МОНГОЛ УЛСЫН ИХ СУРГУУЛЬ

Бидний тухай


Багш ажилтан

 /  Бидний тухай  /  Багш ажилтан /  Дэлгэрэнгүй мэдээлэл

Дэлгэрэнгүй мэдээлэл


Судалгааны чиглэл:
Мэдээллийг профессор, багш, ажилтан МУИС-ийн мэдээллийн санд бүртгүүлснээр танд харуулж байна. Мэдээлэл дутуу, буруу тохиолдолд бид хариуцлага хүлээхгүй.
Зохиогч(ид): П.Даваапил, Б.Хишигсүх
"Утга зохиол, урлаг судлал ", Шинжлэх ухаан, технологийн сэргэлт: Судалгааны их сургууль, Монгол , 2024-4-25, vol. 1, pp. 87-95

Хураангуй

Энэ хоёр хөтөлбөрийн багш нар сүүлийн 5 жилд гадаадад болон дотоодод хэдэн эрдэм шинжилгээний өгүүлэл хэвлүүлсэн, олон улсын болон улсын хэмжээний хуралд хэдэн илтгэл хэлэлцүүлсэн, ном, сурах бичиг, гарын авлага хэдийг хэвлүүлснийг доорх графикуудад дэлгэрэнгүй үзүүлье. Энэ нь урлаг судлал, утга зохиол судлалын салбарт тус тэнхимийн гүйцэтгэж буй үүргийг тодорхой харуулна гэж бодож байна. Мөн энэ хэрээрээ тус салбарын шинжлэх ухаан, бодлогын түвшинд үүрэг гүйцэтгэж, үр нөлөөгөө үзүүлж байна.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх, Г.Нарантунгалаг
"Монгол утга соёл дахь Дондогдулам хатан буюу Улсын эх дагина", Монгол судлалын шинэ эрин 2024, Монгол , 2024-4-5, vol. III, pp. 1-10

Хураангуй

Монгол Улсын сүүлчийн хаан VIII Богд Жибзүндамба /Жавзан-Агваанлувсанчойжинямданзанванчигбалсамбуу/ Богд дээд хэлний оюун сайт номын наран шашныг баригч эрхт сайн цогт/ Агваанлувсан /1869-1924/, / хутагт билээ. Манзуширийн хувилгаан гэж үе улиран нэрлэгдсэн “Манжийн хаан Бүрэн Засагч /Түн Жи/ итгэмжит шинжээч, туршуулуудынхаа мэдээллээр Агваанлувсанг Монголын бурхны шашны тэргүүн Богд Жибзүндамбын дүр мөн” гэж зарлигаар батламжилсан байна. Судлаач Хөвдүүд овогт Г.Жамсранжав: “Богд хаан” /УБ.1988.6-7/ 1875 оны 10 сарын 3-ны өдөр VIII Богд Их хүрээнээ морилон ирэв. Мөн сарын шинийн 5-ны өдрийн луу цагт түүнийг хутагтын ширээнээ залав” хэмээсэн буй. VIII Богд Жавзан-Агваанлувсанчойжнямданзанванчигбалсамбуу /“Оройн дээд”,“Түмэн наст” хэмээн өргөмжлөгдсөн/ нь 1874 онд Монгол нутгийн газар шороон дээр хөл тавьсан тэр жил буюу Хөх нохой жил Дондогдулам хатан /1874-1923/ Сэцэн хан аймгийн Хөвчийн Жонон бэйсийн хошуунд төрсөн нь тохиолдлын хэрэг биш болно. Монголчууд түүхийн бүтээлд VIII Богдын тухай тэмдэглэж өгүүлээд зуун дөч, уран зохиол, тайз, дэлгэцийн урлагт Богд хааны болоод Дондогдулам хатны дүрийг дүрслэн бүтээж, үзүүлснээс хойш эдүгээ хүртэл зуу гаруй жилийг үдсэн байна. Бид энэ удаад Дондогдулам хатны талаар өгүүлж буйн учир юун хэмээвээс 2024 онд Дондогдулам хатны эснэсний 150 жилийн ой тохиож байгаа билээ. Дондогдулам хатны тухай аман хууч, домог, хүүрнэл зохиолд хэрхэн дүрсэлсэн хийгээд, тайз, дэлгэцийн урлагт урлаж бүтээсэн зэргийг өгүүлэхээр зорьсон болно.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх, Л.Гүндсамбуу
"1930-аад оны монгол утга зохиолын онолын сэтгэлгээний шинэчлэл ба Мөрдэндэвийн Ядамсүрэн-120", 1930-аад оны монгол утга зохиолын онолын сэтгэлгээний шинэчлэл ба Мөрдэндэвийн Ядамсүрэн-120, 2024-3-21, vol. 1, pp. 1-13

