Дэлгэрэнгүй мэдээлэл

21-р зууны технологийн хурдацтай хөгжлийг дагаад олон байгууллага үйл ажиллагаагаа сайжруулах, бүтээмжийг нэмэгдүүлэх, өрсөлдөх чадвараа дээшлүүлэхийн тулд дижитал шилжилт хийж байна. Энэхүү шилжилтэд байгууллагын хүний нөөц ч хамаарна. Хүний нөөц нь ажилтныг ажилд авах, сургах, тогтоох, хөгжүүлэх зэрэг хүмүүстэй холбоотой асуудлуудыг шийддэг байгууллагын чухал чиг үүргүүдийн нэг. Хүний нөөцийн үйл ажиллагааны дижитал шилжилт нь олон сорилтуудтай тулгарч байна. Эдгээр сорилтуудыг даван туулахад хүний нөөцийн стратеги, дижиталчлах нэгдсэн арга барилыг хэрэгжүүлэх нь чухал болохыг судалгаанууд онцолж байна. Энэхүү судалгаагаар хүний нөөцийн дижитал өөрчлөлтөд тулгарч буй сорилтуудын талаар судалгааны материалуудыг тоймлон судалж, үр дүнг танилцуулсан болно.

Business schools are integrating Enterprise Resource Planning (ERP) systems like SAP into their academic programs to meet the increasing demand for graduates with ERP knowledge and skills. This study explores the impact of a Business Information Systems (BIS) course on learning outcomes and student satisfaction with SAP. Confirmatory Factor Analysis (CFA) and Structural Equation Modelling (SEM) are used to analyze the outcomes of the SAP exercises/cases. Enterprise resource planning (ERP) systems are based on a suite of integrated software modules and a common central database. The database collects data from various divisions in a firm, a large number of key business processes in production, finance and accounting, sales and marketing, and human resources, making the data available for applications that support nearly all of an organization’s internal business activities. When new information The research findings reveal that incorporating hands-on SAP exercises positively affects student engagement, understanding of business processes, and proficiency in SAP software utilization. These outcomes contribute to the development of practical skills and knowledge relevant to real-world business scenarios. The study highlights the importance of incorporating SAP in business school curricula and provides valuable insights for educators and institutions aiming to enhance student learning and prepare them for the modern business environment.

Today’s digital era organizations are more in need business graduates who understand geographic information systems (GIS) and emerging technologies. Because most businesses occur in geographical locations. The skills and knowledge of students acquire through GIS use in business schools may also enhance future career prospects. To explorer how business schools integrate GIS to ensure business graduates have opportunity to develop this knowledge and skills. To discuss the potentials to get start GIS at a business school.

Сургалтын технологи нь сурах үйлийн зорилгыг хэрэгжүүлэхэд шийдвэрлэх үүрэгтэй хүчин зүйл юм. Суралцахуйн үр дүн, түүнийг хэрэгжүүлсэн арга технологийн хэлбэр, шинж чанар, онцлогоос шууд шалтгаална. Өөрөөр хэлбэл нэг зорилт, нэг ижил агуулгыг өөр арга технологиор шийдвэрлэхэд үр дүн өөр байж болно. Сургалтын арга, технологи нь сургалтын зорилго, зорилттойгоо нягт уялдаж, нөхцөлдсөн байх шаардлагатай. Дээд боловсролын үүрэг, зорилтын өөрчлөлт нь түүний сургалтын технологийн шинэчлэл, хөгжлийг нөхцөлдүүлж байна. Мэдээлэл харилцаа холбооны технологийн хөгжил, хэрэглээ нийгмийн бүхий л салбарт нэвтэрч байгаагийн дотор дээд боловсролын сургалт, түүний арга технологийн хөгжлийн нэгэн чиглэл боллоо. Энэхүү судалгааны зорилго нь манай дээд боловсролын сургалтад “Цахим сургалт”-хэрэгжүүлж байгаа өнөөгийн түвшин, боломжийг судлан, 2019-2020 онд явагдсан цахим сургалтын үр дүнг танхимийн сургалттай харьцуулан ололт туршлага, эерэг ба сул талыг тодруулан нэгтгэн дүгнэхэд энэхүү судалгааны ач холбогдол, шинэлэг тал оршино.

