Дэлгэрэнгүй мэдээлэл

Purpose: This study delves into the application of the Ohlson 1995 valuation model, particularly addressing the intricacies of the "Other information" variable. Our goal is to pinpoint the most suitable variables for substitution within this category, focusing specifically on the Mongolian Stock Exchange (MSE) context. Research design, data, and methodology: Employing data spanning from 2012 to 2022 from 60 MSE-listed companies, we conduct a comprehensive analysis encompassing both financial and non-financial indicators. Through meticulous examination, we aim to identify which variables effectively substitute for the "Other information" component of the Ohlson model. Results: Our findings reveal significant outcomes. While all financial variables within the model exhibit importance, certain non-financial indicators, notably the company's level and state ownership participation, emerge as particularly influential in determining stock prices on the MSE. Conclusions: This study not only contributes to a deeper understanding of valuation dynamics within the MSE but also provides actionable insights for future research endeavors. By refining key variables within the Ohlson model, this research enhances the accuracy and efficacy of financial analysis practices. Moreover, the implications extend to practitioners, offering valuable insights into the determinants of stock prices in the MSE and guiding strategic decision-making processes.

In this paper, we investigate the impact of anti-corruption efforts on tax avoidance, which has not been considered in Mongolia. Our prior study aimed to reveal corporate tax avoidance within our country. The findings indicated that over half of all sample entities engage in tax avoidance, both in the short and long term. Building upon this empirical evidence, we have proceeded with further research in this area. To achieve this, we analyze the number of corruption cases that were successfully resolved in court, along with the reimbursements made to the government. Based on our analysis, we propose that these resolved cases and reimbursements are likely to impact corporate tax avoidance. Here, we employ GAAP ETR measurement method by Dyreng to detect tax avoidance in entities, supplemented by the CASH ETR for additional analysis. Using panel data consisting of 106,286 firm-year observations, encompassing 15,184 distinct entities across the years 2013-2019, we find that there is a significant and negative relationship between anti-corruption efforts and tax avoidance. In conducting robustness checks on the main findings, we vary the estimation method and dependent variable by applying the CASH ETR. The results of these additional analyses consistently support the main findings, confirming their robustness.

This research investigates closed share prices dynamics among 61 companies listed on the Mongolian Stock Exchange (MSE) from 2011 to 2022. Utilizing a comprehensive dataset, our study conducts a unit-root test to confirm the stationarity of key variables, followed by Generalized Method of Moments (GMM) estimations within a Dynamic Panel Auto-regressive (DPAR) model. Results show that closed share prices, book value, profit or loss, and Piotroski score are stationary, validating subsequent analyses. The study reveals a significant positive influence of lagged closed share prices, emphasizing historical performance's persistent impact. Book value and Piotroski score exhibit positive and statistically significant effects on closed share prices. This empirical insight contributes to understanding share price dynamics, offering implications for financial analysis and academic research.

Researchers believe that the significant difference between the market value of the company and the book value of the owners' equity is that the financial statements do not fully reflect the intellectual capital and intangible assets. We have made two hypotheses to determine how the efficiency of intellectual capital affects a company's stock price and financial performance using the random effects or fixed effects model. As a result of our study, intellectual capital efficiency has not had much impact on stock prices. However, the efficiency of intellectual capital, particularly human capital, positively affects the return on equity and total assets.

This study aims to identify the effect of corporate governance indicators on firm value as substitutes for "other information" variables in the Ohlson valuation model. In this study, the Ohlson valuation model (1995) was applied to 61 companies of categories 1 and 2 of the Mongolian Stock Exchange (MSE) during the period 2007–2021. As for corporate governance indicators, we have selected variables such as governance level, type of control, and shareholding structure and conducted an empirical study.

