МОНГОЛ УЛСЫН ИХ СУРГУУЛЬ

Бидний тухай


Багш ажилтан

 /  Бидний тухай  /  Багш ажилтан /  Дэлгэрэнгүй мэдээлэл

Дэлгэрэнгүй мэдээлэл


Судалгааны чиглэл:
Мэдээллийг профессор, багш, ажилтан МУИС-ийн мэдээллийн санд бүртгүүлснээр танд харуулж байна. Мэдээлэл дутуу, буруу тохиолдолд бид хариуцлага хүлээхгүй.
Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг, S.M, G.JA, K.R, N.G, M.M, I.M
"A dust emission model elaborated by dust parameters as soil moisture functions in Mongolia", RESAT, Монгол, 2023-6-19, vol. 2, pp. -

Хураангуй

A new dust emission model based on wind and surface wetness is introduced for bare soils in Mongolia. First, we examined dust parameters included the threshold friction velocity and the strength of dust emission in conjunction with surface soil moisture variations. Then the parameterization of dry to wet thresholds as a function of soil moisture was supplied for the dust emission model development. The model is established on dust emission function derived theoretically and verified by portable mini wind tunnel field experiment. The performance of dust emission model was evaluated with observed dust concentration data for the study area.

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг
"Хөдөө аж ахуйн цаг уур", 2023-5-30
Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг, S.Masato, G.Jack, S.Yaping
"Sand flux in a desert site of Mongolia", European Geosciences Union, Vienna, Austria, 2023-4-25, vol. 2023, pp. EGU23-3886

Хураангуй

Mongolia experiences frequent dust and sand storms, particularly in the spring. As a result, this country losses a huge amount of top soils, which triggers land degradation and desertification. We measured sand flux of 2 consecutive dust storm cases occured in 2011 using BSNE (Big Spring Number Eight) sand traps installed at the Bulgan meteorological station in the Gobi area . Vertical gradients for the sand mass (flux) demonstrated 3 typical patterns: a) sand flux increases with height when there is a transported sand from the areas distanced away from the study site b) sand flux is constant vertically in the days following dust sand storm (DSS) c) sand flux declines exponentially with the height when DSS occur at the site. Among these three typical patterns, we investigated the c) pattern to quantify the amount of eroded soil during the on-site dust emissions of dust storm event (DSS) at the site. The DSS was largely associated with the increased friction velocity excluding some cases those are related to a short time-span of rainfall even though underlain by dry soil surface etc. Furthermore, we estimated a saltation height, Zq, which was much greater (30 cm) than the other reported findings (3-10 cm).

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг
"Хөдөө аж ахуйн цаг уур", 2022-5-20
Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг, С.Эрдэнэсүх, Л.Жамбажамц, З.Мөнхцэцэг, Ш.Отгонсүрэн, Б.Ганболд, Д.Сандэлгэр
"NUM role towards climate change education and current challenges", Promoting Teacher Education for Climate Change Education through Collaboration between Asian Centres of Excellence on ESD, Монгол, 2022-5-3, vol. 3, pp. 26

Хураангуй

NUM has a long-lasting and well-established educational experiences in the bachelor programmes to prepare specialists in the areas of Meteorology and Hydrology since 1962.

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг, Н.Нандинцэцэг, А.Дашцэрэн
"Хэнтийн уулархаг бүс нутгийн нүүрсхүчлийн хийн урсгал", Хүрээлэн буй орчин Үндэсний эрдэм шинжилгээний хурал, 2021-9-20, vol. 2, pp. 37

Хураангуй

Сүүлийн жилүүдэд явагдаж буй уур амьсгалын өөрчлөлт нь хүний үйл ажиллагаанаас үүдэлтэйгээр агаар мандалд нүүрсхүчлийн хий , метан, азотын исэл буюу хүлэмжийн хийн агууламж нэмэгдсэнтэй холбоотой . Иймд, дэлхий орнууд хүлэмжийн хийн ялгарлыг бууруулах, дасан зохицох, олон арга хэмжээг зохион байгуулан ажиллаж байна. Түүнчлэн ялгаатай бүс нутагт хүлэмжийн хийн урсгал, түүний шинж чанарыг бодит хэмжилтээр тодорхойлох нь чухал ач холбогдолтой.

