Бидний тухай
Багш ажилтан
简略而言，所谓“认知”就是“通过思维活动、了解”的意思。说的具体一点，就是人们“在表象、概念的基础上进行分析、综合、判断、推理等认识活动的过程。” 可见认知活动实际上是指人们在认识活动吗过程中所表现出来的不同的思维方式和特点。语言中的反义词跟其他词义一样，也具有民族思维的特点，所以，反义词反映汉民族的思维方式及其特点，蒙语反义词反映蒙古族思维方式及其特点。要了解民族的认知心理特点，也只有通过与其他民族语言之比较，才能深刻地认识到反义词在反映民族认知心理方面的语言特点。而这种心理特点有往往是民族心理素质在语言运用上的集而这种心理特点有民族心理素质在语言运用上的集中表现。
Товчлол: Кино бол утга зохиол, урлаг, техникийн дэвшил, тухайн үндэстэн, ард түмний түүх, ахуй соёл, сэтгэлгээний цогц юм. Иймд кино орчуулгаар дамжуулан тухайн орны ард түмний уламжлалт ёс заншил, түүх, соёл сэтгэлгээний онцлог, ахуй байдлын хэв шинжийг мэдэх боломжтой. Уран зохиолын орчуулга нь кино орчуулгын суурь нь болдог бөгөөд кино орчуулгад уран зохиолын орчуулгын ур чадварыг оновчтой, зөв зохистой ашигласнаар тухайн орчуулга нь бүрэн төгс, яруу сайхан болж, үзэгчдийн сонирхлыг татдаг. Кино орчуулагчид орчуулж буй киноныхоо дүрийг сайн судалж, гүнзгий ойлгон, утга санааг нь бүрэн ухаж, дотоод айзам, өвөрмөц зохиомжийг нарийн тодорхойлоход тусалж буй уран сайхан, яруу найруулгын гол шижмийг барин түүнийг нь хадгалан буулгаж, орчуулгаа хөг аялгуу адил болгохыг хичээнгүйлэн мөрдөх хэрэгтэй. Кино орчуулга бол өндөр хариуцлага, чадвар, мэдрэмж шаарддаг ажил билээ.
Товчлол: Орчуулга нь зөвхөн хэлний үйл ажиллагаа бус соёлын харилцааны хэлбэр бөгөөд аливаа зохиол туурвилыг орчуулж байгаа хэлээр, тухайн хэлээр ярилцагч хүн зон уншихад утга төгөлдөр, уран яруу, ойлгомжтой, үнэн бодитой илэрхийлэх явдал юм. Сонины мэдээ гэдэг нь шинээр бий болсон бодит мэдээлэл юм. Сонины мэдээ бол сүүлийн үед үүссэн бодит хэрэг явдлыг мэдээлдэг бөгөөд мэдээний үнэ цэнэ нь үнэн бодитой, оновчтой, баталгаатай байхад оршдог. Сонины мэдээ нь бусдад нийгэм ертөнцийн нөхцөл байдал, зүйл бүрийн өөрчлөлтийн хэлбэр байдлыг харуулан ойлгуулах оюуны бүтээгдэхүүн тул орчуулах, мэдээлэх үйл явцад алдаа дутагдал гаргаж хэрхэвч болохгүй бөгөөд энэ нь зорилгын онолын үнэний зарчимтай тохирч байх ёстой.
Pragmatics studies the use of language wholly and speech understanding in texts mainly. Semantics deals with the direct meaning of words and sentences, in other words, it limits usually traditional meaning while pragmatics deals with the hidden meaning of the words. Because every time we use any single word, we change its’ value of meaning”. “Pragmatic meaning of the words” and “The speech meaning of the words”, was mentioned in pragmatic studies and are crucial factors to limit the antonyms. In terms of usage, the antonyms simultaneously appear in a certain situation/context. If the two words can’t appear at the same time in a certain situation/context, it will create a completely different or opposite relationship because of the opposite phenomenon. This indicates that these two words can’t form an antithetical relationship due to the antonyms are related to the synchronic phenomena of the language, people’s feelings about actual things, and the habits of using words. If the two words are antonyms, there must be a situation, where they are used oppositely, otherwise, they can’t be antonyms even if the meaning of the words is opposite. Therefore, the antonyms must have occurred in a specific language environment. The difference between Chinese and Mongolian antonyms is mainly reflected in the difference in language habits and thinking. The antonym studies should be combined with the actual usage of the ordinary words of the language and shouldn’t be separated from the actual language.
Орчуулагчийн эзэмшсэн байх хэлний бус мэдлэг, чадварт ерөнхий мэдлэг, тухайн салбарын мэдлэг, үйлчилгээ үзүүлэх чадвар болон орчуулгын сатандарттай холбоотой эзэмшсэн байх чадамж орно. Эдгээр чадамж орчуулагчийн ерөнхий танин мэдэхүйн түвшинд утга санааг гаргаж, гүнзгийрүүлэн ойлгох, улмаар амжилттай орчуулах боломжийг олгодог.
Орчуулагч хүн ажлын өвөрмэц онцгой хэрэгцээ шаардлагаас үүдэн бэрхшээлийг даван туулах, тухайн нөхцөл байдалд дасан зохицох чадвартай байх ёстой. Үүнтэй холбоотой орчуулга хийх явцдаа дан ганц хэлний чадвараас гадна хувь хүний сэтгэлзүйн хэв шинжээ зөв тодорхойлох, бие махбодын онцлог байдлаа таньж мэдэх нь нэн чухал юм.
汉语反义词在汉语词汇体系中占有相当重要的位，在语言实践中也发挥着十分积极的作用，即在语言运用中，它能够鲜明而又深刻地揭示出事物的矛盾的对立面，增强了语言的表现力量，同时也极大地丰富了汉语的词汇。因此，是一个重要的研究课题。事实上，对于汉语反义词的研究，一直是汉语言学界关注的一个重要问题，其研究成果颇丰。现代汉语中，大量的多义现象存在于反义词之中，即构成反义词的词义里不仅仅是单义的。这就出现了在汉语里有单义对单义、也有单义（多义词的一个义项）；也有多义词多个义项对多义词多个义项的。这个表面涵义极为简单的名称其实涉及的范围非常宽泛，内容也非常复杂，而且反义关系一般不是独立的而词的语义多关系的一种形成。
Сүүлийн жилүүдэд монголын уран зохиол нь дэлхий дахины сонирхолыг ихээр татаж, олон хэлнээ орчуулагдсаар байна. Монголын уран зохиол нь үеэс үед уламжлагдан ирсэн баялаг уламжлалтай, өөрийн гэсэн өвөрмөц онцлогтой үндэстэний өв соёлын нэг юм. Уран зохиолыг орчуулга нь орчуулж буй хэлний хэллэгийн өвөрмөгц нарийн онцлог, бичгийн хэлний хэм, хэмжээ, найруулга зэрэг хэлний бүхий л онцлогыг буулгах ба орчуулагч нь өөрийн орны төдийгүй мөн тухайн эх зохиолд дүрслэгдэж буй орны хэл, ёс заншил, амьдрлын хэв маягийн тухай сайтар судлах шаардлага тулгардаг. Энэхүү өгүүлэл нь Ц.Лодойдамба "Тунгалаг тамир" романы хятад орчуулган дээр хийсэн судалгаанаас оруулсан болно.