Энэхүү судалгаагаар нягтлан бодогчдын ажлын сэтгэл ханамж ба ажлын гүйцэтгэл хоорондын хамаарлыг аж ахуйн нэгж, байгууллагад үндсэн орон тоонд ажиллаж буй 78 нягтлан бодогчдоос 35 асуултын хүрээнд судалгаа авч тодруулахыг зорилоо. Ажлын сэтгэл ханамжид нөлөөлдөг хүчин зүйлсээр цалин урамшуулал, хамт олны уур амьсгал, тушаал дэвших боломж, ажлын хамрах хүрээ, удирдлагын үйл ажиллагааг хамруулсан бол ажлын гүйцэтгэлийг үндсэн ажлын гүйцэтгэл, бусад ажлын гүйцэтгэл, ажлын сөрөг хандлага гэсэн гурван бүлэг хүчин зүйлсийн хүрээнд үнэлсэн. Боловсруулалтын үр дүнд ажлын гүйцэтгэл ба ажлын сэтгэл ханамж нь хоорондоо хамааралтай ба цалин урамшуулал нь бүх ажлын гүйцэтгэлд, ажлын зөв хуваарилалт нь бусад ажлын гүйцэтгэлд эерэгээр нөлөөлдөг байна.

In this study, we investigate the effect of governance quality on tax avoidance in entities. In our prior study(Enkh-Amgalan & Batbayar, 2022), we aimed to detect tax avoidance in all operating entities in Mongolia by employing the long-run cash effective tax rate(CASH ETR) developed by Dyreng, Hanlon, & Maydew(2008). The findings indicated that more than 80 percent of the sample entities consistently avoided taxes for the long-term regardless of their size and location. Thus, this study aims to examine the factors that affect the activity. To detect tax avoidance in entities, we apply effective tax rate measurements (GAAP ETR or CASH ETR) by Dyreng, Hanlon, & Maydew(2010). To do so, we exercise the two-stage least square and general method of moments regression models. Using panel data of 18,408 firm-year observations, corresponding to 3,068 unique entities covering the consecutive years of 2013-2019, we find a significant and negative relationship between governance quality and tax avoidance. For the robustness checks, we alter the estimation methods. The findings of the additional analyses are all robust to the main results.

Дэлхий нийт КОВИД-19 цар тахлын эсрэг тэмцсээр байна. Удаан хугацаагаар аж ахуйн нэгж (ААН)-үүдийн үйл ажиллагааг хязгаарласан нь тэдгээрийн үйл ажиллагаанд олон сөрөг нөлөөллийг авчирсан. КОВИД-19-ын эдийн засагт үзүүлж байгаа сөрөг нөлөөг ААН-үүдийн санхүүгийн мэдээлэлд үндэслэн хийсэн бусад улс орнуудын эрдэмтдийн судалгаа гарсаар байгаа ч Монгол Улсын хувьд хийгдсэн судалгаа хомс байна. Тиймээс бидний зүгээс КОВИД-19 цар тахлын улмаас хөл хорио тогтоосон нь ААН-үүдийн үйл ажиллагаа, гүйцэтгэлд хэрхэн нөлөөлснийг тоон мэдээлэлд үндэслэн шинжлэх, улмаар эдийн засгийн үйл ажиллагааны салбар тус бүрт хэрхэн нөлөөлснийг тодорхойлохыг зорьсон. Ингэхдээ үйл ажиллагаа эрхэлж буй компаниудын 2018-2020 оны санхүүгийн тайлангийн үзүүлэлтүүдийг ашигласан бөгөөд КОВИД-19 нь ААН-үүдийн гүйцэтгэлд сөрөг нөлөө үзүүлээд зогсохгүй, бичил ААН-үүдэд хамгийн хүнд туссан болохыг тодруулсан. Цаашлаад бид бүс нутаг болон эдийн засгийн салбар тус бүрт хэрхэн нөлөөлснийг илрүүлж гаргаж ирсэн.

Компанийн зах зээлийн үнэлгээ болон эзэмшигчдийн өмчийн дансны үнийн зөрүү их байгаа шалтгаан нь санхүүгийн тайланд оюуны капитал, биет бус хөрөнгийг бүрэн илэрхийлж чадахгүй байгаатай холбоотой гэж судлаачид үздэг. Бид оюуны капиталын үр ашиг нь компанийн хувьцааны үнэ ба санхүүгийн зарим үзүүлэлтүүдэд хэрхэн нөлөөлж байгааг тодорхойлохоор хоёр таамаглал дэвшүүлэн МХБ-д 2005 оноос хойш IPO гаргаж, одоог хүртэл үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа 23 компанийн санхүүгийн тайлангийн мэдээлэл болон хувьцааны ханшийн мэдээллийг ашиглан санамсаргүй нөлөөний болон тогтмол нөлөөний аргаар тооцоолол хийлээ. Бидний энэхүү ажлын үр дүнд оюуны капиталын үр ашиг нь хувьцааны үнэд нөлөөлөөд зогсохгүй хүмүүн капиталд оруулсан хөрөнгийн үр ашиг нь компанийн өмчийн өгөөж болон нийт хөрөнгийн ачаалалд эерэг нөлөөтэй нь харагдаж байна.