Хураангуй

АРДЫН ЖҮЖИГЧИН ДАШЗЭВЭГИЙН ИЧИНХОРЛОО ХИЙГЭЭД “ГООЛИНГОО”

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"Юань гүрний үеийн утга, соёл жүжгийн зохиол дахь дүрслэлийн зарим онцлог", Нүүдэлчдийн соёл, сэтгэлгээ мэргэжлийн театрын үндэс, Монгол Улс, 2024-1-16, vol. 1, pp. 125-140

Хураангуй

Юаны гүрний үеийн жүжгийн зохиол нь соёл, түүхийн их нөлөөтэй бөгөөд хятадын уран зохиолын хөгжилд чухал байр сууртай юм. БНХАУ-ын судлаачид Юань гүрний үеийн жүжгийн зохиолын судалгааг Мин гүрний үеэс эхлүүлсэн хэдий ч уг судалгаа их гүехэн байснаас гадна соёлын хам хүрээнд хийгдэж чадаагүй билээ. ХХ зууны хоёрдугаар хагасаас Юань гүрний үеийн жүжгийн зохиолын судалгааг сая Монгол соёлын үүднээс судлах ажил эхэлжээ. Энэ нь судалгааны шинэ чиглэлийг бий болгосноор үл барам Юаны жүжгийн зохиолын соёл, түүхийн утга, агуулгыг өргөн хүрээнд гүн гүнзгий ойлгох боломжийг нээж өгсөн явдал болно. Бид энэ удаад БНХАУ-д Юань гүрний үеийн жүжгийн зохиолыг судалсан судалгааны тойм байдал, чиг хандлага, үндсэн өөрчлөлт, тулгамдсан асуудал зэргийг тодруулла

Зохиогч(ид): И.Даваадорж, Б.Хишигсүх
"Говийн догшин Ноён хутагт Лувсанданзанравжаагийн нууц тарнийн эрдмийн "Сүнс хөтлөх" учрыг уран зохиолд дүрсэлсэн нь" Төвөд судлал, vol. XII, no. I, pp. 190-201, 2024-1-15

inll.ac.mn

Хураангуй

Энэхүү өгүүлэлд дэлхийн хүн зоны нийтлэг итгэл бишрэл болох үхлийн дараах амьдрал, түүнийг хэрхэн гэтлэн давах тухай өгүүлэх зан үйл, ёсыг хэрхэн уран зохиолын бүтээлд дүрслэн илэрхийлснийг шинжиллээ. Ингэхдээ Бурханы шашны нууц тарнийн эрдэм болох “сүнс хөтлөх” эрдмийг зохиолч Г.Мэнд-Ооёо “Гэгээнтэн” романд хэрхэн дүрслэн бичсэнийг Сонсгоод тонилгогч сударт өгүүлсэнтэй холбон шинжилж тайлан тайлбарласан болно.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"С.Дашдондогийн үндэсний болон сонгодог жүжгийн шүүмжүүд дүн шинжилгээний жишээ болох нь", Театр судлаач С.Дашдондогийн туурвилзүй, Монголын театр судлал өнөөдөр, 2023-11-29, vol. 1, pp. 23

Хураангуй

During a crucial period, the theatre scholar S.Dashdondog's "Theatre Studies" is actively researching and showcasing its core values. One of the imperative reasons to study his core values of creation is that it provides precious examples concerning diversified creation and artistic transformation for theatre scholars while shaping the history of theatre development. Through thorough analysis and evaluation, it has ascertained its value and positioning, conducted research based on scientific methods, and established its own "standing" in the field of theatre studies, guiding generations of scholars. In the realm of artistic research, especially in the "Theatre Studies" domain, it has left us an invaluable treasure.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх, E.Surnaa
"Oirad literature in the study of classical Mongolian literature (On the example of university textbooks)", Баруун Монгол, түүний хил залгаа нутгийн байгалийн нөхцөл, нөөц, ард түмний түүх, хэл, соёл сэдэвт олон улсын эрдэм шинжилгээний XVI хурал, Монгол Улс, 2023-9-29, vol. XVI, pp. 286-291

