МОНГОЛ УЛСЫН ИХ СУРГУУЛЬ

Бидний тухай


Багш ажилтан

 /  Бидний тухай  /  Багш ажилтан /  Дэлгэрэнгүй мэдээлэл

Дэлгэрэнгүй мэдээлэл


Судалгааны чиглэл:
Мэдээллийг профессор, багш, ажилтан МУИС-ийн мэдээллийн санд бүртгүүлснээр танд харуулж байна. Мэдээлэл дутуу, буруу тохиолдолд бид хариуцлага хүлээхгүй.
Зохиогч(ид): Б.Даваасүрэн, Ч.Адангаа
"Монгол брахми судлал" Монгол судлал, vol. XLVIII (610), no. ISSN 1997-1826, Е-ISSN: 3079-8965, pp. 35-42, 2025-5-20

https://journal.num.edu.mn/ms/article/view/9936

Хураангуй

Монголчууд түүхийн явцдаа арав гаруй бичиг үсэг зохиож, хэрэглэж ирсэн билээ. Эрдэмтэд эртний монгол хэлний үед руни бичиг үсэг хэрэглэж байсан гэж үздэг. Тэгвэл эрдэмтэд монгол брахми бичиг үсгийг мөн үед хэрэглэж байсан бичиг үсэг хэмээх таамаг дэвшүүлж байгаа болно. Тус өгүүлэлд монгол брахми бичиг үсгийн эгшиг ба гийгүүлэгч үсгийн тогтолцоог авч үзсэн болно.

Зохиогч(ид): Ш.Эгшиг, Г.Сайнбаяр, Л.Соёл, Г.Бат-Учрал, Б.Даваасүрэн, Б.Дэмбэрэлмаа, Г.Эрдэнэнаран, Э.Мөнх-Учрал, Б.Нэргүйжаргал, Б.Пүрэвсүрэн, Ч.Сэлэнгэмөрөн
"Exploring Translation Competence: An Experimental Study with Translators and Foreign Language Teachers in Mongolia" Current Trends in Translation Teaching and Learning E, vol. 19, no. 11, pp. 1-28, 2024-12-6

http://www.cttl.org/uploads/5/2/4/3/5243866/cttl202445.pdf

Хураангуй

This study explores the perception of translation competence among translators and foreign language teachers in Mongolia. It is done by providing empirical evidence for the translation competence model and intercultural competence model. 260 participants completed questionnaires and translated two texts in direct and inverse translation. Results suggest that translators and teachers view translation as a dynamic rather than a static concept. Differences in the acceptability average were observed between direct and inverse translations. The study also reveals insufficiencies in the strategic sub-competence, which compensates for other insufficient sub-competences. The research does not conclusively support the interrelated and hierarchal nature of translation sub-competences proposed by PACTE.

Зохиогч(ид): Б.Даваасүрэн
"ҮСГИЙН МАХБОДООР ӨГҮҮЛЭХҮЙН ЭРХТНИЙГ ҮЗҮҮЛЭХ НЬ", Актуальные проблемы монголоведных и алтаистических исследований, ОХУ, Халимаг Улс, 2024-10-26, vol. IV, pp. 55-58

Хураангуй

В статье рассматривается о графемике старописьменного монгольского языка в сравнении с другими письменностями. Однако мы ограничили данную проблему в пределах только губных гласных и губных согласных букв старописьменного монгольского языка. В старописьменном монгольском языке губные гласные и губные согласные буквы графически соответствуют с формами округленности губ, что соответственно элементы букв губных гласных и губных согласных одинаковы, то есть все состоят из элементов живот и лук.

Зохиогч(ид): Б.Даваасүрэн
"Дөрвөлжин бичгийн шанаган ’a-ийн талаар эргэн харах нь" Монгол судлал, vol. Vol. 47 No. 597 (2023), no. ISSN: 1997-1826, pp. 4, 2024-5-25

https://journal.num.edu.mn/ms

Хураангуй

төвөд ба дөрвөлжин бичгийн аль аль нь урт эгшиг үсгийг уртатгалын туслах тэмдгээр илэрхийлдэг абугида үет үсгээс үүссэн хэдий ч төвөд хэлэнд урт эгшиг байдаггүй, тэмдэглэх шаардлагатай бол тэг фонемын үүрэгтэй шанаган а буюу а chung-аар тэмдэглэдэг. Монгол бичигт урт эгшиг байдаг ч түүнийгээ бүтэн үеэр тэмдэглэдэг зүй тогтолтой учир төвөд хэлний нэгэн адил тэг фонемын үүрэгтэй а chung-аар тэмдэглэх бүрэн боломжтой байсан аж.