This study aims to detect tax avoidance in all operating entities in our country by employing a long-run cash effective tax rate measurement developed by Dyreng et al. (2008). Using panel data of 18,408 firm year observations, covering the consecutive years of 2013-2019, we find that more than 75 percent of our sample entities avoid taxes for the long term regardless of their size and location. We also run the test to see whether there is any difference between the sectors. The results of the sectors reveal that roughly 90 percent of the sample entities avoid taxes for the long run, except for the Mining and Manufacturing. To check the robustness of the tests, we alter the model as the GAAP effective tax rate. The findings are all robust to the main results.

Abstract. In this study, we investigate the effect of governance quality on tax avoidance in entities. Our prior study aimed to detect tax avoidance in all operating entities in our country employing long-run cash effective tax rate (CASH ETR) developed by Dyreng et al. (2008). The findings indicated that more than 50 percent of the sample consistently avoid taxes for the long term regardless of their size, location, and area. Thus, this study aims to examine the factors that affect the activity. To detect tax avoidance in entities, we apply effective tax rate measurements (GAAP ETR or CASH ETR) by Dyreng et al. (2010). Using panel data of 18,342 firm-year observations, corresponding 3,057 unique entities covering the consecutive years of 2013-2019, we find that there is a significant and negative relationship between governance quality and tax avoidance. For the robustness checks, we alter estimation methods. The findings of the additional analyses are all robust to the main results.

Компанийн зах зээлийн үнэлгээ болон эзэмшигчдийн өмчийн дансны үнийн зөрүү их байгаа шалтгаан нь санхүүгийн тайланд оюуны капитал, биет бус хөрөнгийг бүрэн илэрхийлж чадахгүй байгаатай холбоотой гэж судлаачид үздэг. Бид оюуны капиталын үр ашиг нь компанийн хувьцааны үнэ ба санхүүгийн зарим үзүүлэлтүүдэд хэрхэн нөлөөлж байгааг тодорхойлохоор хоёр таамаглал дэвшүүлэн МХБ-д 2005 оноос хойш IPO гаргаж, одоог хүртэл үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа 23 компанийн санхүүгийн тайлангийн мэдээлэл болон хувьцааны ханшийн мэдээллийг ашиглан санамсаргүй нөлөөний болон тогтмол нөлөөний аргаар тооцоолол хийлээ. Бидний энэхүү ажлын үр дүнд оюуны капиталын үр ашиг нь хувьцааны үнэд төдийлөн нөлөөгүй байна. Харин оюуны капиталын үр ашиг, тухайлбал хүмүүн капиталд оруулсан хөрөнгийн үр ашиг нь компанийн нийт хөрөнгийн өгөөж, өөрийн хөрөнгийн өгөөжид эерэг нөлөөтэй нь харагдаж байна.

Нэмэгдсэн өртгийн албан татвар (НӨАТ) нь Монгол Улсын төсвийг бүрдүүлэхэд ихээхэн ач холбогдолтой татварын төрөл юм. Энэхүү судалгаагаар бид НӨАТ-ын хуулийн шинэчлэл нь далд эдийн засгийг бууруулахад хувь нэмрээ оруулж чадаж байгаа эсэхэд хариу өгөх зорилгоор аж ахуйн нэгж, байгууллагуудын орлого, зардлын үзүүлэлтүүд дээр үндэслэн тодорхойлохыг зорилоо. Ингэхдээ манай улсад үйл ажиллагаагаа явуулж буй 14,809 компанийн 2013-2019 онуудын 103,663 санхүүгийн тайлангийн мэдээллийг ашиглан ялгаврын ялгавар (difference-in-difference) аргаар тогтмол нөлөөний загвараар (fixed effect model) үнэлэхэд бичил аж ахуйн нэгжүүдийн борлуулалтын орлого нэмэгдэж, үйл ажиллагааны зардлын дүн буурч тайлагнагдсан байна. Бүс нутгаар нь авч үзэхэд нийслэл Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа эрхэлж буй компаниудын орлого нэмэгдэж тайлагнагдсан бол хөдөө, орон нутгийн компаниудынх буурч тайлагнагдсан байна. Энэ хуулийн шинэчлэл орон нутагт төдийлөн хэрэгжихгүй байгааг харуулж байна.