Хураангуй

Early classical Mongolian literary research began with the literary masterpiece“The Secret History of the Mongols”, the orally transmitted heroic epic later written down as “Jangar”, and the folklore with ethnic characteristics known as “Geser”. Hundreds of academic works and articles by scholars both from within the country and abroad have been published on these topics.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"Юань гүрний үеийн утга, соёл жүжгийн зохиол дахь дүрслэлийн зарим онцлог", Нүүдэлчдийн соёл, сэтгэлгээ мэргэжлийн театрын үндэс, Монгол Улс, 2023-9-15, vol. 1, pp. 125-132

Хураангуй

XIII зуун бол Монголчуудын хүчирхэг баатарлаг байсан түүхэн цаг үе бөгөөд монгол үндэстний сэргэн мандалтын гайхамшигт эрин байсан юм. Ази бүхэлдээ, Европын өргөн уудам газар нутгийг эрхшээсэн дөрвөн өнгө, таван харь улсыг нэгэн жолоонд оруулж, тэдгээр улс үндэстнүүд харилцан хэл, бичиг, соёл урлаг, уран зохиол, гүн ухаан, шашин түүхийн гээд олон чиглэлээр харилцан нэг нь нөгөөдөө нөлөөлж хөгжсөн нь тодорхой байна.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх, E.Surna
""Монголын Нууц Товоо"-ы дүрийн судалгаа (БНХАУ-ын жишээн дээр 1949-2019)" , vol. Боть XLVI(587), no. ISSN: 1997-1826, pp. 185-192, 2023-5-1

http://sas.num.edu.mn

Хураангуй

"Mongolian Secret Bureau" has been translated into many languages of the world and has reached the intellectual eyes of readers and researchers of many nations and has now reached tens of sixty editions. We are launching the Review of Mongolian Secret Bureau Character Research to research, collect, and publish the entire work of Mongolian scholars abroad in the context of character research. The lifeblood of literature is "character" and the study begins with character analysis.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"The Recent Research and Trend of Mongolian Classical Literature", III International Multidisciplinary Conference - The Mongols: Tradition and Modernity, БНЭстониУлс, 2023-3-26, vol. 3, pp. 5-6

Хураангуй

The report and article will explain "Secret History of the Mongols" which is a literary monument of Mongolian ancient and classical literature research tradition, "Jangar" epic written in oral literature /recorded in later writings/, nationalized literature / regarding the "Nationalized" the article will explain/ "Geser's novel" has its roots in the study of ancient and classical Mongolian literature, and hundreds of research works, and the articles of domestic and foreign scholars have been published and reached the readers and researchers. In the period of social transition, the scope of studying Mongolian classical literature expanded. In terms of time, it immediately advanced from the meaning and culture of the Mongol Empire period to the period of the ancestral Hun state and then to the period of the Xianbei, Kidan, Rouran Khaganate, and Tuoba states of Mongolia. There is a situation for the comprehensive study of cultural monuments within the framework of many sciences of history, archeology, ethnology, source studies, original writing, and oral and written literature, and a new direction of research has already been established. Xiongnu, Xianbei, Yuan, and Ming periods, the search, reporting, and circulation of Mongolian ancient and classical literature, research methodology trends, narrowed down from the general study of biographical works, original manuscripts, biographical, special to carry out specialized research on the degree of artistic and translation artist, many interesting, significant, connected and new types of research have been published, enriching the history of the development of Mongolian ancient and classical literature studies with a new page. A collaborative new work of basic research, Ancient Mongolian Literature Volumes I and II, which has academic, research, and practical significance in the study of the ancient and classical literature of Mongolia, will be presented. .