Кредит систем нь дээд боловсролын менежментийг боловсронгуй болгоход чухал нөлөө үзүүлсэн бөгөөд суралцагчид өөрийн зорилгод хүрэхийн тулд идэвхтэй суралцаж, нийгмийн шаардлагад нийцсэн, үнэ цэнтэй мэргэжилтэн болох боломжийг бүрдүүлсэн байдаг. Оюутан хичээлийн агуулгыг эзэмшин хангалттай үнэлгээ авахын тулд зарцуулж байгаа хүчин чармайлтыг цагаар илэрхийлсэн оюутны ачаалал гэсэн ойлголт нь кредит системийн маш чухал, үндсэн бүрэлдэхүүн юм. Оюутны ачааллыг зохистой тооцоолж хичээлийн агуулгын тодорхойлбол даалгаврын бүтэц сайжирч улмаар үнэлгээ бодитой болох боломжтой гэж бид үзсэн. Тиймээс оюутны ачааллыг судалсан зарим эрдэмтэн судлаачдын бүтээлүүдийг харьцуулан тойм судалгаа хийлээ. Түлхүүр үг Оюутны ачаалал, кредит систем, оюутны ачааллыг тооцоолох аргазүй.

National University of Commerce and Business When implementing a system in which students can freely choose to study, it is very important for a New Normal student to correctly calculate the time or workload to spend on learning. One way to improve the management of higher education is to manage the learning process based on optimizion of calculation time of a student on course-related activities. Curricula with too much content and high emphasis on each content lead to high student workload. When the workload is too much, the student to get the grade performs the tasks with a lot of memorization without understanding the meaning, copying without thinking, so they learn passively. The property-determined workload is one of the important factors affecting student learning, so it is necessary to optimize calculation student workload. This article examines the student load and considers the possibility of using the Sphere packing approach to develop an optimal student workload calculation model. CCS Concepts • Mathematics of computing • Linear programming • General and reference • Empirical studies • Social and professional topics • Student assessment • Applied computing • Learning management systems Additional Keywords and Phrases: Student workload, Sphere packing approach, Computation optimization, Credit system, Higher education management, Business administration program https://doi.org/10.1145/3561877.3561905

Дижитал шилжилт нь байгууллагын бизнесийг тасралтгүй сайжруулахад чиглэсэн стратегийн гол цөм юм. Энэхүү өөрчлөлтийн үндэс, гол хөдөлгөгч хүч бол ажилчид юм. Дижитал шилжилтийг байгууллагын ажилтнуудын оролцоогүйгээр хийх боломжгүй бөгөөд удирдлагаас эхлэн доод албан тушаалтан хүртэл бүх ажилчид дижитал шилжилтийн хэрэгцээ шаардлагыг ойлгож, уламжлалт арга барилаас салж шинэ арга барил, шинэ боломжийг эрэлхийлж чадсан нь дижитал руу илүү хурдан амжилттай шилжинэ. Ажилтнуудын арга барил, ур чадвар, тэдгээрийн хамтын оролцоо нь дижитал өөрчлөлтийн бүх үе шатыг удирдахад маш чухал хүчин зүйл юм. Иймд ажилтан, менежерүүдийн энгэйжментийн талаарх судалгааг нэн даруй хийх нь оновчтой шийдэл юм. Зарим ажилчид өөрчлөлтөд эерэг байдлаар ханддаг, тухайлбал өөрчлөлтийг дэмждэг болон шинэлэг санааг дуртайяа хүлээн зөвшөөрдөг хүмүүс байхад зарим нь үл итгэх, өөрчлөлтийг хүлээн авахаас айх, зайлсхийх гэх мэт асуудлууд үүсч болно. Тэгвэл энэхүү өөрчлөлт нь ажилтнуудын энгэйжментэд хэрхэн нөлөөлж байгааг, тэдгээрийн холбоо хамаарлыг судлах зорилгоор банкны салбарын томоохон төлөөлөл болох Голомт банкны ажилтнуудын дунд асуулгын аргаар судалгааг явуулж, гарсан үр дүнд анализ дүгнэлт хийсэн. Судалгаанд Голомт банкны төвийн нэгж болон салбар тооцооны төвийн нийт 175 ажилчид оролцсон. Судалгааны үр дүнг SPSS 26.0 программ ашиглан боловсруулсан. Судалгааны үр дүнд Дижитал бизнес загвар нь ажилтны үнэнч байдал, урам зориг болон ажлын байран дахь итгэлцэлтэй статистикийн ач холбогдол бүхий эерэг хамааралтай гарсан. Дижитал шилжилт хийгдсэнээр байгууллага зардалаа хэмнэж, өндөр үр ашиг бий болох ба энэ нь ажилтнуудад эерэг урам зориг өгч, ажилдаа хамт олондоо, байгууллагадаа итгэх итгэлийг улам бүр нэмдэг байна. Мөн дижитал шилжилт хийгдсэний үр дүнд харилцагч, ажилтан, байгууллага гурвын оролцоо илүү нэмэгдэж, улмаар ажилтнууд ажилдаа хандах хандлагад эерэг нөлөө үзүүлж, үнэнч байх нөхцөлийг бий болгодог болохыг судалгаагаар харуулж байна.

