар 2022 оны Иргэний хуулийн холбогдох нэмэлт, өөрчлөлттэй холбоотойгоор зайлшгүй анхаарч үзэх шаардлагатай суурь асуудлыг тодорхойлохыг зорьсон болно.
Тус илтгэлийн хүрээнд 2003 онд батлагдаж өдгөө хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа Хэрэглэгчийн эрхийг хамгаалах тухай хуулийн нэр томъёоны асуудал, биет байдлын доголдол, бүтээгдэхүүнээс хамаарах хариуцлага, гэрээтэй холбогдох зохицуулалт болон шинэчлэх зарим саналыг дэвшүүлэхийг зорьсон болно.
Энэхүү өгүүллийн хүрээн зохиогч Иргэний хууль дахь төдийлөн судлагдаагүй зарим нэр томъёо болох дүр үзүүлэн хийсэн хэлцэл, нэгэнт үүссэн үүргийн харилцааг гэрчлэх гэрээ зэргийн талаар харьцуулсан эрх зүйн үүднээс судалж, нэр томъёоны агуулга, мөн чанарыг тодорхойлохыг зорьсон болно.
Энэхүү өгүүллээр арилжаа (худалдаа)-ны эрх зүйн түүхийг хувийн эрх зүйн дуализмын үүднээс судалж, өөрийн орны онцлогийг монизмын хандлагын үүднээс үнэлэн, ХБНГУ, Япон, ОХУ болон бусад пост-социалист орнууд дахь чиг хандлагын талаар харьцуулан судалж хувийн эрх зүйн шинэтгэлийн үйл явцын талаар өөрийн гэсэн саналыг дэвшүүлэхийг зорьсон болно.
Тус өгүүллийн хүрээнд судлаач Иргэний хуулийн 498-р зүйлийн талаар хэвтээ/гадаад орнуудтай харьцуулах/ болон босоо /түүхчилсэн харьцуулалт/ харьцуулалтыг хийх замаар уг зохицуулалтын онцлогийг тодорхойлж, судлаачдын өөр хоорондоо ялгаатай байр суурьт дүгнэлт өгч, 498-р зүйлийн хэрэглээний талаар шүүхийн онцлох шийдвэрт тулгуурлан дүгнэлт хийж өөрийн тодорхой саналыг дэвшүүлэхийг зорьсон болно.
Арилжааны эрх зүйн хэрэгцээ, шаардлагын талаар болоод Арилжааны төрөлжсөн хууль батлах хэрэгцээ, шаардлагын талаар 2016 онд зохион байгуулагдсан симпозиумаас хойш судлаачид сонирхон судлах болжээ. Монгол Улсын Иргэний хуулийн хувьд арилжаа эрхлэгч гэж хэн болох, арилжаа эрхлэгч нь ямар үндсэн шинжийг өөртөө агуулдаг болох талаар тодорхойлсон ерөнхий хэм хэмжээ байхгүй учраас арилжаа эрхлэгч хоорондын эрх зүйн харилцаанд хэрэглэх хэм хэмжээг иргэн хоорондын харилцаанд хэрэглэх ч магадлалтай байгаа болно. Тийм ч учраас бусад орны судлаачид цаашид энэ талаар тодруулах шаардлагатайг онцлон тэмдэглэсээр байна. Үүнтэй холбогдуулан миний хувьд арилжааны эрх зүйн нэгэн гол сэдвийн нэг болох төлөөллийн талаар өөрийн орны онцлогийг тодорхойлж, Япон болон ХБНГУ-ын арилжааны хуулийн зохицуулалттай харьцуулсан судалгааг хийхийг зорьсон болно. Судалгааг хийхдээ иргэний эрх зүй дэх төлөөлөл болон арилжааны эрх зүй дэх төлөөлөл хоорондын ялгаатай талыг тайлбарлахыг оролдлоо. Гэвч арилжааны эрх зүйн зохицуулалтын хүрээг хэрхэн тодорхойлох асуудал бүрэн шийдвэрлэгдээгүй байгаа учраас бидний хувьд цаашид иргэний болон арилжааны эрх зүй дэх төлөөллийн зохицуулалтыг хэрхэн хооронд нь ялгах вэ гэх мэт олон асуултыг шийдвэрлэх шаардлага бий болж байна.
Энэхүү судалгаагаар Монгол Улсын Иргэний хуулийн хүрээнд тайлбар, санал, шүүмжлэл болон мэдэ тараах үйлдлийг хэрхэн ялгах вэ гэсэн асуултад хариулт өгөхийг зорих бөгөөд үүний тулд шүүхийн шийдвэрүүд төдийгүй Америкийн Нэгдсэн Улс болон Япон улс дахь энэ асуудлын талаарх онол, хууль зүйн тайлбарын талаар харьцуулсан эрх зүйн судалгааг хийсэн болно.
хэрэглэгчийн гэрээний асуудлыг Монголын эрх зүйн тогтолцоонд оруулах асуудлыг хөндсөн.