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"Ерөнхий Боловсролын Дунд Сургуулийн уран зохиолын сурах бичиг дэх Т.Галсангийн зарим шүлгийн ур мяаг", ОЮУНЛАГ СЭХЭЭТЭН ТАНГАДЫН ГАЛСАНГИЙН НАМТАР, УРАН БҮТЭЭЛ, 2023-2-24, vol. Хурлын эмхэтгэл хэвлэлтэд, pp. хэвлэлд

Хураангуй

Summary: Some of Galsan's poems by Tangad have been published in Mongolian script textbooks based on their interpretation of the literature and teachings of the Mongolian Secondary School.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх, Г.Нарантунгалаг
"С.БУЯННЭМЭХ НАРТ ХОЛБОГДОХ НЭГЭН ӨГҮҮЛИЙГ МӨШГИХҮЙД", С.Буяннэмэх судлал ба эрин цаг, 2023-1-12, vol. 1, pp. хэвлэлд

Хураангуй

Цагийн ороо бусгаа байдалд бусдыгаа гүтгэн гүжирдэж, хилс хэрэгт унагаж, хэзээ хойно ч тэрхүү мунхаг мулгуу үзэл баримтлалтайгаа зууралдсаар байсан нэгэн 1941 онд “Уран зохиолч нарт тусламж” гэх гарын авлагад “Ядамсүрэн, Буяннэмэх, Раднаабазар, Аюуш зэргийн эсэргүү этгээдүүд болбоос өөрсдийн зохиолоос бусад өөр нэг ч хүний зохиолыг театрт тавихгүй явдлыг биелүүлж чадсан бөгөөд эдгээр нь өөрийн хувьсгалын эсэргүү зорилго бодлогыг хангахын тулд театрыг өргөнөөр ашиглаж чадсан ба заримдаа театраар дамжуулан хувьсгалын эсэргүү бодлогуудыг нэвтрүүлж болохгүй газар нь театрыг султгаж нам засаг ба ард нийтийн ашиг тусын төлөө тэмцэх тэмцлийг мохоохыг оролдсон болой. Эдгээр эсэргүү этгээд нараас театрыг утга чанаргүй бөгөөд зөвхөн цэнгэл ба уйтгарыг сэргээх газар болгохыг оролдож байсан байна.” гэж бичсэн нь баримт болон үлдсэн байна.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"Их зохиолч В.Инжаннашийн бүтээл туурвилын гар бичмэлийг Арлыг орныг хүртэл мөшгихүйд", Япон дахь монголын уран зохиолын нийгэмлэгийн хурал, 2022-12-18, vol. 3, pp. 3-4