Abstract The reforms, which is initiated and implemented by Charles Eliot, created the current image of Harvard University, but also had a significant impact on the management of higher education. Clearly understanding credit system has a significant importance to create the best education of the digital age. One of the main concept of the credit system is student workload. Thus, thoroughly calculation of the student workload has a considerable impact to refine management of higher education system. An overmuch student workload affects in student academic success, to have a negative attitude in other activities, school dropouts, study retardation, lack of in-depth knowledge and motivation towards learning. This is also affects in the non-academic life of students in higher education by generation stress, anxiety, and feelings of burnout and is therefore a strong predictor for psychological well-being. Therefore, heavy workload causes physical challenges and impede students from participating in physical activities necessary for maintaining a healthy lifestyle. Consequently, the purpose of this research is to recount/recalculate the Mongolian high school student workload by conforming in classroom and online blended learning conditions. Кеу words: High education, University competitiveness, Credit system, Student workload, Blended learning

Abstract - Mongolia's accession to the UN Business and Human Rights Guiding Principles is in full swing. Based on these guiding principles, a national action plan is developing as a national policy and strategy to protect from the negative impacts that a business organization may have on human rights. The challenge is how to integrate the involvement and support of the educational institutions in providing business and human rights education in this plan is facing today. The purpose of this study is to find research-based answers to facing today business schools, such as how to integrate "Business and Human Rights" education into the business school curriculum, what topics should be covered, and what skills required to students to do business and to protect human rights in business. Key words: business, human rights, business school, curriculum, BHR

Хураангуй - НҮБ-ын “Бизнес ба хүний эрхийн удирдах зарчим”-д Монгол улс нэгдэн орох үйл явц өнөө үед эрчимтэй өрнөж байна. Энэхүү удирдах зарчмуудад тулгуурласан бизнесийн байгууллагын хүний эрхэд үзүүлж болох сөрөг үр нөлөөнөөс хамгаалах үндэсний бодлого, стратеги болох үндэсний үйл ажиллагааны төлөвлөгөө боловсруулагдаж байна. Энэхүү төлөвлөгөөнд бизнес ба хүний эрхийн боловсролыг олгох талаар төр, бизнес болон боловсролын байгууллагуудын оролцоо, дэмжлэгийг хэрхэн тусгах талаар багш нар ярилцаж, хэлэлцүүлэг, судалгааны ажлын эхлэлүүд хийгдэж байна. "Бизнес ба хүний эрх"-ийн талаарх мэдлэг, боловсролыг бизнесийн чиглэлээр мэргэжиж буй суралцагчдад хэрхэн олгох, энэ нь бизнесийн сургуулийн сургалтын хөтөлбөртэй хэрхэн уялдах, бизнес, хүний эрхийн сургалтад ямар сэдвүүд хамрагдах, оюутнуудад өөр өөрийн мэргэжлээр ирээдүйд бизнес эрхлэх, хүний эрхийг хэрэгжүүлэхэд ямар ур чадвар шаардагдах, тухайн хичээлийг заах хамгийн үр дүнтэй арга юу болох, ямар сургалтын эх сурвалжууд байгаа зэрэг бизнесийн сургуулиудын өмнө тулгарч буй нийтлэг асуудлуудад судалгааны үндэслэлтэй хариулт хайж энэхүү судалгааг хийхийг зорьсон болно. Түлхүүр үг: Бизнес, хүний эрх, бизнесийн сургууль, хөтөлбөр, BHR

Орчин үед бизнесийн амжилт нь үнэнч хэрэглэгч, сэтгэл ханамжтай үйлчлүүлэгчидтэй хамааралтай асуудал болсон нь маргаангүй юм. Бизнесийн байгууллагын борлуулалт эсвэл хэрэглэгчийн худалдан авалын мэдээлэлд үндэслэн хувь хүний худалдан авалтын зан төлвийг тодорхойлох, тэднийг сегментчилэх, тэдэнтэй урт хугацааны харилцааг бий болгох нь хэрэглэгчтэй харилцах удирдлагын стратеги бодлогыг тодорхойлох, хэрэгжүүлэхэд нэн чухал юм. Хэрэглэгчтэй харилцах харилцааны оновчтой бодлого, түүний амжилттай хэрэгжилт нь компаний хэрэглэгчийг урт хугацаанд тогтоон барих, байгууллагын үнэ цэнийг нэмэгдүүлэх боломжийг олгоно. Энэхүү судалгааны өгүүлэлд компаний борлуулалтын ажил гүйлгээнд өгөгдөл олборлолтын RFM шинжилгээний аргыг “R” програм дээр хэрэглэж хэрэглэгчдийг тодорхойлж ангилах, улмаар судалгааны үр дүнг шийдвэр гаргахад хэрхэн ашиглах боломжийн талаар судлахыг зорьсон.