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг, Н.Нандинцэцэг, Б.Дэлгэрцэцэг
"Улаанбаатар хотын нарны цацрагийн горим", Хүрэлтогоот 2023, 2021-5-21, vol. 10, pp. 146-151

Хураангуй

Хураангуй: It is important to identify the effects of the growth in population density and air pollution on Ulaanbaatar's climate in past decade, particularly solar radiation. Thus, priority should be given to study the actual changes of Ulaanbaatar solar radiation in recent years and to compare them with the radiation conditions of the previous period. The survey included main indicators of solar radiation regime in Ulaanbaatar, such as diffuse radiation, surface reflected radiation, the sum of atmospheric radiation, and direct radiation were studied for three decades (1987-1997), (1997- 2007), and (2007-2016). Results were combined and compared with each one of them respectively. The duration of sunshine increased by 2,617 hours in the first decade, by 2,727 hours in the second decade, and by an average of 2,890 hours in the third decade, or approximately 163 hours respectively. It shows that the amount of diffused radiation in the first decade is 223.1 mJ / m2, 213.4 mJ / m2 in the second decade, 201.3 mJ / m2 in the third decade in the warm season, 110.1 mJ / m2 in the first decade, 96.2 mJ / m2 in the second decade, and in the third decade 101.4 mJ / m2 in the winter, whilst the amount of reflected radiation is 102.5 mJ / m2 in the first decade, 98.0 mJ / m2 in the second decade, 87.6 mJ / m2 in the third decade in the warm season, 91.9 mJ / m2 in the first decade, and 94.3 mJ / m2 in the second decade, and it displays decrease of 87.3 mJ / m2 in the third decade in the winter, which indicates that the effect of air pollution is expected to be low. The survey also studied annual patterns of solar radiation, long-wave and short-wave radiation. The annual regime of solar radiation is calculated based on the monthly average value. Түлхүүр үгс: Сарнисан цацраг, Ойсон цацраг, нарны гийгүүлэл, нийлбэр цацраг, богино ба урт долгионт цацраг, цацрагийн олон жилийн хэлбэлзэл, горим, хотжилт

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг
"Уур амьсгалын мэдээний чанарт хийгдэх шаталбар шалгалтууд, тэдгээрт ашиглах статистик аргуудын хэрэглээ", Хэрэглээний математик 2020, 2021-5-15, vol. 4, pp.

Хураангуй

Илтгэлд орчин үед уур амьсгалын мэдээ өгөгдөлд хийх чанарын шалгалтууд, мэдээний цоорхой нөхөх, цувааг уртасгахад математик статистикийн энгийн боловч үр дүнтэй олон аргуудыг өргөн хүрээтэй хэрэглэх талаар авч үзнэ. Тэр дундаа уур амьсгалын өгөгдөлд илрэх болон ажиглагдах санамсаргүй техник алдаа, мөн логик алдаа зэргийг илрүүлэхэд тухайн уур амьсгалын элементийн тархалт, нягтын функцийг ашиглах улмаар сэжигтэй болон алдаатай мэдээг илрүүлэхэд статистик дундаж, тренд хазайлтыг өргөнөөр хэрэглэдэг байна. Улмаар мэдээний цоорхой нөхөхөд интерполяцийн арга, хүснэгтийн арга, статистик хамаарлын аргыг ашиглаж тухайн мэдээний бүрэн бүтэн байдлыг нэмэгдүүлэх, мэдээний чанарыг сайжруулах үндсэн аргуудыг тоймлон авч үзнэ. Түүнчлэн мэдээний төрөл, зүйл олшрохын хирээр, тухайлбал хиймэл дагуулын мэдээ, орон зайг хамарсан реанализ мэдээ, цэгэн ажиглалтын мэдээ зэрэг өөр хоорондоо ялгаатай олон эх үүсвэрүүдээс цуглуулсан мэдээг интегралчлан, уур амьсгалын нэгэн төрөл цувааг бүрдүүлэхэд математик статистик арга аргачлалуудын хэрэглээ зайлшгүй шаардлагатай байна. Тус илтгэлд, түгээмэл хэрэглэгддэг 4 арга, аргачлалын талаар тоймлон хүргэх болно.