Хураангуй

Их зохиолчийн намтар судлалын хүрээнд бас шинэ тутам мэдээ, баримт сэлт олдсон нь их чухал байна. Энэ удаад бид их зохиолчийн намтар судлалын талаар урд өмнө нийтийн хүртээл болоогүй зарим хятад хэл дээрх сурвалж зэргээс авч туурвисан шинэ бүтээлийн судалгааг хүргэхийг зорьсон болно. Ялангуяа зохиолчийн бага, залуу насны аж төрөл, ахуй байдал, ураг хуримын асуудал, ээдрээт хувь тавилан, амьдралын нь замналд хэрхэн нөлөөлсөн байж болох талаарх сонирхолтой зүйл цөөнгүй байна. Түүний эцэг ноён, тайж Ванчинбалыг насан эцэслэснээс хойш, эхийнх нь аж амьдралаа авч явсан он жилүүдэд их зохиолчийн ертөнцийг үзэх үзэл, бүтээл туурвилын нь өнгө аяс, хандлага зэрэг зөрчилтэй асуудал байсаар байсныг тодруулсан бөгөөд энэ бүхэн зохиол бүтээлд нь хэрхэн нөлөөлсөн бэ? Их зохиолчийн амьдралын бүдэг бүрхэг, тодорхойгүй он жилүүдийн тухай тодруулсан бөгөөд тэр жилүүдэд бүтээж туурвисан шүлэг, зохиол зэргийнх нь өвөрмөц онцлогийг харгалзан үзсэн болно. Энэ бүхэн их зохиолч Ванчинбалын Инжаннашийн судлалд шинэлэг байдлаар хандах хандлагыг бий болгож байна. Их зохиолчийн намтар судлалын хүрээнд бас шинэ тутам мэдээ, баримт сэлт олдсон нь их чухал байна. Энэ удаад бид их зохиолчийн намтар судлалын талаар урд өмнө нийтийн хүртээл болоогүй зарим хятад хэл дээрх сурвалж зэргээс авч туурвисан шинэ бүтээлийн судалгааг хүргэхийг зорьсон болно. Ялангуяа зохиолчийн бага, залуу насны аж төрөл, ахуй байдал, ураг хуримын асуудал, ээдрээт хувь тавилан, амьдралын нь замналд хэрхэн нөлөөлсөн байж болох талаарх сонирхолтой зүйл цөөнгүй байна. Түүний эцэг ноён, тайж Ванчинбалыг насан эцэслэснээс хойш, эхийнх нь аж амьдралаа авч явсан он жилүүдэд их зохиолчийн ертөнцийг үзэх үзэл, бүтээл туурвилын нь өнгө аяс, хандлага зэрэг зөрчилтэй асуудал байсаар байсныг тодруулсан бөгөөд энэ бүхэн зохиол бүтээлд нь хэрхэн нөлөөлсөн бэ? Их зохиолчийн амьдралын бүдэг бүрхэг, тодорхойгүй он жилүүдийн тухай тодруулсан бөгөөд тэр жилүүдэд бүтээж туурвисан шүлэг, зохиол зэргийнх нь өвөрмөц онцлогийг харгалзан үзсэн болно. Энэ бүхэн их зохиолч Ванчинбалын Инжаннашийн судлалд шинэлэг байдлаар хандах хандлагыг бий болгож байна. Их зохиолчийн намтар судлалын хүрээнд бас шинэ тутам мэдээ, баримт сэлт олдсон нь их чухал байна. Энэ удаад бид их зохиолчийн намтар судлалын талаар урд өмнө нийтийн хүртээл болоогүй зарим хятад хэл дээрх сурвалж зэргээс авч туурвисан шинэ бүтээлийн судалгааг хүргэхийг зорьсон болно. Ялангуяа зохиолчийн бага, залуу насны аж төрөл, ахуй байдал, ураг хуримын асуудал, ээдрээт хувь тавилан, амьдралын нь замналд хэрхэн нөлөөлсөн байж болох талаарх сонирхолтой зүйл цөөнгүй байна. Түүний эцэг ноён, тайж Ванчинбалыг насан эцэслэснээс хойш, эхийнх нь аж амьдралаа авч явсан он жилүүдэд их зохиолчийн ертөнцийг үзэх үзэл, бүтээл туурвилын нь өнгө аяс, хандлага зэрэг зөрчилтэй асуудал байсаар байсныг тодруулсан бөгөөд энэ бүхэн зохиол бүтээлд нь хэрхэн нөлөөлсөн бэ? Их зохиолчийн амьдралын бүдэг бүрхэг, тодорхойгүй он жилүүдийн тухай тодруулсан бөгөөд тэр жилүүдэд бүтээж туурвисан шүлэг, зохиол зэргийнх нь өвөрмөц онцлогийг харгалзан үзсэн болно. Энэ бүхэн их зохиолч Ванчинбалын Инжаннашийн судлалд шинэлэг байдлаар хандах хандлагыг бий болгож байна. XIX зууны нэрт зохиолч Ванчинбалын Инжаннашийн намтар, бүтээлийн судалгаа 1950-иад оны оны дунд үеэс эхэлж, дотоод гадаадын олон эрдэмтэд судлаачид судалгааны бүтээл туурвисан билээ. Их зохиолчийн намтар судлалын хүрээнд бас шинэ тутам мэдээ, баримт сэлт олдсон нь их чухал байна. Энэ удаад бид их зохиолчийн намтар судлалын талаар урд өмнө нийтийн хүртээл болоогүй зарим хятад хэл дээрх сурвалж зэргээс авч туурвисан шинэ бүтээлийн судалгааг хүргэхийг зорьсон болно. Ялангуяа зохиолчийн бага, залуу насны аж төрөл, ахуй байдал, ураг хуримын асуудал, ээдрээт хувь тавилан, амьдралын нь замналд хэрхэн нөлөөлсөн байж болох талаарх сонирхолтой зүйл цөөнгүй байна. Түүний эцэг ноён, тайж Ванчинбалыг насан эцэслэснээс хойш, эхийнх нь аж амьдралаа авч явсан он жилүүдэд их зохиолчийн ертөнцийг үзэх үзэл, бүтээл туурвилын нь өнгө аяс, хандлага зэрэг зөрчилтэй асуудал байсаар байсныг тодруулсан бөгөөд энэ бүхэн зохиол бүтээлд нь хэрхэн нөлөөлсөн бэ? Их зохиолчийн амьдралын бүдэг бүрхэг, тодорхойгүй он жилүүдийн тухай тодруулсан бөгөөд тэр жилүүдэд бүтээж туурвисан шүлэг, зохиол зэргийнх нь өвөрмөц онцлогийг харгалзан үзсэн болно. Энэ бүхэн их зохиолч Ванчинбалын Инжаннашийн судлалд шинэлэг байдлаар хандах хандлагыг бий болгож байна.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"On the problem of the biography of the great writer Vanchinbal Injannashi", Mongolian Language and Culture in Contact, БНЧУлс, 2022-11-24, vol. 1, pp. 73-74