Хураангуй Энэхүү судалгаагаар ирээдүйн дээд боловсролын чиг хандлага ба үүнд Монгол улсын дээд боловсролын бэлэн байдлыг зарим үзүүлэлтээр харуулах зорилго тавьж энэхүү судалгааны ажлын гүйцэтгэсэн болно. Судалгаанд улсын зарим их сургуулийг хамруулж тэдгээрийн МХХТ-ийн дэд бүтцийн хөгжил, түүнийг сургалтын зориулалтаар ашиглаж буй өнөөгийн байдлыг харуулахыг хичээсэн. Түүврийн судалгаанд МУИС, МУБИС-ийн бакалаврын 2-4 -р ангийн 162 оюутныг санамсаргүй байдлаар сонгож авсан. Судалгаанд хамрагдсан оюутнуудын мэдээлэл харилцаа холбооны технологи ашиглан суралцах нөхцөл, боломжийг тодорхойлохын тулд асуулга боловсруулж онлайнаар мэдээлэл цуглуулж дүн шинжилгээ хийж гарсан үр дүнд үнэлэлт дүгнэлт өгсөн болно. Түүнчлэн МУИС, МУБИС, ШУТИС, Дорнод, МУИС-ийн завхан, Ховд их сургуулиудын багш нарын төлөөллийг оролцуулан их, дээд сургуулиудын технологид суурилсан сургалтын өнөөгийн нөөц боломжийг тодруулахыг зорилоо. Эдгээр судалгааны үр дүн болон олон улсад хэрэгжиж буй зарим нээлттэй цахим сургалтын тоон мэдээлэлд үндэслэн санал, дүгнэлт боловсруулсан болно.

Soil moisture (SM) content is one of the most important environmental variables in relation to land surface climatology, hydrology, and ecology. Long-term SM data-sets on a regional scale provide reasonable information about climate change and global warming specific regions. The aim of this research work is to develop an integrated methodology for SM of kastanozems soils using multispectral satellite data. The study area is Tuv (48°40′30′′N and 106°15′55′′E) province in the forest steppe zones in Mongolia. In addition to this, land surface temperature (LST) and normalized difference vegetation index (NDVI) from Landsat satellite images were integrated for the assessment. Furthermore, we used a digital elevation model (DEM) from ASTER satellite image with 30-m resolution. Aspect and slope maps were derived from this DEM. The soil moisture index (SMI) was obtained using spectral information from Landsat satellite data. We used regression analysis to develop the model. The model shows how SMI from satellite depends on LST, NDVI, DEM, Slope, and Aspect in the agricultural area. The results of the model were correlated with the ground SM data in Tuv province. The results indicate that there is a good agreement between output SM and SM of ground truth for agricultural area. Further research is focused on moisture mapping for different natural zones in Mongolia. The innovative part of this research is to estimate SM using drivers which are vegetation, land surface temperature, elevation, aspect, and slope in the forested steppe area. This integrative methodology can be applied for different regions with forest and desert steppe zones.

Airag, known also as kumis or tsegee, is a fermented mare’s milk, which has been originally a traditional drink of nomadic peoples in the steppe region of Eurasia from ancient times. Due to the recent sedentarization occurring over Eurasia, it became difficult to find the airag produced by the traditional method outside of Mongolia, where nomadic pastoralism is still active in the countryside. Thus, we started to document the traditional airag production method since 2012 in Mongolia to finally disseminate it nationwide, as the nomadic pastoralism is under threat of extinction under the market economy after the end of the socialism era in the 1990’s (e.g. Bat-Oyun et al., 2015, 2018). The traditional method of airag production that remained in the countryside of Mongolia is a very important heritage of nomadic pastoralism. With this background, we are preparing to make an exhibition of airag in the museum of the Mogod county of the Bulgan province in northern Mongolia. Mogod is one of the most famous counties for producing high quality airag. The exhibition of museum aims to function as a platform for eco tourism of nomadic pastoralism that will help boost the local economy in the future.