Бид татвараас зайлсхийх байдалд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг аж ахуйн нэгж, байгууллагуудын санхүүгийн тайлангийн мэдээлэлд үндэслэн тодорхойлох, тэдгээрийн нөлөөллийг тооцоолж салбар хоорондын харьцуулалт хийхийг зорьсон. Судалгааны түүвэрт 2013-2019 оны хооронд үйл ажиллагаа явуулж байсан 77,515 аж ахуйн нэгжээс загварын шалгуурын дагуу 15,184 аж ахуйн нэгжийн 106,288 санхүүгийн тайлангийн мэдээлэл сонгогдож үлдсэн. Үндсэн үр дүн аж ахуйн нэгжийн хэмжээ болон мөнгөн хөрөнгө нэмэгдэх тусам татвараас зайлсхийх байдал буурдаг, харин хөшүүрэг болон капиталжилт нэмэгдэх тусам татвараас зайлсхийх байдал нэмэгддэг болохыг харуулсан. Салбар хоорондын харьцуулалтын үр дүнд нийт 19 салбараас 17 салбарт үйл ажиллагаа явуулж буй аж ахуйн нэгжүүдийн татвараас зайлхийж буй байдалд дээрх хүчин зүйлүүд эерэг болон сөрөг нөлөөтэй байсан.

Information Technology is one of the most dynamic factors that contribute to the technical progress in production design, business process, and services supply of all types. The theoretical and empirical literature has demonstrated that the adoption and implementation of Information Systems improve the organization’s financial performance. In this paper, we investigate whether the investment in information technology influences the financial performance of organizations basing on the 1,348 Mongolian companies’ financial statement data covering from 2016 to 2020. The fixed effects model is applied for this analysis, and we find that information technology investment positively affects financial performance.

Information Technology (IT) is one of the most dynamic factors that contribute to the technical progress in production design, business process, and services supply of all types. The theoretical and empirical literature has demonstrated that the adoption and implementation of Information Systems improve the organization’s financial performance. In this paper, we investigate whether the investment in IT – hardware and software – influences the financial performance of organizations basing on the 1,348 Mongolian companies’ financial statement data covering from 2016 to 2019. The fixed effect model is applied for this analysis, and we find that IT investment positively affects financial performance.

The value-added tax (VAT) is a significant component of central government revenue. In this study, we attempted to identify whether VAT reform lightens some part of the shadow economy through analyzing the entity income and expense reports. We estimate fixed effect model employing difference-in-difference estimator using a panel data of 103,663 firm-year observations, corresponding 14,809 entities operating in Mongolia covering the years of from 2013 to 2019 and find that sales reporting of micro-entities has increased; thus value-added tax reform does light the shadow. Also, operating expense of those entities has decreased. It is because customers demand e-documents from the entities in order to participate VAT lottery. By regions, sales of urban entities has increased while countryside entities has decreased.

The world is still fraying with the COVID-19 pandemic. Prolonged lockdowns of businesses continue to have some negative impacts (such as, an entity may incur a loss due to a lack of income, be unable to pay its salary to employees, bankruptcy) on their operations. Many researchers have based their findings on corporate financial data to identify the economic impact of COVID-19. Unfortunately, there is inadequate research on the economic impact of COVID-19 in Mongolia. Therefore, we focused to determine the differences in the impact of the quarantine on each sector of the economy by analyzing the impact of the epidemic on the performance of entities based on their financial data. To analyze the impact, we use panel data of 66,807 firmyear observations of 24,288 companies operating in Mongolia for 2018-2020. In this study, the COVID-19 not only harmed the performance of entities but also had the worst impact on microenterprises. Also, we examine the results by regions and sectors.

