Бидний тухай
Багш ажилтан
Despite three decades of social transformation, the values of Mongolia's younger generations continue to bear the imprint of past societal norms. Over the past four decades, family, health, and education have consistently ranked as top priorities among young adults in Mongolia. Moreover, contemporary young adults prioritize justice, humaneness, and kindness as they navigate societal changes, valuing the freedom to express their views without constraint and the autonomy to choose their living arrangements unrestrictedly. This study sheds light on the enduring influence of traditional values and the evolving aspirations of Mongolia's younger demographic amidst ongoing social transformation. Keywords: value, view of life, life purpose, success, young generation, social transformation
Залуучуудын хөгжлийг дэмжих үндэсний хөтөлбөрт залуучуудын нийгмийн оролцоог дэмжихэд соёлын өв хөшөө дурсгал, театр,кино, бүтээл туурвил,ном, хөшөө дурсгал зэрэг соёлын өв, бүтээгдэхүүнд хандах залуусын хандлага ба хэрэглээг судлах асуудал чухал байгаа юм. 20-р зууны дунд үеэс нийгэм, хүмүүнлэгийн салбарт өрнөж буй өөрчлөлтүүд нь нийгмийн хөгжлийн бүх салбарт гүнзгий нөлөөлж, оюун санаа,, нийгэм-антропологийн (соёлын) сорилтуудыг бий болгож байна. Нэн ялангуяа залуу үеийн төлөөлөгчид онлайн - орон зай; соёлыг китч, массын хэрэглээгээр солих; бодит амьд харилцааг виртуалаар нүүлгэн шилжүүлэх; харилцаа холбоо, чөлөөт цагаа өнгөрөөх хэлбэрүүдийн хэв гажилт, хуваагдал, зэрэг олон зөрчилт асуудлыг дагуулсаар байгаа билээ. Залуучуудын урлаг, гоо зүйн соёлд хандах хандлагад нөлөөлж буй объектив болон субъектив хүчин зүйлсийг үнэт зүйлсийнх нь хүрээнд илрүүлэхэд эл ажлын зорилго оршиж байна. Соёл, гоо зүйн уламжлалт болон шинэлэг талбаруудыг (номын сан, музей, театр, кино театр гэх мэт) харгалзан мэдээлэлжүүлэлт, даяаршлын сорилтуудын хүрээнд орчин үеийн залуучуудын урлаг, гоо зүйн соёлд оролцох оролцоо, цахим хэрэгцээ ба хандлагын харьцуулсан систем-функциональ дүн шинжилгээ хийх, үнэт зүйлсийн хандлагаар судлах, урлагийн төслүүд, хувийн соёлын санаачлагууд: орчин үеийн соёлын бүтээлч кластеруудыг орчин үеийн Монголын залуучуудын амьдралын хэв маяг, эрхэмлэл, үнэт зүйл зэрэгтэй холбон шинжилгээ хийсэн болно.