Artificial intelligence (AI) technologies are developing fast, with many potential benefits for economies, societies and currently influence our lives more than ever before. AI technologies offer the promise of productivity and creating new products and services. The potential of AI to drive change in many employment sectors has revived concerns over automation and the future of work. However, there is consensus that AI will have a disruptive effect on work, with some jobs being lost, others being created, and others changing. According to several economist technological progress will widen the income gap even further and may lead to falling incomes and rising unemployment in large segments of the population. Many economists assume that this increasing automation could lead to a massive increase in unemployment within even the next 10-20 years. So this article aims to review the literature on AI and work, and make conclusion and try to clarify more significant directions in research on AI and work which could be analyzed and discussed further.

Abstract. Soil moisture (SM) content is one of the most important environmental variables in relation to land surface climatology, hydrology, and ecology. Long-term SM data-sets on a regional scale provide reasonable information about climate change and global warming specific regions. The aim of this research work is to develop an integrated methodology for SM of kastanozems soils using multispectral satellite data. The study area is Tuv (48°40′30″N and 106°15′55″E) province in the forest steppe zones in Mongolia. In addition to this, land surface temperature (LST) and normalized difference vegetation index (NDVI) from Landsat satellite images were integrated for the assessment. Furthermore, we used a digital elevation model (DEM) from ASTER satellite image with 30-m resolution. Aspect and slope maps were derived from this DEM. The soil moisture index (SMI) was obtained using spectral information from Landsat satellite data. We used regression analysis to develop the model. The model shows how SMI from satellite depends on LST, NDVI, DEM, Slope, and Aspect in the agricultural area. The results of the model were correlated with the ground SM data in Tuv province. The results indicate that there is a good agreement between output SM and SM of ground truth for agricultural area. Further research is focused on moisture mapping for different natural zones in Mongolia. The innovative part of this research is to estimate SM using drivers which are vegetation, land surface temperature, elevation, aspect, and slope in the forested steppe area. This integrative methodology can be applied for different regions with forest and desert steppe zones.

Soil moisture (SM) content is one of the most important environmental variables in relation to land surface climatology, hydrology, and ecology. Long-term SM data-sets on a regional scale provide reasonable information about climate change and global warming specific regions. The aim of this research work is to develop an integrated methodology for SM of kastanozems soils using multispectral satellite data. The study area is Tuv (48°40′30″N and 106°15′55″E) province in the forest steppe zones in Mongolia. In addition to this, land surface temperature (LST) and normalized difference vegetation index (NDVI) from Landsat satellite images were integrated for the assessment. Furthermore, we used a digital elevation model (DEM) from ASTER satellite image with 30-m resolution. Aspect and slope maps were derived from this DEM. The soil moisture index (SMI) was obtained using spectral information from Landsat satellite data. We used regression analysis to develop the model. The model shows how SMI from satellite depends on LST, NDVI, DEM, Slope, and Aspect in the agricultural area. The results of the model were correlated with the ground SM data in Tuv province. The results indicate that there is a good agreement between output SM and SM of ground truth for agricultural area. Further research is focused on moisture mapping for different natural zones in Mongolia. The innovative part of this research is to estimate SM using drivers which are vegetation, land surface temperature, elevation, aspect, and slope in the forested steppe area. This integrative methodology can be applied for different regions with forest and desert steppe zones.

Abstract The purpose of this study is to estimate long-term SMC and find its relation with soil moisture (SM) of climate station in different depths and NDVI for the growing season. The study area is located in agricultural regions in the North of Mongolia. The Pearson’s correlation methodology was used in this study. We used MODIS and SPOT satellite data and 14 years data for precipitation, temperature and SMC of 38 climate stations. The estimated SMC from this methodology were compared with SM from climate data and NDVI. The estimated SMC was compared with SM of climate stations at a 10-cm depth (r2 = 0.58) and at a 50-cm depth (r2 = 0.38), respectively. From the analysis, it can be seen that the previous month’s SMC affects vegetation growth of the following month, especially from May to August. The methodology can be an advantageous indicator for taking further environmental analysis in the region. Keywords: PET, soil moisture content, climate station, NDVI, Mongolia

In today's digital era, most businesses occur in geographical locations and their use of geographical information systems (GIS) and advanced technology become crucial for their business growth. Consequently, creation and use of geospatial data has been rapidly growing with increasing number of satellites that enable communication, earth monitoring, and web-enabled sensor networks. Many industries including oil, minerals, agriculture commodities, and banking are using substantially geospatial data in their businesses.