In this paper, we investigate the effect of corruption on tax avoidance, which has not been considered empirically yet in Mongolia. Our prior study aimed to detect tax avoidance in all operating entities in our country employing long-run cash effective tax rate (CASH ETR) developed by Dyreng et al. (2008). The findings indicated that more than 90 percent of the sample consistently avoid taxes for the long term regardless of their size, location, and area. Thus, this study aims to examine the factors that affect the activity. To detect tax avoidance in entities, we apply GAAP ETR measurement (Dyreng et al., 2010). Using panel data of 18,360 firm-year observations, corresponding 3,060 unique entities covering the consecutive years of 2013-2019, we find that there is significant and positive relationship between tax avoidance and corruption. For the robustness checks, we alter the dependent and independent variables, and estimation method. The outcomes of the additional analyses are all robust to the main results.

Бид энэхүү судалгааны ажлаараа хувьцаат компаниудын хувьцааны ханшид компанийн нийгмийн хариуцлагын тайлагнал, болон санхүүгийн үзүүлэлтүүд хэрхэн нөлөөлдөг болохыг судлахыг зорьсон. Үүний тулд МХБ-д бүртгэлтэй 38 компанийн 2014-2019 оны 134 санхүүгийн тайлангийн үзүүлэлтийг ашиглан үнэлгээ хийхэд тайлагнаж буй нийгмийн хариуцлагын тайлангийн үзүүлэлтийн тоо нэмэгдэх тусам хувьцааны ханш өсдөг зүй тогтол байгааг илрүүлсэн. Энэхүү үр дүнгээ баталгаажуулах зорилгоор нэмэлт тооцооллуудыг хийж үзэхэд дээрх үр дүнг давтсан үр дүн гарсан. Мөн аль үзүүлэлт нь ханшид нөлөө үзүүлдэг болохыг тодруулах зорилгоор үнэлгээ хийж үзэхэд Байгууллагын засаглал, Хүрээлэн буй орчин, Хэрэглэгчийн асуудалтай холбоотой үзүүлэлтүүд хувьцааны ханшид нөлөөлдөг болохыг илрүүллээ. Компанийн санхүүгийн үзүүлэлтүүдээс хувьцаат капиталын бүртгэлийн үнэ хувьцааны ханшид нөлөөлж байна.

Бид цахилгаан, дулааны эрчим хүч үйлдвэрлэгчийн орцууд буюу зардлууд нь үйлдвэрлэлийн хэмжээ буюу цахилгаан, дулааны эрчим хүч үйлдвэрлэлтэнд хэрхэн нөлөөлдөг, эдгээр орцуудаас хамаарах гарцын мэдрэмж нь ямар байдгийг тодорхойлох зорилгоор энэхүү судалгааны ажлыг хийж гүйцэтгэлээ. Судалгааны ажилд Кобб-Дугласын үйлдвэрлэлийн функц дээр тулгуурласан эконометрикийн шинжилгээ, биет бүтээгдэхүүн дээр тулгуурласан орцоос хамаарсан гарцын мэдрэмжийн шинжилгээний аргачлалыг ашигласан бөгөөд түлш, цалин, ашиглалтын зардлууд үйлдвэрлэлийн гарцтай эерэг хамааралтай; харин урсгал засвар, зээлийн хүүний зардлууд сөрөг хамааралтай болохыг илрүүллээ.

Бид Dyreng (2008) нарын боловсруулсан татварын үр ашигтай хувь хэмжээний загвар ашиглан манай улсад үйл ажиллагаа явуулж буй бүх аж ахуйн нэгжүүдийн татвараас зайлсхийж буй эсэхийг илрүүлэхийг зорьсон. Судалгааны түүвэрт 2013 оны байдлаар үйл ажиллагаа явуулж байсан нийт 47,557 аж ахуйн нэгжээс загварын шалгуурын дагуу 2013-2019 оны хооронд тасралтгүй үйл ажиллагаа явуулж, татвар төлсөн 2,853 аж ахуйн нэгж сонгогдсон. Тооцооллын үр дүнд аж ахуйн нэгжийн хэмжээ, байршил, бүс нутгийн ялгаанаас үл хамаарч эдгээр аж ахуйн нэгжүүдийн 90-ээс дээш хувь нь татвараас тогтвортой зайлсхийж буй нь харагдсан.