Abstracts Despite three decades of social transformation, the values of Mongolia's younger generations continue to bear the imprint of past societal norms. Over the past four decades, family, health, and education have consistently ranked as top priorities among young adults in Mongolia. Moreover, contemporary young adults prioritize justice, humaneness, and kindness as they navigate societal changes, valuing the freedom to express their views without constraint and the autonomy to choose their living arrangements unrestrictedly. This study sheds light on the enduring influence of traditional values and the evolving aspirations of Mongolia's younger demographic amidst ongoing social transformation. Keywords: value, view of life, life
ОРЧИН ҮЕИЙН МАЛЧДЫН ХОРШОО БА ТӨСӨЛ ХӨТӨЛБӨРҮҮДИЙН НӨЛӨӨ Пионерын Цэрэнбазар Болдбаатарын Мягмарсүрэн Монгол Улс Энэхүү илтгэлийн хүрээнд малчдын хоршооны үйл ажиллагаа, малчдын гишүүнчлэлийн 2000 оноох хойшх нөхцөл байдлын талаар болон малчдын хоршоонд улсын зүгээс, олон улсын төсөл хөтөлбөрүүдийн зүгээс үзүүлж буй нөлөөллүүдийн талаар авч үзнэ. Энэхүү илтгэлийг бэлтгэгчид 2016 оноос хойш 4 удаа малчдын ахуй нөхцөл, улирлын нүүдэл, малын эрүүл мэнд, үржил, малын гаралтай бүтээгдэхүүний төрөл, хэмжээ, зах зээлийн үнэ ханш, борлуулалтын сувгийн талаар цогц суурь судалгааны багийг ахалж ажиллаад байгаа бөгөөд судалгааны ажил цаашид ч үргэлжлэх юм. Энэ судалгааны үр дүнгээс сүүлийн 10 жилд монгол малчид хэрхэн аж төрж байгаа бүхэл зургийг харж болох ч энэ илтгэлийн хүрээнд малчид хэрхэн эвлэлдэн нэгдэж, хоршооллон ажиллаж байгаа талаар сонирхуулахыг зорьж байна. 2023 оны байдлаар малчдын харьяалагдаж буй малчдын хоршоо дундажаар 10 жил болсон татварын хувьд маш хэлбэлзэлтэй байна. Хоршоодын зүгээс ямар нэгэн үйл ажиллагаа явуулахгүй бол малчид тэнд хамрагдахгүй, хамрагдах төлөвгүй бол хураамж өгөх тохиолдол туйлын бага байна. Малчдын хоршоод гишүүдээсээ хураамж авахаас илүү хувь нийлүүлсэн хэлбэрээр байгуулагдсан эсвэл ноос ноолуурын урамшуулал өгөхийн тулд зохион байгуулагдсан, ченжүүд хоршоо хэлбэрт орсон тохиолдол их ажиглагдлаа. 2018 оны байдлаар ХАА-н байгууллагууд давхардсан тоогоор 389 төрлийн үйл ажиллагаа явуулж байсан бол 2022 оны байдлаар 742 төрлийн үйл ажиллагаа явуулж байна. Хоршоод малчдыг чадавхжуулах, ноос ноолуур авах, арьс шир түүний эд авах, ноос ноолуурын урамшуулалд хамруулах үйл ажиллагаа өмнө үед түлхүү явуулж байсан бол КОВИД 19-н дараа энэ нөхцөл өөрчлөгдөж байна. Олон улсын байгууллагууд (Дэлхийн банк, Азийн хөгжлийн банк, Мерси кор, Жайка болон бусад) малчдыг малжуулах, малын эрүүл мэндийг сайжруулах, малаас авах ашиг шимийг сайжруулах, малчид нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүн зах зээлд нийлүүлэх боломжийг нэмэгдүүлэх зэрэг чиглэлд сүүлийн 20 гаруй жил үйл ажиллагаа явуулж байна. Төрөл бүрийн төслийн явцад үйл ажиллагаа төлөвлөж, тэднийг хамруулдаг ч төслийн дараа буцаад хуучин хэвэндээ орох тохиолдлууд өндөр байна.