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг, Б.Наранзаяа, Д.Сандэлгэр
"Баян-Өлгий аймгийн бэлчээрийн ургамал ургах хугацааны чийг , дулааны горим ба ургамлын хөгжлийн үе шат илрэх хугацаа (Уур амьсгалын ялгаатай бүсэд байрлах 4 сумын жишээн дээр)" Газарзүйн асуудлууд, vol. 21, pp. 2312-8534, 2021-4-28

http://dep.num.edu.mn/geography/?page_id=2593

Хураангуй

Хураангуй Монгол улсын тогтвортой хөгжлийн тулгуурын нэг мал аж ахуйг ашиг шим ихтэй эрхлэн хөгжүүлэхэд бэлчээрийн ургамлын ургацын байдал чухал билээ. Бид энэхүү судалгаандаа Баян-Өлгий аймгийн бэлчээрийн ургамлын хөгжлийн үе шат ажиглагдах хугацааг 4-10 дугаар сарын чийг ба дулааны горимоос хамааруулан судалсан зарим үр дүнгээс өгүүлсэн болно. Судалгааны мужаар уур амьсгалын дулааралд хамгийн эмзэг өртөмтгий экосистем болох уулын бүсэд байрлах Баян-Өлгий аймгийг сонгосон нь онцлог бөгөөд бэлчээрийн ургамлын үзэгдэл зүйн үе шатны 1977-2016 оны мэдээг мөн хугацааны уур амьсгалын үзүүлэлтүүдийн мэдээтэй хослуулан ашиглалаа. Баян-Өлгий аймгийн ургамлын ургалтын болон цэцэглэлтийн үе шат ажиглагдах хугацаа, түүнд шаардагдах хур тунадасны нийлбэр, идэвхтэй температурын нийлбэр нь бүх бичил бүс нутагт ялгаатай. Тухайлбал олон жилийн хур тунадасны нийлбэр нь Өлгий станцад нь дунджаар 70 мм, Ногооннуур станцад 50 мм, Дөчинжил болон Ялалт станцад 100 мм, идэвхтэй температурын нийлбэр нь Өлгий станцад 2100 0 С, Дөчинжил станцад 1800 0 С, Ногооннуур станцад 2200 0 С, Ялалт станцад 1200 0 С байна. Дулааны улиралд 30 0 С давж халсан өдрийн тоо төдийлөн их биш.Ургамалжлын тухайд Криловын хялгана (Stipa Krylovii Roshev) Ширэг Улалж (Carex duriuscula C.A.Mey), Ахар навчит баглуур (Anabasis brevifolia C.A. Mey.) зэрэг ургамал зонхилон ургадаг. Алтайн уулархаг муж нь хэдийгээр эрс тэс нөхцөлтэй ч бэлчээрийн ургамлын ургаж эхлэх хугацаа нь бүх станцад дунджаар жилийн 120-130 дах хоногт (4 дүгээр сарын 1-нээс 4 дүгээр сарын 10-ныг хүртэл) ажиглагдаж байгаа бөгөөд эдгээрээс Ахар навчит баглуур ургамал Өлгий станцад 120-130 дах хоногт (4 дүгээр сарын 1-нээс 4 дүгээр сарын 10-ныг хүртэл) цухуйлтын үе шат ажиглагдаж байгаа бол Дөчинжил станцад 120-150 дах хоногт (4 дүгээр сарын 1-нээс 5 дугаар сарын 1-нийг хүртэл) тус үе шат ажиглагдаж байна. Ургамлын ургалтын үргэлжлэх хугацаа буюу цухуйлтаас хагдралт хүртэлх хугацаа нь дийлэнх ургамалд 120-150 хоног үргэлжилж (4 дүгээр сарын эхээр ургаж эхлээд 8 дугаар сарын сүүл, 9 дүгээр сарын эхэн үе хүртэл), хагдралтын үе шат ажиглагдах хугацаа дунджаар жилийн 240-260 дах хоног (8 дугаар сар) дээр ажиглагдаж байна. Сүүлийн жилүүдэд ургамлын цухуйлтын үе шат ажиглагдах хугацаа эртсэх, цэцэглэлтийн үе шат ажиглагдах хугацаа оройтох, хагдралтын үе шат ажиглагдах хугацаа эртсэх хандлагатай байна. Энэ нь тухайн станцын газарзүйн байршил, чийг ба дулааны горимоос ихээхэн шалтгаалж байна.