Хураангуй

The study of the biography and works of Vanchinbal Injannashi, a famous writer of the 19th century, began in the middle of the 1950s, and many domestic and foreign scholars have created research works since then. It is crucial to find new news and facts in this area of the biography of the great writer. This time, we intend to present a new study of the great author's biography based on some previously unavailable Chinese language sources. In particular, there are many interesting facts about the writer's childhood and youth career, life, marriage problems, complicated fate, and how it may have influenced the line of his life. After the death of his father and during the years of his mother's career, it was clear that there were conflicting issues such as the great writer's worldview, and the tone and attitude of his work. We answered the question of how did all this affect his writing? The obscure and uncertain years of the great writer's life are clarified, and the unique features of the poems and novels created in those years are considered. All this creates a new approach to the study of Injannashi by the great writer Vanchinbal.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"中亚英雄文化环境——以“三大史诗”为例 HEROES OF CENTRALAND CENTRALASIA CULTURE ORCHIN /Cultural environment of "Zhangar", "Manas" epics, and "Geser" novels", БААТАРЛАГ ТУУЛИЙН СУДЛАЛ, БНХАУ, 2022-10-23, vol. 3, pp. 73-74

Хураангуй

HEROES OF CENTRAL AND CENTRAL ASIA CULTURE ORCHIN The notion of a nation's "cultural environment" includes the environment, society, and the whole set of living norms, traditions, and behaviors that surround the individual. The cultural environment of the epic is quite unique. In particular, heroic epics are the most valuable study of religion, family relationships, friendships, traditional customs, and language. The epic is believed to have been written during the Heroic Age. It is also believed to have been written during the Magic Age. It is very important to know the meaning and culture of the epic, to understand and comprehend the roots of traditional customs and rituals, and then to recognize and inherit them. The timing and origins of the epic remain a challenge for scholars. For example, scholars have speculated that Manas, the epic epic of the Kyrgyz people of Central Asia, was written in the ninth and tenth centuries, before 840. For example, scholars have speculated that Manas, the epic epic of the Kyrgyz people of Central Asia, was written in the ninth and tenth centuries, before 840. As mentioned above, in the case of alkaline worship, there is a version that Manas and some of his heroes went to worship in the "Holy Mecca". It is the birthplace of Muhammad, the founder of Islam, and is sometimes referred to as the "Holy City." Within the cultural environment of the Kyrgyz epic Manas, the characters, appearance, language, and symmetry of the epic are quite unique. For example, Joloy is one of the unique characters in the epic Manas.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"Казах үндэстний оршуулгын зан үйлийн асуудалд", Казах үндэстний уугуул зан үйлийн судалгаа, тулгамдсан асуудлууд II, 2022-6-26, vol. 2, pp. 123-131

Хураангуй

“Казах үндэстний уугуул соёл, зан үйлийн судалгаа, тулгамдсан асуудлууд II” (Монгол, Казахстан, БНХАУ-ын Шинжаны казах үндэстний хүрээнд) Олон Улсын Эрдэм Шинжилгээний бага хурлын хоёрдугаар удаагийн хуралдаанаар Монгол, БНХАУ, БНЧех Улс, БНУнгар улс, Казахстан, Турк улсын эрдэмтэд, судлаачдын монгол, англи, орос хэлээр бичсэн казах үндэстний гар урлал, хээ угалз, зан заншил, зан үйлийн өвөрмөц онцлог, монголын болон казахын эртний баатарлаг туулиас уламжилж ирсэн эртний зан үйлийн тухай хийгээд өнөөгийн байдал , Монголын баруун хязгаарын зарим угсаатны хээ, ширмэл ширдэг, хээ угалзын бэлгэдэл утга, казах хээ угалзын мотивын хувирал хувьсал, аман хууч дах хээ угалзын тухай, казахын уран бүтээлчийн урлан дах дүрслэх урлагийн онцлог, казах хээ угалзын эрт эдүгээгийн түүхийн хөгжлийн асуудлууд зэрэг сонирхолтой судалгааг эрдэмтэд судлаачид хийсэн байна.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"Comparing the depiction of the "Underworld/Hell" in Acient Mongolian Literature" Гадаад хэл соёл судлал, vol. 547, no. 25, pp. 140-147, 2022-5-1