Хорьдугаар зууны турш “залуучууд” гэх томъёолол ихээхэн өөрчлөгдсөөр ирсэн ч насаар тодорхойлогдох нийгмийн байр суурь, чиг үүрэг, дүр гол хэмжигдэхүүн хэвээр байна. “Залуучууд” гэдэг өвөрмөц үзэгдлийн онцлогуудын талаар, юуны өмнө залуучуудын насны хүрээ хязгаарын талаар төрөл бүрийн үзэл санаа бий. Тухайлбал, НҮБ-ын 1981 оны Ерөнхий Ассамблейн хуралдаанаар 15-24 насны хүмүүсийг залуу гэж үзнэ гэсэн томъёоллыг соёрхон баталсан бөгөөд 19 нас хүртэл “өсвөр үе буюу adolescence”, 20-24 насны хүмүүсийг “залуу насанд хүрсэн буюу young adults” ангилалд хамруулсан юм. Монгол улсын хувьд 15-34 насны хүмүүсийг залуучууд гэсэн ангилалд хамруулж, Залуучуудын хөгжлийг дэмжих тухай хуулийн зорилгыг “төрөөс залуучуудын хөгжлийг дэмжих эрх зүйн үндсийг тогтоож, нийгмийн хөгжилд оролцох залуучуудын оролцоо, эрх, үүргийг тодорхойлохтой холбогдсон харилцааг зохицуулах” гэж заажээ. Социологич Х.Гүндсамбуу, Д.Зоригт нар залуучуудын насны ангилал, үеийн ангиллыг өөр өөрсдийнхөө ангилсан байдаг ба энэ 1970-д оны сүүл үеэс 1987 онуудад тэдний ажилласан цуврал судалгаанаас гарсан дүгнэлт дээр үндэслэсэн болов уу.
Abstract Youth is a very important social group depending on their age and lifestyle. Because of their social role, they have been the main object of social research since the beginning of the twentieth century. Mongolian sociologists have studied young people’s consumption, political and social participation, economic condition, family and family planning, and values. But for now, there is still a missing cultural heritage value study for young people. Especially the statues and other art creatives such as movies, museums, and art galleries created in the soviet era and before. The writers of this article are rooted in their research topic from the socio-economic and cultural-historic side based on Bourdieu, Foucault, and Fukuyama. As a result of the youth-related research review, it is important to capture the current situation of young people’s cultural heritage. Keywords: young, young adult, adolescence, cultural heritage, value
Изменения, происходящие в социальной и гуманитарной сферах с середины ХХ века глубоко затронули все сферы общественного развития. Духовные, социально-антропологические и культурные вызовы затронули в первую очередь представителей молодого поколения. Именно с молодежью ассоциируются онлайн – культура, китч, массовое потребление культурных продуктов; виртуальное замещение реальных живых отношений. Это привело ко многим противоречиям и проблемам, к деформации и фрагментации форм общения и проведения досуга, изменению ценностей, в том числе и монгольской молодежи.
Изменения, происходящие в социальной и гуманитарной сферах с середины ХХ века глубоко затронули все сферы общественного развития. Духовные, социально-антропологические и культурные вызовы затронули в первую очередь представителей молодого поколения. Именно с молодежью ассоциируются онлайн – культура, китч, массовое потребление культурных продуктов; виртуальное замещение реальных живых отношений. Это привело ко многим противоречиям и проблемам, к деформации и фрагментации форм общения и проведения досуга, изменению ценностей, в том числе и монгольской молодежи.
Abstract Youth is a very important social group depending on their age and lifestyle. Because of their social role, they have been the main object of social research since the beginning of the twentieth century. Mongolian sociologists have studied young people’s consumption, political and social participation, economic condition, family and family planning, and values. But for now, there is still a missing cultural heritage value study for young people. Especially the statues and other art creatives such as movies, museums, and art galleries created in the soviet era and before. The writers of this article are rooted in their research topic from the socio-economic and cultural-historic side based on Bourdieu, Foucault, and Fukuyama. As a result of the youth-related research review, it is important to capture the current situation of young people’s cultural heritage.