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг, Н.Нандинцэцэг, Б.Дэлгэрцэцэг, А.Дашцэрэн
"ABSTRACT: / ХУРААНГУЙ", Хүрэлтогоот 2023, 2020-11-14, vol. 16, pp. 109-114

Хураангуй

Climate change affects the environment and socioeconomic development. However, the influence of climate change on the specific local environment has not been sufficiently addressed, since Mongolia has an extensive territory. It is evident that ongoing climate change affects permafrost existence through altered climate regimes and variability in the northern part of Mongolia. In this study, we examined climate and environmental conditions in the Shiljiree valley, Mongolia, where discontinuous permafrost is distributed, using the combined method of satellite remote-sensing and ground measurement data. At 20 points in Shiljiree valley, which included both grassland and forest area, we measured the ground surface temperature (GST). The normalized difference vegetation index (NDVI) and LST were obtained using spectral information from Landsat satellite 8. This study compared different measures of microclimate area which were air temperature and vegetation data from a meteorological station (Terelj) and Landsat-8 NDVI, LST. Furthermore, we used a digital elevation model (DEM) from the Alos palsar satellite image with a 12.5-m resolution. Aspect, slope, and elevation maps were derived from the DEM dataset.

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг, b.M. Shinoda, R. Kimura, J. Gillies, and T. Nakano:
"Sand fluxes and its vertical distribution in the Gobi region, Mongolia", Joint International Symposium on Sustainable Development and Environmental issues, Япон, 2019-12-17, vol. --, pp. 16

Хураангуй

Sand fluxes and its vertical distribution in the Gobi region, MongoliaE. Munkhtsetseg1, M. Shinoda2, J.A. Gillies3 R. Kimura4 and T.Nakano1,51School of Applied Sciences and Engineering, National University of Mongolia, Ulaanbaatar, Mongolia2Nagoya University, Nagoya, Japan3Desert Research Intitute, Reno Nevada, USA4Arid Land Research Center, Tottori University, Tottori, Japan5Chuo University, Tokyo, JapanEmail: e.munkhtsetseg@yahoo.comDescription of the measurement siteMongolia suffers with frequent dust and sand storms, particularly in the spring. As a result, this country losses huge amount of top soils, which triggers land degradation and desertification. In recent years, a systematic research on Mongolian dust storms has been carried out. Much progress has been made in the development of integrated dust storm monitoring and modeling systems by making use of advanced monitoring equipments. We installed sand traps BSNE (Big Spring Number Eight) at the Bulgan meteorological stations in the Gobi area (Fig. 1). This equipment enabled us to measure sand transport and to plot its vertical/gradient using the trapped sand at the 4 levels from the land surface. Sand fluxes and its vertical distribution The strong dust and sand storm (DSS) event was observed in the most part of Mongolia back in the spring of 2011. Incidental dust depositions was noticed in the downwind regions including Korea and Japan that clearly defines the magnitude of this DSS event. The transported sand particles was captured with BSNE equipment in the period of Apr 24-30, 2011. Vertical gradients for the sand mass (flux) demonstrated 3 typical patterns that those are: a) sand flux increases with height when there is a transported dust from the areas distanced away from the study site b) sand flux is constant vertically at the DSS following days c) sand flux declines exponentially with the height when DSS occurs at the site. Among these 3 typical patterns, we further investigated the c) pattern that is related to the real DSS event at the site. Because, a such pattern for sand flux was suggested by other research findings. We examined the atmospheric and land surface conditions during the DSS period. The DSS was largely associated with the increased friction velocity excluding some cases those are related to a short time-span of rainfall even though underlained by dry soil surface etc. Furthermore, we estimated a saltation height, Zq, which was much greater (30 cm) than the other reported findings (3-10 cm).