Бид Dyreng (2008) нарын боловсруулсан татварын үр ашигтай хувь хэмжээний загвар ашиглан манай улсад үйл ажиллагаа явуулж буй бүх аж ахуйн нэгжүүдийн татвараас зайлсхийж буй эсэхийг илрүүлэхийг зорьсон. Судалгааны түүвэрт 2013 оны байдлаар үйл ажиллагаа явуулж байсан нийт 47,557 аж ахуйн нэгжээс загварын шалгуурын дагуу 2013-2019 оны хооронд тасралтгүй үйл ажиллагаа явуулж, татвар төлсөн 2,853 аж ахуйн нэгж сонгогдсон. Тооцооллын үр дүнд аж ахуйн нэгжийн хэмжээ, байршил, бүс нутгийн ялгаанаас үл хамаарч эдгээр аж ахуйн нэгжүүдийн 90-ээс дээш хувь нь татвараас тогтвортой зайлсхийж буй нь харагдсан.

Бид цахилгаан, дулааны эрчим хүч үйлдвэрлэгчийн орцууд буюу зардлууд нь үйлдвэрлэлийн хэмжээ буюу цахилгаан, дулааны эрчим хүч үйлдвэрлэлтэнд хэрхэн нөлөөлдөг, эдгээр орцуудаас хамаарах гарцын мэдрэмж нь ямар байдгийг тодорхойлох зорилгоор энэхүү судалгааны ажлыг хийж гүйцэтгэлээ. Судалгааны ажилд Кобб-Дугласын үйлдвэрлэлийн функц дээр тулгуурласан эконометрикийн шинжилгээ, биет бүтээгдэхүүн дээр тулгуурласан орцоос хамаарсан гарцын мэдрэмжийн шинжилгээний аргачлалыг ашигласан бөгөөд түлш, цалин, ашиглалтын зардлууд үйлдвэрлэлийн гарцтай эерэг хамааралтай; харин урсгал засвар, зээлийн хүүний зардлууд сөрөг хамааралтай болохыг илрүүллээ.

Энэхүү судалгаагаар бид мэдээллийн технологид оруулж буй хөрөнгө оруулалт нь компанийн үр ашигт хэрхэн нөлөөлж буйг банк бус санхүүгийн байгууллага (ББСБ)- уудын тоон мэдээнд үндэслэн тооцоолохыг оролдлоо. Энэ тооцоог хийхийн тулд 465 ББСБ-ын 2013-2019 оны 2,479 санхүүгийн тайланг ашиглан тогтмол нөлөөний загвараар үнэлэхэд мэдээллийн технологийн хөрөнгө оруулалт нь орлогыг нэмэгдүүлж, зардлыг бууруулах нөлөөтэй байна гэсэн үр дүн гарсан.

In this study, we attempted to calculate the sticky cost of the Mongolian financial institutions basing on the 3211 companies’ financial statement data that covers from 2013 to 2018. Here we applied the fixed-effect model for this analysis and find that cost stickiness is 0.26 percent per 1 percent decrease in total revenue. Moreover, it is 0.4% for securities companies while 0.26% for non-bank financial institutions.

Нийгмийн хөгжлийн хурдац, өөрчлөлтийн хэрээр хүн төрөлхтний амьдралын хэв маяг, үнэт зүйлс тодорхой хэмжээгээр хувьсан өөрчлөгдсөөр байна. Компаниуд ашиг олох зорилгоор үйл ажиллагаа явуулах явцдаа хүрээлэн байгаа орчиндоо ихээхэн хэмжээгээр нөлөөлдөг. Орчин үед компанийн зорилго нь ашиг олж эзний өмчийг нэмэгдүүлэх төдийгөөр хязгаарлагдахаа хэдийн больж, үйл ажиллагаа явуулахдаа байгаль орчин, хүрээлэн байгаа орчиндоо үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулах, нөхөн сэргээх, нийгмийн сайн сайхны төлөө үйл ажиллагаа явуулах нь бизнес эрхлэгчдийн зорилгын нэг болж байна. Өнөө үед бизнесийн амжилтыг үнэлэх, дүгнэх үзүүлэлтэд нийгмийн хариуцлага хэрхэн биелүүлж байгаа үзүүлэлтүүд томоохон байр суурь эзэлдэг болжээ. Иймээс компанийн санхүүгийн хариуцлагын тайлагнал нь бизнесийн үнэ цэнэд хэрхэн нөлөөлж байгааг судлахыг зорилоо.