https://sas.num.edu.mn/mn/?p=475

Хураангуй

Баатарлаг тууль, Монголын сонгодог бичгийн уран зохиолд "тамын орон", "бирдийн орон"-ыг дүрсэлсэн байх нь цөөнгүй. "Гэсэрийн тууж", "Жангарын тууж", "Молом тойны эхдээн ач хариулсны судар оршибай" зэрэг зохиолууд дахь "Тамын орон"-ы дүрслэлийн утга харилцан адилгүй байна. "Гэсэрийн тууж", "Жангарын туульс" дахь "Тамын орон"-ы дүрслэл харьцангуй бага дүрслэгдэж үйлийн үрийн шалтаг, шалтгаан буюу нүгэл хилэнцийн үр дагаврынх нь хувьд аваад үзвэл Гэсэрийн эх Амаржил тэртээ нэгэн цагт амны алдас хийсэн үйлийнхээ үрээр "там"-ыг үзэж өнгөрүүлнэ. "Жангарын туульс" дахь дүрслэл нь баатруудын хүч чадал, рид хувилгаан, эрдэм билгээрээ сорилго давж, "тамын орон"-оос ангижран, Молом тойны хатан бие, хэл, сэтгэлээр арван хар нүглийг үйлдэж бүр "тамын орон"-д байх дуртай байгаагаар тус тус дүрслэгдсэн байна

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"Хөх алсын салхийг сөрсөн омог бардам найрагч" Монгол судлалын чуулган, vol. 33, pp. 148-150, 2022-5-1

https://shss.msue.edu.mn/Category/Read/aef09963-454e-4b64-86d0-dcdf68e562df

Хураангуй

The poetry of the poet on two horses has given a powerful impetus to Mongolian literature and created its own unique image.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"Хамгийн "гэнэн" бас хамгийн "хөөрхөн"" , vol. XLV, no. 572, pp. 199-213, 2021-12-1

https://www.num.edu.mn/Home/Content/3491

Хураангуй

Хамтын багийн зохиогчтой залуусын хайр дурлал, ахуй, ёс суртахуун, хүмүүжил боловсрол, сонирхол зэргийг харуулахаар зорилго тавьсан МҮОНРТ болон Nomadia Pictures хамтран "Хамгийн азтай үе" хэмээх 16 ангитай дэлгэцийн бүтээлийг өнгөрсөн оны зургаан сард нээлтээ хийсэн байна.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"Зохиолч Сормууниршийн Дашдооровын дэлгэцийн урлагт эзлэх байр суурийн асуудалд ("Их замын эхэнд" киноны жишээн дээр)" Монгол судлалын чуулган, vol. 32, pp. 120-128, 2021-11-15

https://shss.msue.edu.mn/Category/Read/aef09963-454e-4b64-86d0-dcdf68e562df

Хураангуй

В данной статье дан анализ экранизации некоторых произведенийм известного прозаика 70-80-х годов ХХ столетия Монгольской литературы, Автор фокусирует внимание на двуксерйном епопее о жизни шофёров: "В финале далёкой пути"

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх, Г.Нарантунгалаг, V.Yanjindulam, Б.Түвшинтөгс, D.Ganbold, D.Narantsetseg, D.Sumiya, K.Suglegmaa, K.Khuvsgul, D.Tseveendorj, B.Enkhee
"Монголын эртний уран зохиол", 2020-12-12
Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"Исследования биографии и творчества Алишера Навои в Монголии" , vol. XLIII БОТЬ (520)., no. ISSN:1997 - 1826, pp. 158 - 162, 2019-12-25

www.num.edu.mn

Хураангуй

Узбеоский поэт, философ Алишер Навои оставил гармоничное, изысканное, грациозное литературное наследие, а его творения XV века были связаны с культурной и цивилизацией Центральной Азии, и все его избранные тридцать стихов, основные стихи, рассказы, научные документы, гимны о загробной жизни и смертности человека славны.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"ХХ зууны Инжаннаши судлал", Дундад, Монгол, Орос монгол судлалын олон улсын эрдэм шинжилгээний судлан ярилцах анхдугаар хурал, БНХАУ, 2019-10-12, vol. Анхдугаар, pp. 1-19