China's sociological development has same history that of the former Soviet Union, was initially shut down under the name of "bourgeois science" and repressed by key scholars. Fortunately, with the passage of time, the science of sociology has re-emerged with a resurgence, developed its own role in social policy and planning, and established a strong institutional and intellectual institution of science. The spread of sociological science in China can be traced back to the birthplace of sociology and the centers of development, as well as the low influence of Marxist ideology and its high empirical application, which may be an important factor in its current successful development. Keywords: sociological development, re-emergence, empirical study, Chinese development, Chinese sociology
For Mongolians, urbanization began relatively late, but it is a rapid process that is rapidly changing people's relationships, living conditions, and lifestyles. Sociological theories that explain the process of urbanization allow us to explain the urbanization of Mongolia and the living conditions of the people in Ulaanbaatar. Sociological theories that explain the process of urbanization allow us to explain the urbanization of Mongolia and the living conditions of the people in Ulaanbaatar. Keywords: urbanization, urban population, population growth, migration
Монгол улс хүн ам зүйн цонх үед яваа бөгөөд Залуучуудын хөгжлийг дэмжих хуулийн хүрээнд хувь хүний хөгжил, боловсрол, соёл, урлаг, шинжлэх ухаан, эрүүл мэнд, хөдөлмөр эрхлэлт, аюулгүй амьдрах, хөгжих орчин гэсэн 5 чиглэлд дэмжиж ажиллахаар хуульчлан баталжээ. Гэсэн ч улсын хэмжээнд 15-34 насны залуучуудыг оюуны хөгжил, сэтгэл хөдлөл, биеийн хөгжлийн хүрээнд судласан, нэгдсэн бүртгэл тоо баримт байхгүй, аливаа хөгжлийн бодлогод баримтлах бүрэн хэмжээний судалгааны материал дутмаг байна. Цаашид энэ чиглэлийн судалгааг тогтмолжуулах, залуучуудад мэдээлэл түгээх, төрийн болон төрийн бус байгууллагуудын үйл ажиллагаанд татан оролцуулах, идэвхжүүлэх шаардлагатай. Түлхүүр үгс: бодлого хөтөлбөр, суурь судалгаа, мэдээлэл, хөгжлийн салбар, нөлөөлөгч хүчин зүйлс
The outbreak of the COVID-19 virus around the world have resulted governments to take emergency regulations and actions for containing the pandemic such as \travel restriction, lockdowns and social distancing etc. All these restrictions are impact on the household wellbeing hence country wellbeing. 12.8 percent of GDP is from the agriculture sector, of which 11.9 percent is from the livestock sector (as in 2020). All these restrictions are impact on the household wellbeing hence country wellbeing. In the livestock sector, the main producer is a herder household. 1/5 of total household is herder household. and herder household consists of herder(s) and their nuclear family which conducts livestock husbandry around the year for the main purpose of livelihood and source of income. COVID-19 impact on the herder household is might be unlike the urban households due to livestock sectoral characters (for example, possibility of running 'relatively-independent' micro/household production) and traditional herding features (nomadic pastoring). And the impact of COVID-19on the herder household has been little studied. In this study, we draw on unique survey data from a sample of 2080 Mongolian herding households, carried out in 2021, to focus on the herder households and implications of the COVID-19 impact on the herder households.
The goal and perspective of the sociology is to reveal and clarify the social structure that defines our lives and creates opportunities and limitations. In this case, lifestyle research is important for the sociological science to distinguish between the network of opportunities and limitations offered to us by today's consumer society, to recognize one's "pure" nature, to try to define the meaning of life, and to increase the satisfaction of being. Түлхүүр үгс: lifestyle, consumer society, goods, social stratification, thoughts, value, attitude, activity, income, consumption
The purpose of studying young adults’ values and their lifetime goal is to characterize their social and mental space in modern Mongolia after the political and economic transition period 30 years ago. Results from recent studies show that Mongolian young adults’ social and mental spaces have been significantly changed and are still in the process to find their shapes. On the other hand, Mongolian young adults’ values are very much based on parents and family, and their lifetime goals tend towards improving their current living condition by all possible ways. These values are inherited from the previous generation or parents. So, contemporary Mongolian young adults live in different periods of time by sharing their values with the previous generations. This is a common phenomenon for transitional periods and societies. In addition, a kind of cultural tradition, and national mentality, nonetheless same time cause several problems for development. Keywords: social space, mental space, spiritual, social transition, identification, value, lifetime goal, self-expression, leisure, social activity