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг
"Sand fluxes and its vertical distribution in the gobi region, Mongolia", Хэрэглээний математик-2019, 2019-11-23, vol. --, pp. 27

Хураангуй

Шар шороон шуурганы сөрөг нөлөөллийн дүнд үржил шимтэй газар нутаг багасч, газрын доройтол томоохон асуудал нүүрлэсээр олон арваныг үдэж байна.

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг, Б.Наранзаяа
"Баруун Монголын бэлчээрийн ургамлын чийг ба дулааны горим, урагмлын үе шат илрэх хугацаа", Хэрэглээний математик-2019, 2019-11-23, vol. --, pp. 30

Хураангуй

Үе шат илрэх хугацаа...

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг, b.M. Shinoda, R. Kimura, and J. Gillies
"Observed sand fluxes vertical patterns using BSNE in southern Mongolia", The 1st International Conference on Climate Change and Environment in Central and North-east Asia, Монгол, 2019-9-5, vol. 1, pp. --

Хураангуй

-- Хураангуй хэвлүүлээгүй. Аман илтгэл хэлэлцүүлсэн

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг, П.Тамир
"Agroclimatological zones and their potentials of Mongolia", AGRIMBA AVA congress, Mongolia, 2019-6-18, vol. The Sixth, pp. 106

Хураангуй

Mongolian agricultural industry has been largely dependent on livestock farmig, and less crop production in the last centuries.

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг, B.Naranzaya
"Heat and Water regime for plant growth stages in western Mongolian Grasslands", AGRIMBA AVA congress, Mongolia, 2019-6-18, vol. The Sixth, pp. 58

Хураангуй

In this study, we investigated the dominant plant phenology and their stages in terms of climate variables using long-term observational data obtained at 4 meteorological station in Bayan-Olgii, Mongolia

Зохиогч(ид): Д.Сандэлгэр, N.Nandintsetseg, A.Dashtseren, T.Nakano, Э.Мөнхцэцэг
"Climate-environmental conditions for land surface temperature in the Shiljiree valley", AGRIMBA AVA congress, Mongolia, 2019-6-18, vol. 6, pp. 96-99

Хураангуй

Climate change affects the environment and socio-economic development. However, the influence of climate change on the specific local environment has not been sufficiently addressed, since Mongolia has an extensive territory. It is evident that ongoing climate change affects permafrost existence through altered climate regime and variability in the northern part of Mongolia6 In this study, we examined climate and environmental conditions in the Shiljiree valley, Mongolia, where discontinuous permafrost is distributed, using the combined method of satellite remote-sensing and ground measurement data.

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг
"Сансрын цаг уур: Байгаль цаг уурын тандан судалгаа", Мэдлэгийн холбоо, 2019-5-9, vol. 3, pp. --

Хураангуй

--

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг, Ш.Отгонсүрэн
"Цэвдэгтэй бүсийн гадаргын болон газрын дорх усны хөдлөл зүй", Хөрсний бохирдол ба шийдэл, 2018-12-5, vol. анхдугаар , pp. -

Хураангуй

аман

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг, Б.Ганболд, Л.Жамбажамц
"Цэвдэгтэй бүсийн хөрсний чийг, ургамлын усны баланс", Хөрсний бохирдол ба шийдэл, 2018-12-5, vol. анхдугаар, pp. --

Хураангуй

аман илтгэл

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг
"Салхиар элэгдэх хөрсний эмзэг байдалд үзүүлэх хөрсний чийгийн болон хөрсний талхлагдлын нөлөө", Хөрсний бохирдол ба шийдэл, 2018-12-5, vol. үндэсний анхдугаар бага хурал, pp. аман илтгэл

Хураангуй

Аман илтгэл

Зохиогч(ид): Э.Мөнхцэцэг
"Ус, цаг уур, цэвдэг судлалын салбарын стратеги хөгжил, төлөвлөлт, хамтын ажиллагааны боломж", Хэрэглээний математик 2018, 2018-11-17, vol. 1, pp.

Хураангуй

аман илтгэл





Сул хараатай иргэдэд
зориулсан хувилбар
Энгийн хувилбар