Хураангуй

The systematic studies on the importance and values of the International studies of Injannashi XX century have not been done yet. V.Injannashi Studies has played a significant role in the studies of ancient Mongolian literature and his works have become foremost subject of many western and oriental researchers for 60 years. During these periods numerous monographs and scientific importance and values of these works have been analyzed. Doing analysis and comparison will play a vital role to the studies of the renowned poet.

Зохиогч(ид): Б.Хишигсүх
"Investigating some issues in the secret history of the mongols", The 3rd Asian Conference (Seoul) 2019 on Heritage and Culture of the Mongols: Archaeological and Literary Monuments, БНСУлс, 2019-7-11, vol. III, pp. 197-199

Хураангуй

이들은 : 먼저, "Gergewinn Goa"의 전설 인 "몽골의 비밀 사"에 나오는 가상의 신화가 두 가지 버전으로 제공됩니다. 첫 번째 버전은 Lu입니다. "황금 단추", Tsagaan Setsen "Erdene 단추", "황금 단추의 국가 요약", "고대 몽골 왕의 몽골 국가"및 "Chingis Khan의 무덤". 두 버전이 다릅니다. 신화의 첫 번째 버전은 Jamuuh Setsen의 부인 Burundogo, Nan Geng Anh의 노벨상, Hasar와 Slavs이며, 두 번째 버전에서는 이러한 역사적 인물을 언급하지 않습니다. 예를 들면 : "알탄 버튼의 왼쪽"[124.b] Goghuljin Gao 경은 부여된다. 주의 주인 인 고 벨린 고아의 색은 인상적입니다. Giovanni Gawa는 다음과 같이 말했습니다 : "이 색상은 군용 먼지입니다. 그 어느 때보 다. 이제 물로 씻는 것이 더 아름답습니다. " 이 단어를 Bogd에 보내고 물로 씻으십시오. 그는 물의 한계, 종달새를 잡고 그의 꼬리에 편지를 쓰겠습니다. 그리고 나는이 물에서 죽을 것입니다. 나를 질투하지 마십시오. 그녀의 아버지를 남자에게 보내십시오. 딸의 말씀을 구하고 강을보고 땅에 가져다가 머리 위로 부어 땅을 부어주십시오. 시체는 Iron cariu (Ulhun hovts, chains)였으며, 뗏목은 Queen 's Head라고 불렸다. 상대적으로 자세한 세부 사항의 초기 버전에 대한 관찰은 수학입니다. 반면에 칭기즈칸의 가장 어린 아들과 탄탈의 주인의 고문, 툴레의 죽음은 여전히 오이 게이의 몸과는 거리가 멀다. 그는 보디 빌딩 청년이 있다고 말합니다. 그러나 툴라의 죽음에 관한 이야기는 미스터리로 예측되었다. Tulei는 Badamdorj의 9 인 가족 인 Baitulmaid의 가족 (92 세이고 2016 년에 태어난 사람)에서 태어났다는 점이 흥미 롭습니다. 이 메모에는 "Dale"이라는 도시가 있다고합니다. 그 뒤에 데일 시티는 펠로 폰 네소스 린시 종 비 in에 위치하고 있으며 칭기즈칸의 서부에서 북서쪽으로 약 600km 떨어진 곳으로 알려져 있습니다. 이곳은 Tuckey의 삶에 대한 이야기입니다. 셋째, 몽골 비밀 역사의 역사와 역사에서 고대 몽골 문자의 이야기가 반복적으로 언급되었지만 언어와 언어가 달랐지만 실제로는 "Temujin과 Khasar two bulldozer?" 의심 스럽다. 테무진과 하사 르는 바비 신부 살해 문제에 대한 가설 적 접근과 함께 몽골 비밀 역사의 일부 주제에 기여하도록 요청 받았다.





Сул хараатай иргэдэд
зориулсан хувилбар
Энгийн хувилбар