Зохиогч(ид): Б.Даваасүрэн
"Холбоо хамаарлын үүрэг түрэг-монгол хэлний нийтлэг хэв шинж үүсэхэд нөлөөлсөн нь" Монгол судлал, vol. Vol. 47 No. 597 (2023), no. ISSN: 1997-1826, pp. 6, 2024-5-25

https://journal.num.edu.mn/ms

Хураангуй

түрэг, монгол хэлний тохирдог нийтлэг шинж маш харилцан адилгүй байна. Нийтлэг тохирдог үгийн санг дор хаяж гурван бүлэгт хувааж болно. Үүнд: 1. Эрт ба хожуу үед түрэг хэлнээс монгол хэлэнд орсон үг; 2. Эрт ба хожуу үед монгол хэлнээс түрэг хэлэнд орсон үг; 3. Түрэг ба монгол хэлэнд нийтлэг тохирдог үг. Алтай хэл шинжлэл чухамдаа энэ талыг судлах ёстой учир өөр түвшний судалгаа шинжилгээний арга хэрэглэх шаардлагатай. Тиймээс түрэг, монгол хэлний тохирдог нийтлэг шинжийг одоогийн шатанд судлах ойрын хийгээд хойшлуулшгүй асуудал бол харилцан орсон үгийг тогтоох ба түрэг, монгол хэлний тохирдог нийтлэг уугуул шинжийг тогтоох явдал юм. Учир нь түрэг, монгол хэлний тохирдог нийтлэг шинж бүрэлдэн тогтоход хоёр хэлэнд харилцан үг орсон явц шийдвэрлэх үүрэгтэй биш гэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг болно.

Зохиогч(ид): Б.Даваасүрэн
"МОРФОЛОГИЧЕСКИЕ ПРОЦЕССЫ И СЛОВООБРАЗОВАНИЕ В МОНГОЛЬСКОМ И ТИБЕТСКОМ ЯЗЫКАХ", 2023-5-5
Зохиогч(ид): Б.Даваасүрэн
"Дөрвөлжин бичигт урт эгшгийг тэмдэглэх зарчим" , vol. XLVI(587), pp. 66-70, 2023-5-5

num.edu.mn

Хураангуй

Дөрвөлжин бичиг, төвөд бичиг, санскрит бичиг, тэг авиалбар, дэвсгэр үсэг, үсэг зүй

Зохиогч(ид): Б.Пүрэвсүрэн, Ш.Эгшиг, Б.Нэргүйжаргал, Б.Даваасүрэн
"ОРЧУУЛАГЧИЙН ЕРӨНХИЙ МЭДЛЭГИЙН ЧАДАМЖ", ОРЧУУЛГЫН ЧАДАМЖИЙН АСУУДАЛ, 2023-4-12, vol. Орчуулгазүй 11, pp.

Хураангуй

Орчуулагчийн эзэмшсэн байх хэлний бус мэдлэг, чадварт ерөнхий мэдлэг, тухайн салбарын мэдлэг, үйлчилгээ үзүүлэх чадвар болон орчуулгын сатандарттай холбоотой эзэмшсэн байх чадамж орно. Эдгээр чадамж орчуулагчийн ерөнхий танин мэдэхүйн түвшинд утга санааг гаргаж, гүнзгийрүүлэн ойлгох, улмаар амжилттай орчуулах боломжийг олгодог.

Зохиогч(ид): Б.Даваасүрэн
"Даваасүрэн Б (2022) Монгол хэл судлал: Үсэг зүй. Соёмбо притинг", 2022-5-10
Зохиогч(ид): Б.Даваасүрэн
"ОРОС ДАХЬ МОНГОЛ СУДЛАЛЫН ТӨВҮҮД" , vol. XLIV боть (543), pp. 277-282, 2020-12-31

ttps://research.num.edu.mn/#/btime/admin/journal/653

Хураангуй

Орос дахь монгол судлалын төвүүдийн үүсэл хөгжил, байгуулагдсан он цаг, үйл ажиллагааны чиглэл

Зохиогч(ид): Б.Даваасүрэн, П.Владимир
"Пособие по русскому языку. Для студентов-международников", 2020-5-9
Зохиогч(ид): Б.Даваасүрэн
"Алтай хэлшинжлэлийн удиртгал (орч.Б.Даваасүрэн)" Монгол судлал, vol. XLIII Боть (520), pp. 210-212, 2019-12-18

Facebook: www.facebook.com/soyomboprinting

Хураангуй

Алтай овгийн хэлнүүдийн 1-10 хүртэлх үндсэн тооны нэрийн үүсэл, хөгжил, анхдагч утгыг түүхэн харьцуулсан хэлшинжлэлийн үүднээс авч үзсэн судалгаа юм.





Сул хараатай иргэдэд
зориулсан хувилбар
Энгийн хувилбар